مشاهده بیشتر
توسعه صنایع شیمیایی، از طرق مختلفی سبب رشد بازار فلزات می‌شود. تجهیزات به‌کار رفته برای تولید محصولات شیمیایی، تاسیسات مورد نیاز این واحدها و همچنین بسته‌بندی برخی از محصولات صنایع شیمیایی، از جمله مهم‌ترین مواردی هستند که در بازار تقاضای فلزات اثر دارند. از این میان، تجهیزات بیشترین سهم را در مصرف فلزات دارند که عمدتا از جنس فلزات خاصی، همچون فولاد زنگ‌نزن ساخته می‌شوند. بر این اساس، رشد و توسعه این صنایع می‌تواند رشد و توسعه بازار فلزات خاص را نیز به دنبال داشته باشد.
صنایع شیمیایی از بخش‌های متنوعی نظیر تولیدکنندگان مواد شیمیایی آزمایشگاهی، مواد آلی و صنایع شیمیایی تولیدکننده مواد معدنی تشکیل شده که نیازمند تجهیزات و قطعاتی پیشرفته است. همچنین تجهیزات و قطعات واحدهای تولیدکننده محصولات شیمیایی برای افزایش راندمان تولید و بهینه‌سازی کیفیت محصولات خود مستلزم لوازم و تجهیزات یدکی هستند. میزان مصرف فلزات در ساخت لوازم و قطعات یدکی تجهیزات و ماشین‌آلات واحدهای تولیدکننده مواد شیمیایی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. افزایش تولیدات صنایع شیمیایی نیاز به تعمیر و نگهداری تجهیزات صنعت را بیشتر می‌کند. با وجود اینکه بخش عمده تجهیزات و قطعات از محل واردات تامین می‌شود، در گزارش پیشِ‌رو مصرف فلزات در تجهیزات و ماشین‌آلات ساخت داخل مورد بررسی قرار گرفته است.
صنعت شیمیایی یک صنعت راهبردی و با ارزش افزوده بالاست که بخش مهمی از واردات و صادرات غیرنفتی را به خود اختصاص می‌دهد و با واردات مواد اولیه و خام از سایر کشورها، به ایجاد ارزش افزوده می‌پردازد و علاوه بر تامین نیاز صنایع پایین‌دستی، محصولات شیمیایی را به خارج صادر می‌کند. بیشترین افزایش سهم ارزش افزوده صنایع شیمیایی از کل صنعت در سال ۱۳۹۶ رقم خورد، ولی در سال ۱۳۹۷ این سهم کاهش داشت. در سال ۱۳۹۱، به دلیل افزایش قیمت ارز، جذابیت‌های صادراتی برای صنایع شیمیایی نیز افزایش یافت.
بازار تولید محصولات آرایشی و بهداشتی به سمت ساخت محصولی باکیفیت، ارزان و با دوام در حال حرکت است. از این رو همواره شرکت‌های تولیدی در تلاش هستند تا با بسته‌بندی متفاوت و جدید لوازم آرایشی و بهداشتی و عرضه آن‌ها در بازارهای داخلی و بین‌المللی سهم بشتری از این میدان رقابتی کسب کنند؛ با توجه به اهمیت استفاده از مواد اولیه مناسب در بسته‌بندی این مواد در جهت حفظ کیفیت و پایداری در مقابل عوامل فیزیکی و شیمیایی، فلزاتی همچون آلومینیوم و فولاد قلع‌اندود با ایجاد سهولت در جابه‌جایی و حفاظت محصولات در برابر آلودگی‌ها، باکتری‌ها و... از جمله فلزات پرکاربرد در حوزه بسته‌بندی محصولات آرایشی و بهداشتی قرار می‌گیرند.
امروزه مواد شیمیایی به عنوان مواد اولیه مهم و استراتژیک در اغلب صنایع شناخته می‌شوند؛ از این رو، توجه به تولید داخلی و تامین نیاز صنایع می‌تواند عاملی مهم و اثرگذار در توسعه صنعتی کشور به شمار آید. همچنین با توجه به تقاضای قابل‌توجه برای این محصولات در بازارهای بین‌المللی، رشد کمّی و کیفی تولیدات در این عرصه می‌تواند زمینه‌ساز توسعه صادرات و ارزآوری به کشور شود. بررسی روند فعالیت واحدهای فعال در عرصه تولید مواد شیمیایی از رویکرد مناسب و اتخاذ سیاست‌‌های مطلوب از سمت نهادهای بالادستی حکایت دارد. احداث این کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی، در کنار تاثیرات مطلوب و فراوان در زمینه رشد صنعتی کشور، محرکی قوی برای بازار فلزات نیز محسوب می‌شود؛ زیرا در احداث ساختمان‌ها و تاسیسات این صنایع از فلزات مختلف خصوصا فولاد، آلومینیوم و مس استفاده می‌شود و رونق گرفتن این بخش تقاضای قابل‌توجهی را برای این فلزات ایجاد خواهد کرد.
فلزاتی همچون فولاد قلع‌اندود و آلومینیوم، به سبب استحکام و مقاومت بالا در مقابل عوامل فیزیکی و شیمیایی، مواد اولیه اصلی در بسته‌بندی انواع مواد غذایی محسوب می‌شوند. در سال‌های اخیر، ارزش تولیدات صنایع غذایی بسیار افزایش یافته است و با توجه به اهمیت بسیار بالای مسئله امنیت غذا، خصوصا در شرایط تحریم، پیش‌بینی می‌شود که این روندِ رو به رشد در سال‌های آینده نیز تداوم یابد. این تداوم پیشرفت، در کنار تاثیرات مثبت آن بر رشد اقتصادی و اشتغال‌زایی، در سال‌های پیشِ‌رو تاثیرات قابل توجهی بر مصرف انواع فلزاتی همچون آلومینیوم، فولاد و قلع خواهد داشت و پیش‌بینی می‌شود که مصرف فلزات در این عرصه در سال‌های آینده نیز تداوم یابد.
