مشاهده بیشتر
زیرساختها سنگبنای یک جامعه مدرن هستند. نقش زیرساختها در هدایت و توسعه اقتصادی یک کشور انکارناپذیر است. برخورداری از زیرساختهای موثر و کارآمد نهتنها باعث پیشرفت و صنعتی شدن کشور میشود، بلکه کیفیت زندگی مردم را نیز بهبود میبخشد. لازمه تحقق این مسئله، سیاستگذاری مناسب در حوزه تولید و تامین تجهیزات زیرساختی است. بنا به نوع زیرساخت، تجهیزات آنها نیز متفاوت است و هرکدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند. به نظر میرسد که به سبب اهمیت یافتن مسئله زیرساختها، در سالهای اخیر برنامهریزیهای گستردهای در زمینه توسعه و احداث واحدهای تولیدکننده تجهیزات زیرساختی شده است. بدیهی است که احداث کارخانهها و واحدهای صنعتی فعال در حوزه تجهیزات زیرساخت تقاضای قابل توجهی از مصرف فلزات را به دنبال دارد.
صنعت پتروشیمی، به عنوان یکی از بزرگترین و قدیمیترین صنایع مصرفکننده فلز، همواره اهمیت داشته و با توجه به مزیتهای ایران در زمینه ذخایر گاز و دسترسی به آّبهای آزاد، زمینه رشد و توسعه این صنعت فراهم بوده است. همچنین در پی افزایش ظرفیت صنعت پتروشیمی، با توجه به مزیتهای موجود و احداث واحدهای جدید، بازار مصرف فلزات افزایش تقاضا داشته است.
بروز تغییرات و تحولات گوناگون در فرهنگ زندگی افراد و گسترش تجهیزات ساختمانی مدرن و بازسازی خانهها تقاضا برای مصرف تجهیزات ساختمانی را افزایش داده است. روند روبهرشد جمعیت و افزایش تقاضا برای مسکن موجب شده است که نیاز بیشتری برای اقلام مختلفی همچون شیرآلات، در، پنجره و... به وجود آید. از این رو، با احداث پروژهها و خودکفایی در تولید تجهیزات ساختمانی، میتوان قسمت زیادی از این اقلام را در داخل تولید کرد و نظر سرمایهگذاران بیشتری را برای سرمایهگذاری در احداث و راهاندازی واحدهای جدیدتر در صنایع تجهیزات ساختمانی جلب کرد. برخورداری فلزات از ویژگیهایی همچون مقاومت در برابر مواد خورنده، رسانایی بالا و قابلیت بازیافت، موارد مصرف گوناگون و متعددی را برای آنها در احداث و بهرهبرداری واحدهای صنعتی فراهم آورده است. سه فلز فولاد، آلومینیوم و مس از جمله فلزات پرمصرف در توسعه و احداث واحدهای تولید تجهیزات ساختمانی هستند.
امروزه بسیاری از کشورها سعی دارند از طریق توسعه صنایع پتروشیمی خود، منابع خام انرژی را به محصولات با ارزش افزوده بالاتر تبدیل کنند، چنانکه در اغلب کشورهای توسعهیافته، عمده مبادلات تجاری در حوزه نفت و گاز بر مبنای محصولات تبدیلی و نهایی صورت میگیرد. فرایندهای تبدیل منابع نفت و گاز غالبا در مجتمعهای پتروشیمی، که دارای تاسیسات و تجهیزات پیشرفته هستند، صورت میگیرد؛ از این رو، میتوان گفت یکی از نخستین لازمههای توسعه صنعت پتروشیمی و جلوگیری از خامفروشی نفت و گاز، استفاده از تجهیزاتی دقیق و مطلوب است. هر قدر سهم تامین داخل تجهیزات پتروشیمی افزایش یابد، تقاضای داخلی برای فلزات نیز افزایش خواهد یافت. گزارش حاضر به بررسی انواع ماشینآلات و تجهیزات صنعت پتروشیمی میپردازد.
صنعت شیمیایی یک صنعت راهبردی و با ارزش افزوده بالاست که بخش مهمی از واردات و صادرات غیرنفتی را به خود اختصاص میدهد و با واردات مواد اولیه و خام از سایر کشورها، به ایجاد ارزش افزوده میپردازد و علاوه بر تامین نیاز صنایع پاییندستی، محصولات شیمیایی را به خارج صادر میکند. بیشترین افزایش سهم ارزش افزوده صنایع شیمیایی از کل صنعت در سال ۱۳۹۶ رقم خورد، ولی در سال ۱۳۹۷ این سهم کاهش داشت. در سال ۱۳۹۱، به دلیل افزایش قیمت ارز، جذابیتهای صادراتی برای صنایع شیمیایی نیز افزایش یافت.
بخش صنعت از مهمترین عرصهها در زمینه رشد و پیشرفت اقتصادی هر کشور به شمار میرود. کشورها عمدتا بر اساس عملکرد اقتصادی و در ادامه، در قسمتهای جزئیتری از قبیل صنعت و زیرشاخههای آن ارزیابی میشوند. پویایی این بخش نقش قابل توجهی در اقتصاد کشورهای جهان دارد. بنابراین توجه به عملکرد بخشهای مختلف صنعت، بهویژه تولید ماشینآلات و تجهیزات صنعتی، اهمیت دارد. از این رو، گزارش حاضر به بررسی تولید ماشینآلات و تجهیزات صنعتی و شاخص تولید آنها در جهان میپردازد.
