مشاهده بیشتر
صنعت شیمیایی یک صنعت راهبردی و با ارزش افزوده بالاست که بخش مهمی از واردات و صادرات غیرنفتی را به خود اختصاص می‌دهد و با واردات مواد اولیه و خام از سایر کشورها، به ایجاد ارزش افزوده می‌پردازد و علاوه بر تامین نیاز صنایع پایین‌دستی، محصولات شیمیایی را به خارج صادر می‌کند. بیشترین افزایش سهم ارزش افزوده صنایع شیمیایی از کل صنعت در سال ۱۳۹۶ رقم خورد، ولی در سال ۱۳۹۷ این سهم کاهش داشت. در سال ۱۳۹۱، به دلیل افزایش قیمت ارز، جذابیت‌های صادراتی برای صنایع شیمیایی نیز افزایش یافت.
صنایع مواد شیمیایی یکی از مهم‌ترین پایه‌های صنعت هر کشور محسوب می‌شوند. تولیدات و فرآورده‌های صنایع شیمیایی از ضروری‌ترین مواد مورد نیاز صنایع گوناگون‌اند و به همین دلیل، صنایع شیمیایی نقش پررنگی را در میان همه صنایع بر عهده دارند. صنایع شیمیایی، با تولیدات متنوع خود، بخش عمده‌ای از اقتصاد صنعتی جهان را وابسته به خود کرده‌اند. از عوامل مهم در این صنعت، به لحاظ دارا بودن ویژگی‌های خاص مواد شیمیایی، بسته‌بندی محصولات شیمیایی به منظور فراهم کردن امکان ذخیره‌سازی مواد و عدم تغییر در ساختار محصول است. بسته‌بندي فلزي، به گواه آمارهاي موجود، نسبت به انواع دیگر بسته‌بندی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. فلزاتی همچون فولاد قلع‌اندود و آلومینیوم، به دلیل مقاومت بالا در مقابل عوامل فیزیکی و شیمیایی، از مهم‌ترین مواد اولیه در بسته‌بندی انواع مواد شیمیایی به شمار می‌روند.
توسعه صنایع شیمیایی، از چندین منظر می‌تواند رشد بازار تقاضای فلزات را به همراه داشته باشد. در درجه نخست، توسعه این صنایع نیاز به تجهیزات، قطعات و تاسیسات را افزایش می‌دهد که عموما برای ساخت آن‌ها از فلزات مختلف اساسی استفاده می‌شود. همچنین بخش قابل‌توجهی از محصولات این صنایع در قوطی‌های فلزی یا ظروف تیوبی نرم در بازار عرضه می‌شود. همچنین از فلزاتی همچون آلومینیوم در لمینیت کردن بسته‌بندی محصولات این صنایع نیز به‌وفور استفاده می‌شود. گزارش پیشِ‌رو، با بررسی برخی از مهم‌ترین ویژگی‌ها و کاربردهای فلزات، نحوه اثرگذاری رشد و توسعه صنایع شیمیایی بر بازار تقاضای فلزات را مورد بررسی قرار می‌دهد.
بازار تولید محصولات آرایشی و بهداشتی به سمت ساخت محصولی باکیفیت، ارزان و با دوام در حال حرکت است. از این رو همواره شرکت‌های تولیدی در تلاش هستند تا با بسته‌بندی متفاوت و جدید لوازم آرایشی و بهداشتی و عرضه آن‌ها در بازارهای داخلی و بین‌المللی سهم بشتری از این میدان رقابتی کسب کنند؛ با توجه به اهمیت استفاده از مواد اولیه مناسب در بسته‌بندی این مواد در جهت حفظ کیفیت و پایداری در مقابل عوامل فیزیکی و شیمیایی، فلزاتی همچون آلومینیوم و فولاد قلع‌اندود با ایجاد سهولت در جابه‌جایی و حفاظت محصولات در برابر آلودگی‌ها، باکتری‌ها و... از جمله فلزات پرکاربرد در حوزه بسته‌بندی محصولات آرایشی و بهداشتی قرار می‌گیرند.
صنایع دارویی، بخشی استراتژیک در حوزه سلامت و بهداشت جوامع به شمار می‌آیند. همچنین با توجه به ارزش افزوده بالای این محصولات، تولید داخلی، جلوگیری از واردات و نیز حضور در بازارهای بین‌المللی می‌تواند نقشی کلیدی در رشد اقتصادی کشور ایفا کند. مهم‌ترین و پرکاربردترین فلز استفاده‌شده در بسته‌بندی مواد دارویی، آلومینیوم است که به دلیل ویژگی‌هایی همچون عایق بودن در برابر حرارت، سبکی، مقاوم بودن در برابر خوردگی و ... در تولید پوشش‌های محافظ برای قرص‌ها، کپسول‌ها و دیگر داروها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آب، برق و گاز از جمله مهم‌ترین یوتیلیتی‌های مورد نیاز صنایع به شمار می‌روند. از این رو، توسعه صنایع تقاضایی برای افزایش ظرفیت تامین این یوتیلیتی‌ها ایجاد می‌کند که خود محرکی برای رشد تقاضای نهایی فلزات محسوب می‌شود. توسعه زیرساخت‌های مورد نیاز صنایع شیمیایی در سال‌های گذشته به گونه‌ای بوده است که سالانه حدود ۳۷ میلیون دلار بر تقاضای فلزات افزوده است. این در حالی است که با توجه به پیش‌بینی وضعیت آتی این صنایع، انتظار می‌رود که این رقم در سال‌های آتی به مقدار متوسط سالانه ۶ میلیون دلار کاهش یابد.
