مشاهده بیشتر
در زندگی امروز، ابزارآلات و یراقآلات نقش مهمی را در ساخت و تولید محصولات ایفا میکنند و استفاده از آنها موجب دوام، استحکام، زیبایی و افزایش کارایی وسایل و تجهیزات میشود. ابزارآلات دستی نظیر آچارها، ارهها و ... در واقع وسایلی هستند که به شکلهای گوناگونی طراحی میشوند و موجب تسهیل و تسریع فعالیتها میشوند و دقت انسان را افزایش میدهند. یراقآلات نیز محصولات نیمهساختهای هستند که موجب اتصال بسیاری از وسایل چوبی و فلزی، از جمله درها و پنجرهها (فلزی و غیرفلزی) و سایر وسایل منزل میشوند. با توجه به اینکه ابزارآلات و یراقآلات در زمره محصولات بادوامی هستند که باید تحمل فشار و ضربه را در مدت زمان طولانی داشته باشند، جنس این قطعات غالبا فلزی است. همچنین این محصولات از تنوع بالایی نیز برخوردار هستند؛ بنابراین یکی از محرکهای بازار فلزات اساسی به شمار میروند. از این رو، در گزارش حاضر، تولید و توسعه ظرفیتهای یراقآلات و ابزارهای دستی و بُرّنده در کشور و تاثیر آن بر ارزش فلزات مصرفی در این عرصه مورد بررسی قرار گرفته است.
زندگی مدرن امروزی نیاز به سرعت عمل و سهولت در انجام امور روزمره را بیشتر کرده است و هر روز ابزاری تازه برای تامین نیاز انسان و بهبود این شرایط طراحی و به کار گرفته میشود. انسان امروز از ابزارهای متنوع و پرتعدادی برای رسیدن به رفاه نسبی تلاش میکند. لوازم خانگی یکی از عواملی هستند که در تعیین سبک زندگی افراد نقش مهمی ایفا میکنند. روند صعودی فناوریها و تکنولوژی، در کنار تمایل بشر به تسریع و تسهیل شدن امور، باعث شده است که لوازم خانگی نسبت به گذشته گستردگی و کاربرد افزونتری پیدا کنند و کارهای خانه با سرعت و شتاب بیشتری انجام شوند. تجهیزات پخت و آمادهسازی غذا نیز از این قاعده مستثنا نبودهاند و از سالهای گذشته تاکنون ابزارهای متنوعی برای عملآوری غذا پدید آمدهاند. روشن است که آمادهسازی غذا با کمک لوازمی همچون چرخگوشت، همزن، فر، مایکروفر و ... نهتنها موجب صرفهجویی در زمان میشود، بلکه نتیجه مطلوبتری از لحاظ کیفیت نیز ارائه میدهد. در چند سال اخیر، تنوع زیادی در بخش ماشینهای عملآوری غذا به وجود آمده است و لوازم جدید و کاربردی زیادی ارائه شدهاند. از این رو، توسعه ظرفیتهای تولید این عرصه همواره یکی از موارد مهم قابلتوجه در توسعه صنعت لوازم خانگی به شمار میرود. توسعه ظرفیتهای این بخش، همچون سایر بخشهای صنعت، از چندین منظر میتواند بر بازار فلزات تاثیرگذار باشد.
امروز دیگر پیمودن مسیر توسعه صنعتی بدون دسترسی و تامین ماشینآلات و تجهیزاتِ مناسب میسر نیست. استفاده از ماشینآلات مناسب مزیتهای پرشماری را از جنبههای مختلف نظیر بهرهوری تولید و کاهش بهای تمامشده محصولات ایجاد میکند. فلزات بخش عمده وزن ماشینآلات و تجهیزات صنعتی را تشکیل میدهند. به همین دلیل، با رشد صادرات این محصولات، مقدار قابلتوجهی از فلزات مختلف با حداکثر ارزش افزوده به کشورهای خارجی صادر میشود. یکی از چالشهای اساسی امروز صنعت ماشینسازی کشور معضل تحریمها و دسترسی نداشتن به تکنولوژیهای روز است که موجب شده تا بهتدریج از ارزش صادرات ماشینآلات صنعتی کشور کاسته شود.
