مشاهده بیشتر
خودکفایی در تولید محصولات ساختمانی، در کنار افزایش تولید ناخالص داخلی، ارزآوری را برای اقتصاد فراهم می‌کند. افزایش ظرفیت‌های واحدهای تولیدی، نیازمند توسعه زیرساخت‌هاست. تقاضا برای یوتیلیتی‌هایی نظیر آب، برق و گاز را می‌توان نیاز اولیه جوامع بشری امروزی برای ادامه حیات و یکی از اصلی‌ترین عوامل تأثیرگذار در توسعه زیرساخت‌های واحدهای صنعتی از جمله واحدهای تولید محصولات ساختمانی دانست. تامین زیرساخت‌های انرژی و یوتیلیتی مورد نیاز صنایع ساختمانی را می‌توان از جنبه تاثیرات آن‌ها بر بازار فلزات کشور نیز مورد بررسی قرار داد؛ زیرا فلزاتی نظیر فولاد، آلومینیوم و مس به طور گسترده در توسعه ظرفیت تامین انرژی و یوتیلیتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تونل‌ها، پل‌ها و گالری‌ها از جمله مهم‌ترین زیرساخت‌های احداث خطوط ریلی برون‌شهری محسوب می‌شوند که احداث آن‌ها با دشواری‌ها و پیچیدگی‌های فراوانی همراه است. همچون هر سازه دیگری، فلزات نقش نخست را در احداث این زیرساخت‌ها ایفا می‌کنند. تونل‌ها باید از پایداری مناسبی در طول زمان برخوردار باشند و به همین دلیل در ساخت آن‌ها از سیستم‌های نگهداری مختلفی استفاده می‌شود که عنصر اصلی اغلب آن‌ها فولاد است. پل‌ها نیز سازه‌هایی بزرگ هستند که غالباً در شرایط دشوار محیطی ساخته می‌شوند و باید از مقاومت مناسبی در مقابل تحمل وزن قطار برخوردار باشند. به همین دلیل، از شکل‌های مختلف مقاطع فولادی در احداث این زیرساخت‌ها استفاده می‌شود.
توسعه‌نیافتگی خطوط ریلی برون‌شهری متناسب با رشد صنعتی کشور، در سال‌های اخیر، همواره یکی از نگرانی‌های اصلی بخش صنعت و معدن کشور بوده است. بر اساس برنامه ۱۴۰۴ توسعه، طول خطوط ریلی کشور باید به دو برابر میزان کنونی برسد که با توجه به شرایط کنونی اقتصاد کشور و روند چند سال اخیر توسعه بخش راه‌آهن، تحقق آن منطقی به نظر نمی‌رسد و این مسئله دورنمای چالش‌برانگیزی را برای لجستیک و حمل‌ونقل کشور پدید می‌آورد. ریل‌های قطارها از جنس فولاد ساخته می‌شوند تا از مقاومت کافی در مقابل وزن سنگین قطارها برخوردار باشند. همچنین در ساخت تجهیزات مورد استفاده در خطوط ریلی برون‌شهری از مس، آلومینیوم و فولاد استفاده می‌شود. در گزارش پیشِ‌رو، تاثیرات توسعه خطوط ریلی برون‌شهری بر بازار فلزات کشور مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد.
تولید گاز طبیعی، به عنوان یکی از منابع اصلی انرژی در جهان، امروز بخشی مهم و استراتژیک در اقتصاد و تجارت بین‌المللی کشور محسوب می‌شود. اکتشافات و توسعه میدان‌های گازی مختلف در سطح کشور را می‌توان نمودی از اهمیت این مقوله دانست؛ مسئله‌ای که اهمیت آن از جنبه فلزات مصرفی نیز قابل‌بررسی است؛ زیرا از فلزات مختلفی در ساخت تجهیزات، تاسیسات و قطعات چاه‌های مستقل و گنبدی گاز استفاده می‌شود و توسعه میدان‌های گازی خشکی، خود محرکی برای بازار فلزات کشور به شمار می‌آید.
