مشاهده بیشتر
صنعت شیمیایی یک صنعت راهبردی و با ارزش افزوده بالاست که بخش مهمی از واردات و صادرات غیرنفتی را به خود اختصاص می‌دهد و با واردات مواد اولیه و خام از سایر کشورها، به ایجاد ارزش افزوده می‌پردازد و علاوه بر تامین نیاز صنایع پایین‌دستی، محصولات شیمیایی را به خارج صادر می‌کند. بیشترین افزایش سهم ارزش افزوده صنایع شیمیایی از کل صنعت در سال ۱۳۹۶ رقم خورد، ولی در سال ۱۳۹۷ این سهم کاهش داشت. در سال ۱۳۹۱، به دلیل افزایش قیمت ارز، جذابیت‌های صادراتی برای صنایع شیمیایی نیز افزایش یافت.
توسعه صنایع شیمیایی، از طرق مختلفی سبب رشد بازار فلزات می‌شود. تجهیزات به‌کار رفته برای تولید محصولات شیمیایی، تاسیسات مورد نیاز این واحدها و همچنین بسته‌بندی برخی از محصولات صنایع شیمیایی، از جمله مهم‌ترین مواردی هستند که در بازار تقاضای فلزات اثر دارند. از این میان، تجهیزات بیشترین سهم را در مصرف فلزات دارند که عمدتا از جنس فلزات خاصی، همچون فولاد زنگ‌نزن ساخته می‌شوند. بر این اساس، رشد و توسعه این صنایع می‌تواند رشد و توسعه بازار فلزات خاص را نیز به دنبال داشته باشد.
صنایع دارویی، بخشی استراتژیک در حوزه سلامت و بهداشت جوامع به شمار می‌آیند. همچنین با توجه به ارزش افزوده بالای این محصولات، تولید داخلی، جلوگیری از واردات و نیز حضور در بازارهای بین‌المللی می‌تواند نقشی کلیدی در رشد اقتصادی کشور ایفا کند. مهم‌ترین و پرکاربردترین فلز استفاده‌شده در بسته‌بندی مواد دارویی، آلومینیوم است که به دلیل ویژگی‌هایی همچون عایق بودن در برابر حرارت، سبکی، مقاوم بودن در برابر خوردگی و ... در تولید پوشش‌های محافظ برای قرص‌ها، کپسول‌ها و دیگر داروها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
صنایع غذایی یکی از مهم‌ترین گروه‌های صنعتی است که نقشی موثر در توسعه اقتصادی کشور دارد. نیاز به غذا، به عنوان یکی از مهم‌ترین ارکان ادامه حیات، باعث شده است تا اغلب کشورها به دنبال تولید محصولاتی در این صنعت باشند. صنایع غذایی در کشور ما، با توجه به شرايط آب‌وهوايی و تنوع و کيفيت مطلوب محصولات کشاورزی، می‌توانند دارای اهميت و مزايای فراوانی باشند. صنعت غذا، بر خلاف برخی صنایع دیگر، یک صنعت رقابتی است و همچنین پتانسیل مناسبی برای ایجاد ارزش افزوده و تامین امنیت غذایی برای کشور دارد.
بدون شک باید صنعت پتروشیمی را یکی از اصلی‌ترین صنایع ایجادکننده ارزش افزوده کشور دانست. همین موضوع سبب شده است تا بسیاری برای شکوفایی اقتصاد کشور چشم امید به این صنعت بدوزند و روی کاغذ، این صنعت را در چنان جایگاه رفیعی تصور کنند که عملا دستیابی به آن غیرممکن و یا بسیار پرمخاطره باشد. هرچند در مسیر توسعه پتروشیمی کشور امید چندانی به تحقق اهداف تعیین‌شده آن نیست، بهره‌مندی صنایع ذی‌نفعی چون تولیدکنندگان فلزات و سازندگان تجهیزات از تراژدی مقصد ناکجاآباد پتروشیمی خواهد کاست و مرهمی بر درد اقتصاد کشور خواهد بود.
صنعت پتروشیمی کشور با رویکرد کاهش خام‌فروشی و تکمیل زنجیره ارزش نفت و گاز پایه‌گذاری شده و توسعه یافته است. ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی ایران سهمی ۴ درصدی از ظرفیت کل جهان را دارد. همچنین با ارزش تولید بیش از ۱۱۴ هزار میلیارد تومان محصولات پتروشیمی و شیمیایی در سال ۱۳۹۶، سهم آن از بخش صنعت کشور ۱۶ درصد است؛ این در حالی است که ارزش افزوده این بخش، با میانگین ۱۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی (ثابت سال ۱۳۹۰)، تنها ۳ درصد از اقتصاد ایران را تشکیل می‌دهد. با توجه به ذخایر فراوان گاز طبیعی کشور، این سهم ناچیز محسوب می‌شود و حرکت به سمت افزایش ظرفیت و تولید محصولات انتهایی زنجیره ضروری است.
