مشاهده بیشتر
با توجه به وضعیت جغرافیایی کشور و پراکندگی زیاد نقاط شهری، استفاده از حملونقل جاده‌ای یکی از مهم‌ترین روش‌های جابه‌جایی محسوب می‌شود. به گواه آمارها، در سال‌های اخیر، بخش عمده‌ای از مسافرت‌های بین‌شهری از طریق جاده‌ها انجام شده است. همچنین برای انتقال بار از شهری به شهری دیگر، به سبب سهولت و مزیت‌های حمل جاده‌ای نسبت به سایر روش‌های حملونقل، جابه‌جایی از طریق جاده‌های بین‌شهری در بسیاری از موارد مناسب‌ترین گزینه به نظر می‌رسد. یکی از زیرساخت‌های حملونقل جاده‌ای، پایانه‌های مسافربری و باربری هستند که توسعه آن‌ها می‌تواند کیفیت عملکرد ناوگان حملونقل جاده‌ای کشور را بهبود ببخشد. همچنین احداث این پایانه‌ها در مرزهای کشور در بهبود حملونقل بین‌المللی و ترانزیتی کشور موثر خواهد بود. با این حال، بررسی آمارها نشان می‌دهد که سرعت توسعه و احداث پایانه‌های مسافربری و باربری کشور در وضعیت چندان مساعدی به سر نمی‌برد.
سیستم حمل و نقل ریلی یکی از پاک‌ترین، سریع‌ترین و ارزان‌ترین روش‌های حملونقل افراد و کالا در جهان است. همه کشورهای صنعتی شبکه‌های راه‌آهن توسعه‌یافته‌ای دارند که در تمام نقاط کشورشان گسترش یافته است. در کشور ما نیز به عنوان کشوری که در مسیر توسعه ظرفیت‌های صنعتی حرکت می‌کند، توسعه خطوط ریلی اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا عنصری کلیدی در ایجاد یک سیستم حملونقل پایدار برون‌شهری مسافر و بار به شمار می‌آید. از اهمیت مصرف فلزات در احداث این زیرساخت‌ها به دلیل لزوم برخورداری از دوام و استحکام بالا نمی‌توان غافل بود. بنابراین می‌توان نقش فلزات اساسی را از جنبه ارزش مصرفی آن‌ها بررسی کرد.
اهمیت مقوله زیرساخت‌های انرژی و آب در هموار ساختن مسیر توسعه صنعتی و اجتماعی بر کسی پوشیده نیست. با این حال، ظرفیت‌های فعلی فاصله قابل توجهی با اهداف پیش‌بینی‌شده در برنامه‌های توسعه کشور دارد که دلیل آن را باید در کاهش شدید سرمایه‌گذاری‌ها در این حوزه جست‌وجو کرد. توسعه زیرساخت‌های تامین انرژی و آب، شامل تولید برق و گاز، تصفیه‌خانه‌های آب، خطوط انتقال و توزیع برق و لوله‌های انتقال و توزیع برق و گاز، مستلزم مصرف حجم قابل توجهی از فلزات مختلف است. بر همین اساس و بر مبنای اهداف پیش‌بینی‌شده برای توسعه زیرساخت‌های انرژی در برنامه توسعه کشور، می‌توان سناریوهای مختلفی را برای مصرف فلزات در افزایش ظرفیت زیرساخت‌های انرژی و آب کشور پیش‌بینی کرد.
تاثیر سیاست‌های دولت در تقویت و توسعه صنعت ساختمان بر کسی پوشیده نیست. اجرای طرح‌های توسعه زیرساختی از جمله تاسیسات انرژی، زیربنای لازم را برای توسعه پروژه‌های ساختمانی و مشارکت‌های دولتی- خصوصی، امکان همکاری بین دولت و ذینفعان این بخش و تسهیل سرمایهگذاری در پروژه‌های بزرگ فراهم می‌کند. صدور پروانه‌های ساختمانی نیز به عنوان یک اقدام دولت‌محور، نه تنها موانع بوروکراتیک را کاهش می‌دهد، بلکه برنامه زمانی پروژه را سرعت می‌بخشد و سرمایه‌گذاران بیشتری را جذب می‌کند. علاوه بر این، طرح‌های مسکن مقرون‌به‌صرفه با ارائه مشوق‌های مالی و حمایت از توسعه‌دهندگان برای ساخت خانه‌های مقرون‌به‌صرفه، نیازهای مسکن جوامع را برطرف می‌کند و دسترسی همه شهروندان را به مسکن مناسب تضمین می‌کند که این اقدامات در مجموع، منجر به توسعه صنعت ساختمان می‌شود.