دو فلز سرب و روی از پرکاربردترین و باارزشترین فلزات غیرآهنی شمرده میشوند و در زمره منابع معدنی اثرگذار بر اقتصاد جهانی هستند. با توجه به ذخایر بالقوه معدنی سرب و روی ایران و همچنین پیشبینی افزایش تقاضای جهانی این دو فلز ارزشمند به سبب کاربردهای وسیع، بررسی فرصتها و ابعاد مختلف حرکت به سوی بهرهبرداری از ظرفیتها بیش از پیش نمایان میشود. در چنین شرایطی، با پیادهسازی یک استراتژی مناسب به منظور استفاده از این فرصتها، میتوان با ایجاد ارزش افزوده به رشد اقتصاد کشور و افزایش تولید ناخالص داخلی کمک قابلتوجهی کرد.
عوامل مختلفی بر میزان نفت ذخیرهسازیشده در مخازن کشور اثرگذار هستند. محدودیتهای فروش و کاهش صادرات و کاهش سطح تولید پالایشگاههای کشور از جمله عواملی هستند که موجب افزایش میزان نفت ذخیرهسازیشده میشوند. از این رو، توسعه زیرساختها و احداث مخازن جدید نفت خام عاملی مهم برای بهبود شرایط صنعت نفت کشور به شمار میآید. در احداث مخازن فوق، از ورقهای فولادی با ابعاد و آلیاژهای خاصی استفاده میشود که تولید داخلی آنها در بینیازی صنعت نفت از واردات خواهد بود. از این رو، سرمایهگذاری در احداث و نوسازی مخازن نفت را میتوان از جنبه تاثیرات آن بر بازار فلزات کشور مورد بررسی قرار داد.
بخش زیادی از ذخایر نفت جهان در زیر سطح دریاها قرار گفته است که این امر موجب شده تا بشر به سمت احداث سکوهای دریایی استخراج نفت حرکت کند؛ مسئلهای که به سبب پیچیدگیهای احداث سازههای دریایی، با چالشها و ریسکهایی مواجه است. خلیج فارس و دریای خزر ذخایر نفتی فراوانی را در خود جای دادهاند؛ به همین سبب، حرکت به سمت بهرهبرداری و استخراج از این ذخایر فرصتی مناسب برای اقتصاد کشور محسوب میشود. با توجه به این مسئله و نیز حجم فلزات مصرفی در احداث سکوهای نفتی دریایی، میتوان به بررسی اثر توسعه این بخش بر بازار فلزات کشور پرداخت.
توسعه حملونقل ریلی اساس توسعه صنعتی کشورها محسوب میشود. به همین دلیل یکی از مهمترین بخشهای برنامههای توسعه کلان کشور به حملونقل ریلی مربوط میشود. با این وجود به نظر میرسد به دلایل مختلفی از جمله عدم سرمایهگذاریهای لازم تردیدهایی در زمینه تحقق چشماندازهای این عرصه وجود دارد. در گزارش پیشرو براساس چشماندازهای ترسیمشده و احتمال وقوع آنها، سناریوهای مختلفی برای تعیین میزان فلز مصرفی در توسعه صنایع ریلی پیشبینی شده است.
گسترش ویروس کرونا اقتصاد جهان را از بسیاری جنبهها متاثر ساخته است. تعطیلی واحدهای صنعتی و کاهش قیمت و تقاضا برای مواد اولیه و منابع انرژی تنها بخشی از آثار اقتصادی شیوع کرونا هستند. صنعت فولاد نیز، به عنوان یکی از بخشهای تعیینکننده در اقتصاد دنیا، به دنبال تعطیلی بسیاری از فعالیتهای ساختوساز و خودروسازی که اصلیترین متقاضیان فولاد هستند، تا حد زیادی از شیوع این ویروس آسیب دیده است، به خصوص که محل شروع و گسترش این ویروس کشور چین بود که بزرگترین تولیدکننده و مصرفکننده فولاد جهان به شمار میرود.