توسعه صنایع شیمیایی، از چندین منظر می‌تواند رشد بازار تقاضای فلزات را به همراه داشته باشد. در درجه نخست، توسعه این صنایع نیاز به تجهیزات، قطعات و تاسیسات را افزایش می‌دهد که عموما برای ساخت آن‌ها از فلزات مختلف اساسی استفاده می‌شود. همچنین بخش قابل‌توجهی از محصولات این صنایع در قوطی‌های فلزی یا ظروف تیوبی نرم در بازار عرضه می‌شود. همچنین از فلزاتی همچون آلومینیوم در لمینیت کردن بسته‌بندی محصولات این صنایع نیز به‌وفور استفاده می‌شود. گزارش پیشِ‌رو، با بررسی برخی از مهم‌ترین ویژگی‌ها و کاربردهای فلزات، نحوه اثرگذاری رشد و توسعه صنایع شیمیایی بر بازار تقاضای فلزات را مورد بررسی قرار می‌دهد.
صنعت پتروشیمی، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین صنایع مصرف‌کننده فلز، همواره اهمیت داشته و با توجه به مزیت‌های ایران در زمینه ذخایر گاز و دسترسی به آّب‌های آزاد، زمینه رشد و توسعه این صنعت فراهم بوده است. همچنین در پی افزایش ظرفیت صنعت پتروشیمی، با توجه به مزیت‌های موجود و احداث واحدهای جدید، بازار مصرف فلزات افزایش تقاضا داشته است.
محصولات صنعت پتروشیمی زندگی انسان مدرن امروزی را احاطه کرده است. تقریبا به هر سویی که چشم دوخته شود محصولات این صنعت از قبیل انواع پلاستیک‌ها، لاستیک‌ها، الیاف سنتزشده و ... را می‌توان یافت. صنعت پتروشیمی یکی از بزرگ‌ترین صنایع مصرف‌کننده انرژی در جهان به شمار می‌آید، به طوری که بر اساس برآوردهای آژانس بین‌المللی انرژی، حدود ۱۴ درصد از کل نفت و همچنین حدود ۸ درصد از کل گاز طبیعی جهان توسط این صنعت به مصرف می‌رسد و بالغ بر نیمی از کل انرژی مصرفی این صنعت به عنوان ماده اولیه ورودی برای تبدیل به محصولاتی دیگر مصرف می‌شود. هرچند عمده توجهات به این صنعت به سبب مصرف انرژی بالای آن است، اما در این گزارش به نقشِ کمتر دیده‌شده آن در ایجاد تقاضا برای فلزات نگاه می‌شود.
با توجه به اهمیت صادرات غیرنفتی در سال‌های اخیر، به توسعه صنایع دیگر توجه بیشتری شده است. یکی از این صنایع که پتانسیل بسیار خوبی برای رشد اقتصاد کشور دارد صنعت آشامیدنی است. از جمله ویژگی‌های مثبت سرمایهگذاری در تولید انواع نوشیدنی‌ها زودبازده بودن است؛ موضوعی که برای سرمایه‌گذاران بسیار اهمیت دارد. شناخت بازار و الگوی مصرف مردم در هریک از بخش‌های صنایع، به‌خصوص صنعت آشامیدنی، نیازمند تحقیقات بازار دقیق در جامعه هدف است، تا جایی که نتایج تحقیق می‌تواند کمک شایانی به رقابت با برندهای دیگر کند.
صنایع مواد شیمیایی یکی از مهم‌ترین پایه‌های صنعت هر کشور محسوب می‌شوند. تولیدات و فرآورده‌های صنایع شیمیایی از ضروری‌ترین مواد مورد نیاز صنایع گوناگون‌اند و به همین دلیل، صنایع شیمیایی نقش پررنگی را در میان همه صنایع بر عهده دارند. صنایع شیمیایی، با تولیدات متنوع خود، بخش عمده‌ای از اقتصاد صنعتی جهان را وابسته به خود کرده‌اند. از عوامل مهم در این صنعت، به لحاظ دارا بودن ویژگی‌های خاص مواد شیمیایی، بسته‌بندی محصولات شیمیایی به منظور فراهم کردن امکان ذخیره‌سازی مواد و عدم تغییر در ساختار محصول است. بسته‌بندي فلزي، به گواه آمارهاي موجود، نسبت به انواع دیگر بسته‌بندی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. فلزاتی همچون فولاد قلع‌اندود و آلومینیوم، به دلیل مقاومت بالا در مقابل عوامل فیزیکی و شیمیایی، از مهم‌ترین مواد اولیه در بسته‌بندی انواع مواد شیمیایی به شمار می‌روند.
لوله‌های مورد استفاده در خطوط انتقال خوراک صنایع پتروشیمی از جنس فولاد هستند. از آنجا که برخی از واحدهای فعال در صنعت پتروشیمی ایران در نواحی دور از ذخایر نفت و گاز کشور واقع شده‌اند، تامین خوراک آن‌ها مستلزم احداث خطوط طولانی انتقال خوراک است. با توجه به برنامه‌ریزی‌های گسترده در زمینه توسعه صنایع پتروشیمی کشور در سال‌های آینده و نیز بر اساس جانمایی این پروژه‌ها در نواحی مختلف کشور، به نظر می‌رسد تقاضای زیادی برای احداث خطوط لوله ایجاد می‌شود که این مسئله دورنمای مناسبی را برای رشد تقاضای صنعت فولاد در سال‌های آینده فراهم خواهد کرد. در گزارش پیشِ‌رو به روند توسعه خطوط تامین خوراک برای صنایع پتروشیمی و تاثیرات آن بر مصرف فولاد کشور پرداخته می‌شود.