فرآیند شهرنشینی و حرکت به سمت بلندمرتبه‌سازی در ایران طی دهه‌های گذشته، روند نسبتا پایداری را شاهد بوده است. تا پیش از سال ۱۳۸۶، تراکم ساختمانی در کشور کمتر از ۱۰۰ درصد بود و سهم پروانه‌های احداث ساختمان‌های یک و دو طبقه تقریبا دو برابر سهم پروانه احداث ساختمان‌های سه طبقه و بیشتر بود. اما از این سال به بعد، همزمان با اجرایی شدن پروژه مسکن مهر، رویکردها در این حوزه تغییر یافت. آمارها نشان می‌دهد که تا سال ۱۴۰۰، میزان تراکم ساختمانی در کشور به حدود ۱۴۰ درصد افزایش یافت و سهم پروانه‌های احداث ساختمان‌های سه طبقه و بیشتر نیز به ۴۷ درصد رسید که این موضوع به وضوح در دستور کار قرار گرفتن توسعه عمودی شهرها را آشکار می‌کند. علاوه بر این، توسعه شهرنشینی طی سال‌های گذشته، مصرف گسترده فلزات فولاد، آلومینیوم و مس را به دنبال داشته است. برآوردها حاکی از آن است که طی سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۴۰۰، سالانه به طور متوسط حدود ۴ میلیارد دلار فولاد، ۴۰۲ میلیون دلار آلومینیوم و ۲۲۶ میلیون دلار مس در صنعت ساختمان‌سازی کشور به مصرف رسیده است.
در سال‌های اخیر، پیشرفت‌های علم پزشکی منجر شده است تا با استفاده از روش‌های مختلف و تجهیزات مدرن، روند مداوای بیماران تسهیل شود. بر همین اساس، مراکز مختلفی ایجاد شده‌اند که انواع خدمات بهداشتی و درمانی را ارائه می‌دهند. امروز بیمارستان‌ها یکی از اصلی‌ترین اماکن عمومی به شمار می‌آیند که توسعه شهرها بدون احداث آن‌ها امکان‌پذیر نیست. بدیهی است که سرمایهگذاری و احداث بیمارستان‌ها در نواحی مختلف شهری و روستایی موجب ارتقای سطح بهداشت و سلامت مردم خواهد شد. بیمارستان‌ها عموما ساختمان‌هایی با مساحت زیربنای بالا هستند و به همین دلیل، توسعه ظرفیت‌های بیمارستانی کشور، به‌جز تاثیرات آن بر بخش سلامت، از جنبه میزان فلزات مصرفی نیز اهمیت دارد.
صنعت ساختمان‌سازی از جمله صنایعی محسوب می‌شود که مشارکت بالایی در حجم اقتصاد جهانی دارد. مروری بر گزارش‌های ارائه‌شده نشان می‌دهد که این صنعت تقریبا بزرگترین مصرف‌کننده فلزات آهنی و غیرآهنی، سیمان و بتن و همچنین محصولات شیمیایی است و از این رو، به صورت مستقیم و غیرمستقیم تاثیر قابل توجهی بر بازار انرژی و محصولات معدنی دارد. این موضوع، باعث شده است تا صنعت ساختمان‌سازی اثرات فزاینده «Multiplier Effects» بسیار گسترده‌ای داشته باشد و تحولات آن بخش قابل توجهی از اقتصادها را تحت تاثیر قرار دهد. به همین دلیل است که بسیاری از سیاست‌گذاران اقتصادی جهان، یکی از بهترین راهکارهای برون‌رفت از رکود و بحران‌های اقتصادی را سرمایهگذاری در حوزه ساختمان‌سازی عنوان می‌کنند.
ساختمان‌سازی از قدیمی‌ترین فعالیت‌های بشر در جهان به شمار می‌آید که در طول زمان تحولات زیادی داشته است. این صنعت به طور ویژه‌ای با محیط‌زیست سرو‌کار دارد و از جنبه‌های گوناگونی بر آن تاثیر می‌گذارد. در سال‌های اخیر که نگرانی‌های جهانی در خصوص گرمایش زمین و پدیده تغییر اقلیم شدت گرفته، اهمیت روی آوردن به شیوه‌های پایدارتر در صنعت ساختمان بیش از گذشته روشن شده است. این مسئله باعث معرفی مواد و رویکردهای نوین و نوآورانه‌ای شده است که زمینه‌ساز مقاوم‌تر شدن و افزایش عمر مفید ساختمان‌ها، سازگاری بیشتر آن‌ها با محیط‌زیست و کاهش آلایندگی صنعت ساختمان‌سازی خواهد شد.