موتورها و توربینها از مهمترین ماشینآلات مورد استفاده در صنایع مختلف هستند که طراحی، ساخت و بهرهبرداری از آنها پیچیدگیهای خاصی دارد و تکنولوژی پیشرفتهای را میطلبد. صنعت پتروشیمی یکی از صنایعی است که در فرایند تولید آن به میزان زیادی از توربینها و ماشینآلات گوناگون با ابعاد و شکلهای مختلف استفاده میشود. به همین دلیل، توسعه صنعت ساخت این تجهیزات، در کنار تامین نیاز صنایع داخلی و کاهش وابستگی به واردات، میتواند زمینه مناسبی را برای رشد صادرات و ارزآوری به کشور، خصوصا در شرایط کنونی تحریم، فراهم سازد. در سالهای اخیر برنامهریزی مناسبی برای توسعه واحدهای تولیدکننده توربینها و موتورها انجام شده است و برخی از این صنایع توانستهاند خود را در زمره صنایع توسعهیافته جهان قرار دهند.
صنایع دریایی از جمله صنایع استراتژیک کشور است که با وجود پتانسیلهای گسترده و قابل توجه و نیز تأکیدات مکرر بر اقتصاد دریامحور، طی دورههای پنجساله گذشته از برنامههای توسعهای، چندان مورد توجه قرار نگرفته است. این در حالی است که برای برنامههای توسعهای ششم و هفتم، در مجموع، سرمایهگذاری ۲۷.۵ میلیارد دلاری برای توسعه این صنایع در نظر گرفته شده است و در صورت تحقق این برنامه، کل مصرف فلزات اساسی طی دوره پیشبینیشده تا ۱۱.۳ میلیارد دلار افزایش خواهد یافت.
صنعت شیمیایی یک صنعت راهبردی و با ارزش افزوده بالاست که بخش مهمی از واردات و صادرات غیرنفتی را به خود اختصاص میدهد و با واردات مواد اولیه و خام از سایر کشورها، به ایجاد ارزش افزوده میپردازد و علاوه بر تامین نیاز صنایع پاییندستی، محصولات شیمیایی را به خارج صادر میکند. بیشترین افزایش سهم ارزش افزوده صنایع شیمیایی از کل صنعت در سال ۱۳۹۶ رقم خورد، ولی در سال ۱۳۹۷ این سهم کاهش داشت. در سال ۱۳۹۱، به دلیل افزایش قیمت ارز، جذابیتهای صادراتی برای صنایع شیمیایی نیز افزایش یافت.
بروز تغییرات و تحولات گوناگون در فرهنگ زندگی افراد و گسترش تجهیزات ساختمانی مدرن و بازسازی خانهها تقاضا برای مصرف تجهیزات ساختمانی را افزایش داده است. روند روبهرشد جمعیت و افزایش تقاضا برای مسکن موجب شده است که نیاز بیشتری برای اقلام مختلفی همچون شیرآلات، در، پنجره و... به وجود آید. از این رو، با احداث پروژهها و خودکفایی در تولید تجهیزات ساختمانی، میتوان قسمت زیادی از این اقلام را در داخل تولید کرد و نظر سرمایهگذاران بیشتری را برای سرمایهگذاری در احداث و راهاندازی واحدهای جدیدتر در صنایع تجهیزات ساختمانی جلب کرد. برخورداری فلزات از ویژگیهایی همچون مقاومت در برابر مواد خورنده، رسانایی بالا و قابلیت بازیافت، موارد مصرف گوناگون و متعددی را برای آنها در احداث و بهرهبرداری واحدهای صنعتی فراهم آورده است. سه فلز فولاد، آلومینیوم و مس از جمله فلزات پرمصرف در توسعه و احداث واحدهای تولید تجهیزات ساختمانی هستند.