توسعه روزافزون صنعت و پیشرفت‌های تکنولوژی چشم‌اندازهای روشنی را پیشِ‌روی بازارهای جهانی فلزات ترسیم کرده است. از این رو، اغلب کشورها سعی دارند تا با رشد صنعت فلزات اساسی خود، جایگاهی مناسب را در آینده اقتصاد جهان به خود اختصاص دهند. در این فضای رقابتی، اهمیت استفاده از فناوری‌های نوین در ماشین‌آلات و تجهیزات مورد استفاده در این صنایع از اهمیت دوچندانی برخوردار شده است. در ایران نیز پتانسیل بسیار مناسبی برای توسعه صنعت فلزات اساسی وجود دارد و تولید و به‌کارگیری ماشین‌آلات و تجهیزات مناسب در این عرصه زمینه مناسبی را برای افزایش صادرات و تولید ناخالص داخلی پدید خواهد آورد.
قرارگیری ایران در شرایط جغرافیایی استراتژیک موقعیت مناسبی را برای توسعه ظرفیت پالایشگاهی و تولید و صادرات فرآورده‌های نفتی ایجاد کرده است. بخش عمده تجارت فرآورده‌های نفتی از طریق کشتی‌ها و خطوط ریلی و با استفاده از تانکرها و بشکه‌ها انجام می‌شود. جنس اکثر تانکرها و بشکه‌ها، به سبب لزوم مقاومت در برابر عوامل شیمیایی و فیزیکی، از جنس فولاد ساخته می‌شوند. از این رو، تاثیرات توسعه صادرات فرآوردهای نفتی را می‌توان از جنبه تانکرها و بشکه‌های مورد نیاز و فلزات مصرفی در آن‌ها مورد بررسی قرار داد.
رشد کمّی و کیفی تولید تجهیزات ساختمانی می‌تواند فرصت مناسبی برای تامین نیاز داخلی کشور و جلوگیری از واردات و خروج ارز ایجاد کند. بدیهی است که افزایش تولید تجهیزات ساختمانی، در کنار تاثیرات آن بر توسعه صنعتی کشور، بستری را برای مصرف میزان قابل‌توجهی از فلزات فراهم می‌آورد؛ زیرا طیف گسترده‌ای از تجهیزات ساختمانی مورد استفاده در واحدهای مسکونی، صنعتی و اداری از جمله درها و پنجره‌ها، شیرآلات، سینک‌های ظرف‌شویی و... از فلزاتی نظیر فولاد و آلومینیوم ساخته می‌شوند.
در گذشته معمولا قایق‌ها در صنعت ماهی‌گیری و به صورت سنتی مورد استفاده قرار می‌گرفتند، ولی امروزه با پیشرفت تکنولوژی، کاربری‌شان تغییر کرده و گرایش آن‌ها به سمت کاربری تفریحی و ورزشی افزایش یافته است، به طوری که انواع مختلفی از قایق‌هایی صرفاً با کاربری تفریحی و ورزشی در جهان ساخته می‌شود. در کشور ما نیز طی سال‌های اخیر توجه به بخش گردشگری و بالطبع گردشگری دریایی افزایش داشته است. مصرف قابل ملاحظه و چشمگیر انواع فلزات در احداث واحدهای ساخت قایق‌ها موجب می‌شود تا برنامه‌ریزی به منظور توسعه واحدهای مذکور ظرفیت‌های خوبی را برای بازارهای داخلی فلزاتی همچون فولاد، آلومینیوم و مس ایجاد کند. با توجه به این مسئله، در این گزارش به توسعه و سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده در صنعت ساخت قایق‌های ورزشی و تفریحی و تاثیرات آن در در بازارهای داخلی فلزات پرداخته می‌شود.