توسعه فناوری‌های ساختمانی از جمله مدل‌سازی اطلاعات ساختمان (BIM) و ساختمان‌های پیش‌ساخته در دهه‌های اخیر، به طور قابل توجهی صنعت ساختمان را در سراسر جهان متحول کرده است. BIM، که یک نمایش دیجیتالی از ویژگی‌های فیزیکی و عملکردی ساختمان است، با ایجاد همکاری موثرتر معماران، مهندسان و پیمانکاران، فرآیند طراحی و برنامه‌ریزی را متحول و امکان تجسم، هماهنگی و تجزیه و تحلیل بهتر عناصر ساختمان را فراهم می‌کند، این امر منجر به بهبود دقت، کاهش خطا و افزایش بهره‌وری پروژه می‌شود. از سوی دیگر، ساختمان‌های پیش‌ساخته به دلیل مزایایی از جمله صرفه‌جویی در زمان و هزینه و همچنین دقت، کنترل کیفیت و مزایای پایداری بیشتری که ارائه می‌دهند مورد توجه قرار گرفته‌اند. وجود این فناوری‌ها در کنار هم، سرعت پروژه‌های ساختمانی را تسریع و در عین حال کارایی و پایداری در محیط ساخته‌شده را افزایش می‌دهد.
یکی از نیازهای اولیه انسان که با توسعه اقتصادی و اجتماعی دامنه گسترده‌تری یافته صنعت حملونقل است. این بخش، به سبب نقش زیربنایی‌اش، از اهمیت بالایی در رشد و توسعه کشورها در زمینه‌های مختلف برخوردار است. صنعت حملونقل نیز در ایران قدمتی دیرینه دارد و با ورود تکنولوژی به کشور، زیرساخت‌های این بخش به طور چشمگیری متحول شدند. حملونقل جاده‌ای اولین و مهم‌ترین روش جابه‌جایی در کشور بوده که ورود اولین اتومبیل‌ها موجب توسعه زیرساخت‌های این بخش شده است. همگام با پیشرفت صنایع کشور، انتظار می‌رفت که زیرساخت‌های حملونقل نیز توسعه یابند، اما بررسی آمار و اطلاعات مختلف از جاماندگی توسعه زیرساخت‌های حملونقل در کشور حکایت دارد.
تحولات جمعیتی و اجتماعی جوامع بشری در طول چند دهه گذشته، تاثیرات قابل توجهی را بر میزان و ساختار تقاضای بخش ساختمان و مسکن داشته‌اند. با گسترش بی‌امان و رشد نرخ شهرنشینی، نیاز به گزینه‌های مسکن مقرون‌به‌صرفه برای انطباق با ورود افرادی که به دنبال فرصت‌ها و سبک زندگی شهری بوده‌اند، افزایش یافته است. به طور همزمان، رشد جمعیت به عنوان محرکهای انکارناپذیر عمل کرده و نیاز به مسکن‌های مناسب برای پاسخگویی به جمعیت روبه رشد را افزایش داده است. علاوه بر این تغییرات در ساختار خانوار، از جمله افزایش خانواده‌های تکنفره یا خانوارهای چندنسلی تاثیرات قابل توجهی را بر ساختار بازار مسکن به دنبال داشته است. در نهایت می‌توان گفت مهاجرت عامل محوری دیگری برای افزایش تقاضای بازار مسکن به شمار می‌آید، زیرا اغلب مهاجران به دنبال سرپناهی مناسب برای زندگی در کشورهای پذیرفته شده هستند که این مسئله به افزایش تقاضا برای مسکن کمک می‌کند.
توسعه عمودی شهرها به ساخت ساختمان‌های بلند و آسمان خراش‌ها اشاره دارد و توسعه افقی شامل گسترش جغرافیایی مرزهای شهر است. طبیعتا هر دو شکل توسعه برای انطباق با جمعیت رو به رشد و تضمین استفاده کارآمد از زمین ضروری به نظر می‌رسند، به طوری که توسعه عمودی به شهرها اجازه می‌دهد تا کارایی فضاهای محدود را به حداکثر برسانند و گسترش مرزهای شهری را کاهش دهند. در مقابل، توسعه افقی، شهرها را قادر میسازد تا امکانات رفاهی، فضاهای سبز، پارک‌ها و مناطق تفریحی را فراهم کند که به کیفیت زندگی بالاتر کمک می‌کند. با ایجاد توازن در توسعه عمودی و افقی، شهرها می‌توانند به ترکیبی هماهنگ از تراکم، دسترسی و زیست‌پذیری دست‌یابند که برای موفقیت بلندمدت آن‌ها ضروری است.