توسعه صنایع شیمیایی، از طرق مختلفی سبب رشد بازار فلزات می‌شود. تجهیزات به‌کار رفته برای تولید محصولات شیمیایی، تاسیسات مورد نیاز این واحدها و همچنین بسته‌بندی برخی از محصولات صنایع شیمیایی، از جمله مهم‌ترین مواردی هستند که در بازار تقاضای فلزات اثر دارند. از این میان، تجهیزات بیشترین سهم را در مصرف فلزات دارند که عمدتا از جنس فلزات خاصی، همچون فولاد زنگ‌نزن ساخته می‌شوند. بر این اساس، رشد و توسعه این صنایع می‌تواند رشد و توسعه بازار فلزات خاص را نیز به دنبال داشته باشد.
به سبب گسترش جمعیت و همچنین تغییر در الگوی زندگی مردم، صنعت غذا به یکی از صنایع مهم و رو به گسترش در جهان بدل شده است. در ایران نیز افزایش جمعیت و همچنین وجود منابع متعدد در کشور موجب توسعه این صنعت طی دهه‌های گذشته شده است. صنایع غذایی در ایران را معمولا بخش خصوصی اداره می‌کند و این امر موجب رقابت‌پذیری این صنعت نسبت به سایر صنایع در کشور شده است. بنابراین توجه به تکنولوژی و ماشین‌آلات نوین، به دلیل لزوم افزایش تولیدات به منظور تامین تقاضا و نیز افزایش کیفیت محصولات به لحاظ رقابت‌پذیری بیشتر و بقا در این صنعت، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
صنایع غذایی و آشامیدنی که از لحاظ اشتغال در کشور، جزو صنایعی به‌شمار می‌روند که بیشترین نیروی انسانی را دارند؛ این امر به خودی خود نمایان‌گر ابعاد بزرگ این صنایع در کشور است. در عین حال، صنایع غذایی و آشامیدنی (صرف نظر از صنعت کشاورزی) سهم قابل توجهی در مصرف آب و گاز کشور را دارا است؛ به‌طوری که در سال ۱۳۹۷ این صنایع با مصرف حدودا ۴۱۳ میلیون متر مکعب آب، در جایگاه سوم صنایع پرمصرف آب قرار گرفت. این حجم از مصرف یوتیلیتی‌ها و تاسیسات در صنایع غذایی، خود محرکی قوی برای رشد تقاضای فلزات به صورت خطوط لوله و کابل برای انتقال آب، برق و گاز به کارخانجات فعال در حوزه صنایع غذایی و آشامیدنی است. گزارش پیش رو، مصرف فلزات را در توسعه ظرفیت‌های تامین یوتیلیتی‌های مورد نیاز صنایع غذایی و آشامیدنی، یعنی آب، برق و گاز، بر اساس رشد تقاضای این صنایع بررسی می‌کند.
با توجه به اهمیت صادرات غیرنفتی در سال‌های اخیر، به توسعه صنایع دیگر توجه بیشتری شده است. یکی از این صنایع که پتانسیل بسیار خوبی برای رشد اقتصاد کشور دارد صنعت آشامیدنی است. از جمله ویژگی‌های مثبت سرمایهگذاری در تولید انواع نوشیدنی‌ها زودبازده بودن است؛ موضوعی که برای سرمایه‌گذاران بسیار اهمیت دارد. شناخت بازار و الگوی مصرف مردم در هریک از بخش‌های صنایع، به‌خصوص صنعت آشامیدنی، نیازمند تحقیقات بازار دقیق در جامعه هدف است، تا جایی که نتایج تحقیق می‌تواند کمک شایانی به رقابت با برندهای دیگر کند.
صنایع غذایی و آشامیدنی، به لحاظ ارزش افزوده، یکی از عمده‌ترین فعالیت‌های صنعتی در ایران هستند؛ بنابراین صنایع غذایی و آشامیدنی جزو صنایع با‌ارزش تلقی می‌شوند. مطابق آمارهای گمرک، بیشترین حجم صادرات صنایع غذایی و آشامیدنی از نظر ارزش به کشورهای همسایه همچون عراق، افغانستان و پاکستان صورت گرفته است که می‌تواند نشانه بی‌تاثیر بودن تحریمها، به دلیل رصدناپذیر بودن، در صادرات محصولات غذایی به کشورهای همسایه باشد. بیشترین افزایش ارزش افزوده صنایع غذایی و آشامیدنی از ارزش افزوده بخش صنعت در سال‌های اخیر رقم خورده است که نشان از افزایش سهم و جایگاه صنایع مورد نظر در ارزش افزوده بخش صنعت کشور دارد. در سال ۱۳۹۷، به دلیل خروج آمریکا از برجام، این مقدار سهم کاهشی یک‌واحدی داشت. همچنین در سال ۱۳۹۲، با اِعمال تحریمها، سهم صادرات صنایع غذایی و آشامیدنی از کل صادرات غیرنفتی به کمترین مقدار خود طی دوره بررسی‌شده رسید.
صنایع غذایی یکی از مهم‌ترین گروه‌های صنعتی است که نقشی موثر در توسعه اقتصادی کشور دارد. نیاز به غذا، به عنوان یکی از مهم‌ترین ارکان ادامه حیات، باعث شده است تا اغلب کشورها به دنبال تولید محصولاتی در این صنعت باشند. صنایع غذایی در کشور ما، با توجه به شرايط آب‌وهوايی و تنوع و کيفيت مطلوب محصولات کشاورزی، می‌توانند دارای اهميت و مزايای فراوانی باشند. صنعت غذا، بر خلاف برخی صنایع دیگر، یک صنعت رقابتی است و همچنین پتانسیل مناسبی برای ایجاد ارزش افزوده و تامین امنیت غذایی برای کشور دارد.