پالایشگاه‌های نفت و گاز واحدهای صنعتی بزرگ و پیچیده‌ای هستند که مجموعه گسترده‌ای از فرایندها و تجهیزات را در خود جای می‌دهند و به مصرف میزان قابل‌ملاحظه‌ای از گاز، آب و برق نیاز دارند. روشن است که توسعه ظرفیت‌های پالایشگاهی در گام نخست به احداث تاسیساتی به منظور تامین آب، برق و گاز مصرفی این واحدها نیاز خواهد داشت. با توجه به حجم فلزات مصرفی در لوله‌های انتقال آب و گاز مصرفی این واحدها و همچنین تجهیزات انتقال، توزیع و استفاده از انرژی برق، تاثیرات توسعه صنایع پالایشی را می‌توان از جنبه فلزات مصرفی در این واحدها مورد بررسی قرار داد.
با توجه به شرایط خاص حمل‌ونقل فرآورده‌های نفتی، بخش قابل‌توجهی از انتقال این مواد به کمک خطوط لوله انجام می‌شود. از این رو، گسترش ظرفیت‌های پالایشگاهی در کشور نیاز به احداث خطوط لوله جدید برای انتقال این مواد خواهد داشت. با توجه به فشار بالای انتقال این فرآورده‌ها در داخل خطوط لوله و همچنین خاصیت خورندگی این مواد، برای ساخت خطوط لوله مذکور از انواع خاصی از فولاد استفاده می‌شود. از این رو، می‌توان احداث خطوط لوله انتقال فرآورده‌های نفتی را از جنبه تاثیرات آن بر بازار فلزات کشور مورد بررسی قرار داد.
صنایع مواد شیمیایی یکی از مهم‌ترین پایه‌های صنعت هر کشور محسوب می‌شوند. تولیدات و فرآورده‌های صنایع شیمیایی از ضروری‌ترین مواد مورد نیاز صنایع گوناگون‌اند و به همین دلیل، صنایع شیمیایی نقش پررنگی را در میان همه صنایع بر عهده دارند. صنایع شیمیایی، با تولیدات متنوع خود، بخش عمده‌ای از اقتصاد صنعتی جهان را وابسته به خود کرده‌اند. از عوامل مهم در این صنعت، به لحاظ دارا بودن ویژگی‌های خاص مواد شیمیایی، بسته‌بندی محصولات شیمیایی به منظور فراهم کردن امکان ذخیره‌سازی مواد و عدم تغییر در ساختار محصول است. بسته‌بندي فلزي، به گواه آمارهاي موجود، نسبت به انواع دیگر بسته‌بندی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. فلزاتی همچون فولاد قلع‌اندود و آلومینیوم، به دلیل مقاومت بالا در مقابل عوامل فیزیکی و شیمیایی، از مهم‌ترین مواد اولیه در بسته‌بندی انواع مواد شیمیایی به شمار می‌روند.
فلزات از دیرباز نقش اصلی را در ساخت کشتی‌های مختلف ایفا می‌کرده‌اند. در گذشته، به منظور جلوگیری از ورود آب و نیز برای دستیابی به استحکام و مقاومت بالا در مقابل شرایط دشوار دریانوردی، از فلزات گوناگونی در ساخت کشتی‌ها استفاده می‌شد. امروز نیز، به‌رغم پیشرفت‌ها در زمینه تولید مواد مختلف، کماکان فولاد اصلی‌ترین عنصر ساخت کشتی‌ها برشمرده می‌شود. ساخت انواع کشتی‌های بزرگ و بسیار سنگین، که بخش عمده وزن آن‌ها را فولاد تشکیل می‌دهد، نمایانگر تقاضای بسیار بالای صنعت کشتی‌سازی برای فلزات گوناگون، خصوصا فولاد است و در همین راستا، برنامه‌ریزی برای توسعه صنعت کشتی‌سازی کشور موجب خواهد شد تا تقاضای قابل توجهی برای این فلز ارزشمند در داخل کشور ایجاد شود.