در بسته‌بندی محصولات آشامیدنی، خصوصا نوشیدنی‌های گازدار، لازم است از موادی استفاده شود که از پایداری مناسبی در مقابل عوامل شیمیایی و فیزیکی برخوردار باشند. به همین دلیل، امروز استفاده از قوطی‌های فلزی از جنس آلومینیوم و فولاد قلع‌اندود برای بسته‌بندی انواع محصولات نوشیدنی به‌شدت گسترش یافته است. رشد روزافزون تولیدات صنایع آشامیدنی کشور و تنوع این محصولات در سال‌های اخیر موجب شده است تا جهشی قابل توجه در تقاضای فلزاتی همچون آلومینیوم و فولاد پدید آید. تداوم روند رو به رشد این صنعت چشم‌اندازهای روشنی را پیشِ‌روی بازار فلزات کشور خواهد گشود.
داروسازی و تولید محصولات دارویی یکی از صنایع کلیدی و استراتژیک در کشورها به شمار می‌آیند. توسعه صنایع دارویی در کنار ارتقای سطح سلامت و امید به زندگی جوامع، می‌تواند به عاملی اثرگذار در اقتصاد کشور بدل شود، چرا که تولید و تامین داخلی داروهای مورد نیاز جامعه، موجب جلوگیری از واردات و خروج ارز خواهد شد. همچنین با توجه به ارزش افزوده بالای محصولات دارویی، توسعه واحدهای فعال در این عرصه نقش به‌سزایی را در رشد اقتصادی کشور خواهد داشت؛ از طرفی احداث واحدهای تولید محصولات دارویی همچون سایر صنایع، تقاضای قابل ملاحظه‌ای را برای فلزات مختلف از جمله فولاد، آلومینیوم و مس ایجاد کرده و از این رو محرکی قوی برای بازار این فلزات محسوب می‌شود.
آب، برق و گاز از جمله مهم‌ترین یوتیلیتی‌های مورد نیاز صنایع به شمار می‌روند. از این رو، توسعه صنایع تقاضایی برای افزایش ظرفیت تامین این یوتیلیتی‌ها ایجاد می‌کند که خود محرکی برای رشد تقاضای نهایی فلزات محسوب می‌شود. توسعه زیرساخت‌های مورد نیاز صنایع شیمیایی در سال‌های گذشته به گونه‌ای بوده است که سالانه حدود ۳۷ میلیون دلار بر تقاضای فلزات افزوده است. این در حالی است که با توجه به پیش‌بینی وضعیت آتی این صنایع، انتظار می‌رود که این رقم در سال‌های آتی به مقدار متوسط سالانه ۶ میلیون دلار کاهش یابد.
هزینه‌های تامین برق بیشترین سهم از هزینه‌های بخش یوتیلیتی واحدهای پتروشیمی را دارند. از این رو، اتخاذ استراتژی مناسبی به منظور کاهش این هزینه‌ها در طول سال‌های آتی و همزمان با توسعه این صنعت دور از انتظار نخواهد بود. بر اساس برآوردها و میزان رشد مورد انتظار از صنعت پتروشیمی، به افزایش حداقل پانصدمگاواتی ظرفیت تولید برق نیاز خواهد بود و این میزان، تقاضای سه فلز اصلی یعنی فولاد، آلومینیوم و مس را از این بخش در مجموع بیش از ۳۰ درصد افزایش خواهد داد.
محصولات صنعت پتروشیمی زندگی انسان مدرن امروزی را احاطه کرده است. تقریبا به هر سویی که چشم دوخته شود محصولات این صنعت از قبیل انواع پلاستیک‌ها، لاستیک‌ها، الیاف سنتزشده و ... را می‌توان یافت. صنعت پتروشیمی یکی از بزرگ‌ترین صنایع مصرف‌کننده انرژی در جهان به شمار می‌آید، به طوری که بر اساس برآوردهای آژانس بین‌المللی انرژی، حدود ۱۴ درصد از کل نفت و همچنین حدود ۸ درصد از کل گاز طبیعی جهان توسط این صنعت به مصرف می‌رسد و بالغ بر نیمی از کل انرژی مصرفی این صنعت به عنوان ماده اولیه ورودی برای تبدیل به محصولاتی دیگر مصرف می‌شود. هرچند عمده توجهات به این صنعت به سبب مصرف انرژی بالای آن است، اما در این گزارش به نقشِ کمتر دیده‌شده آن در ایجاد تقاضا برای فلزات نگاه می‌شود.
توسعه صنایع شیمیایی، از چندین منظر می‌تواند رشد بازار تقاضای فلزات را به همراه داشته باشد. در درجه نخست، توسعه این صنایع نیاز به تجهیزات، قطعات و تاسیسات را افزایش می‌دهد که عموما برای ساخت آن‌ها از فلزات مختلف اساسی استفاده می‌شود. همچنین بخش قابل‌توجهی از محصولات این صنایع در قوطی‌های فلزی یا ظروف تیوبی نرم در بازار عرضه می‌شود. همچنین از فلزاتی همچون آلومینیوم در لمینیت کردن بسته‌بندی محصولات این صنایع نیز به‌وفور استفاده می‌شود. گزارش پیشِ‌رو، با بررسی برخی از مهم‌ترین ویژگی‌ها و کاربردهای فلزات، نحوه اثرگذاری رشد و توسعه صنایع شیمیایی بر بازار تقاضای فلزات را مورد بررسی قرار می‌دهد.