رشد و توسعه صنایع دریایی در ایران، علاوه بر ایجاد ارزش افزوده برای کشور، میتواند محرکی برای رشد بخش اعظمی از زنجیره تامین دیگر صنایع، همچون صنایع فلزی و صنایع تولیدکننده تجهیزات و ماشینآلات باشد. حتی رشد این صنایع به توسعه شرکتهای خدماتی در بخش حملونقل دریایی نیز، به واسطه بهبود دسترسی به تامین قطعات و شناورها، کمک میکند. این در حالی است که توسعه فعالیت حملونقل دریایی، خود تقاضایی برای فلزات از محل قطعات یدکی و تجهیزاتی همچون جابهجاکنندهها و کانتینر ایجاد میکند. پتانسیل بالای ایران برای رشد این صنایع، به دلیل سهم بالای مرزهای آبی و فعالیتهای صنعتی فراساحلی همچون استخراج نفت، میتواند نقش این صنایع را بسیار پررنگتر کند.
با پیشرفت روزافزون صنایع و رشد جمعیت جهان، پیشبینی میشود که تقاضای جهانی برای مصرف سیم و کابل نیز افزایش یابد. با توجه به این مسئله، برنامهریزی مناسب در جهت توسعه واحدهای فعال در عرصه تولید سیم و کابل زمینه مناسبی را برای توسعه صادرات و ارزآوری به کشور فراهم آورده است و گامی موثر در بهبود اقتصاد کشور به شمار میرود. احداث و بهرهبرداری از واحدهای فعال در زمینه تولید سیم و کابل، در کنار تاثیرات آن بر توسعه اقتصادی کشور، تقاضای قابلملاحظهای را برای مصرف فلزات مختلف از جمله فولاد، آلومینیوم و مس ایجاد کرده است و محرکی برای بازار فلزات محسوب میشود.
صنعت قطعات و تجهیزات مورد استفاده صنایع دریایی، که تولیدکننده تجهیزاتی همچون فانوس دریایی، شناوهها و ضربهگیرهای بنادر است، یکی از تامینکنندگان مهم صنایع دریایی به شمار میآید و از همین لحاظ، رشد و توسعه آن تا حد زیادی وابسته به صنایع دریایی است. صرفنظر از برخی محصولات این صنعت همچون فانوس و شناوه که در ساخت آن از فلز استفاده میشود، احداث و توسعه این بخش از صنعت، خود مستلزم مصرف فلزاتی همچون فولاد، آلومینیوم و مس است. با توجه به رشد مورد انتظار از ظرفیتهای این صنعت، پیشبینی میشود که ارزش فلزات مصرفشده این بخش سالانه ۱.۳ درصد رشد کند.
امروزه صنعت حملونقل به جزئی جداییناپذیر در توسعه اقتصادی کشورها بدل شده و در این بین، صنعت حملونقل دریایی سهم انکارناپذیری را به خود اختصاص داده است، به طوری که امروزه حدود ۹۰ درصد حمل کالا در تجارتهای بینالمللی به شیوه دریایی صورت میپذیرد. بر این اساس، کانتینرها به عنوان یکی از اجزای مهم حملونقل دریایی، نقشی پررنگ را در این صنعت ایفا میکنند. از طرف دیگر، سرمایهگذاری در هر صنعت یکی از ملاکهای توسعه آن صنعت بر شمرده میشود و این توسعه با مصرف فلزات امکانپذیر خواهد بود. بنابراین صنعت کانتینرسازی نقش تأثیرگذاری در میزان مصرف فلزات دارد. با توجه به اینکه ایران کشوری دریایی محسوب میشود و نیز با توجه به حجم حملونقل دریایی کشور به وسیله کانتینر، توسعه این صنعت برای ایران نیز اهمیت دارد.
در شرایطی که تحریمها، صادرات نفت و به دنبال آن درآمد کشور را در تنگنا قرار دادهاند، فرصت مناسبی برای دیگر صنایع فراهم شده است تا با افزایش تولیدات و ایجاد ارزش افزوده بیشتر در محصولات خود، جایگاهی مناسب در اقتصاد کسب کنند و از وابستگی کشور به نفت بکاهند. اما این صنایع نیز در مسیر توسعه خود با چالشهای گوناگونی از جمله تامین ماشینآلات مواجه هستند. بررسی آمارها نشان میدهد که تشکیل سرمایه ثابت ناخالص ماشینآلات اکثر بخشهای اقتصاد کشور در سالهای اخیر کاهش یافته است که این مسئله چشمانداز نامناسبی را برای توسعه اقتصادی و صنعتی کشور در سالهای آینده پدید میآورد؛ زیرا ماشینآلات یکی از مهمترین زیرساختهای تولیدند و عدم سرمایهگذاری مناسب در این حوزه مانع رشد اقتصادی کشور خواهد شد.
صنایع غذایی یکی از مهمترین گروههای صنعتی است که نقشی موثر در توسعه اقتصادی کشور دارد. نیاز به غذا، به عنوان یکی از مهمترین ارکان ادامه حیات، باعث شده است تا اغلب کشورها به دنبال تولید محصولاتی در این صنعت باشند. صنایع غذایی در کشور ما، با توجه به شرايط آبوهوايی و تنوع و کيفيت مطلوب محصولات کشاورزی، میتوانند دارای اهميت و مزايای فراوانی باشند. صنعت غذا، بر خلاف برخی صنایع دیگر، یک صنعت رقابتی است و همچنین پتانسیل مناسبی برای ایجاد ارزش افزوده و تامین امنیت غذایی برای کشور دارد.
