مشاهده بیشتر
فاکتور‌های جمعيتی، در هر جامعه کوچک و بزرگ، از بسياری از عوامل متفاوت تاثير می‌پذیرند و بر بسياری از آن‌ها نيز تاثیر می‌گذارند. فاکتور تعداد متوسط افراد خانوار يا به عبارتی، بعد خانوار يکی از انواع متنوع شاخص‌های جمعيتی است که در حال حاضر در بسياری از نقاط دنيا و همچنين کشورمان در حال کاهش است. تغييرات اين شاخص جمعيتی تاثیرات بسیاری را بر بسياری از بازارها و صنايع کشور خواهد داشت. کالاهای بادوام مصرفی در منازل یکی از مواردی هستند که مسئله کوچک شدن خانوارها و افزایش تعداد خانواده‌های کشور در اثر آن می‌تواند تاثیر دوچندانی را بر بازار مصرف آن‌ها داشته باشد که این امر فرصت مناسبی را برای بخش صنعت کشور در زمینه ارتقای تولی و تامین نیاز داخلی فراهم می‌سازد.
امروزه پديده کوچک شدن خانوارها يا به عبارتی کاهش جمعيت آن‌ها به‌خصوص در شهر‌های بزرگ کشور به‌وضوح مشاهده می‌شود. اين پدیده دو وضعیت متفاوت را در بر می‌گيرد: تمايل به داشتن تعداد فرزندان کمتر و همچنين شکل‌گيری خانوارهای يک‌نفره. هر دو عامل، با کمتر شدن تعداد افراد خانوار، باعث کاهش جمعيت خانوارها می‌شوند. فارغ از علل آن، اين مساله تاثیرات متعددی بر بسياری از حوزه‌ها، از جمله صنايع گوناگون کشور و اوضاع اقتصادی آن‌ها، خواهد داشت. بازار لوازم خانگی نيز يکی از حوزه‌های متاثر از اين پدیده است. در اين گزارش، نگاهی به تاثیرات کوچک شدن خانوارها بر اين بازار کشور شده است.
طی قرن اخیر، نقش صنعت خودرو در اقتصاد جهان بسیار پررنگ شده و میزانی قابل توجه از مجموع تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص داده است. هرچه نیازها و ترجیحات افراد تغییر می‌کند، میزان و نحوه استفاده و انتظارات آن‌ها از خودروها نیز متفاوت می‌شود. از آنجایی‌که خانوارها عامل تعیین‌کننده تقاضا در بازار خودرو هستند، تحولات ساختار خانواده می‌تواند تاثیر به‌سزایی بر میزان و سمت‌وسوی تقاضای خودرو در جامعه داشته باشد. در چنین شرایطی، سیاست‌گذاری مناسب برای رونق صنعت خودروسازی و ارتقای توان این صنعت برای پاسخگویی به تقاضای یادشده می‌تواند رشد قابل توجهی را در مصرف فلزات در کشور ایجاد کند.
رابطه میان جمعیت و میزان تقاضا برای مسکن دوطرفه است و هر گونه تحول در جمعیت، تقاضای مسکن را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. تحولات اخیر جمعیت ایران، که با کاهش سرعت رشد جمعیت به دلیل کاهش نرخ باروری و سقوط نرخ جانشینی جمعیت به دلیل کاهش این نرخ همراه بوده، کاهش اندازه خانوارها را نیز به دلیل مسائل اجتماعی و فرهنگی، میل به استقلال، طلاق، مرگ‌ومیر و مهاجرت به همراه داشته و این امر موجب افزایش تعداد خانوارها در کشور شده است. بی‌شک، تحولات جمعیت خانوارهای کشور در میزان تقاضا برای مسکن تاثیرگذار است و این تغییر تقاضا برای مسکن، مصرف بالای فلزات را نیز به همراه دارد.
باتری یکی از مهم‌ترین اجزای خودروهای الکتریکی به شمار می‌آید و تاکنون مطالعات گسترده‌ای درباره مواد مصرفی در این باتری‌ها به منظور افزایش ظرفیت شارژ آن‌ها انجام شده است. با توجه به اینکه امروزه غالب باتری‌های خودروهای الکتریکی از نوع لیتیوم یونی است، لیتیوم مهم‌ترین فلز مصرفی در باتری‌ها به شمار می‌آید، اما در ساخت آن‌ها از فلزاتی همچون نیکل و کبالت نیز استفاده می‌شود. در سال‌های اخیر، رشد تقاضا برای خودروهای الکتریکی یکی از مهم‌ترین عوامل افزایش تقاضا برای فلزات مصرفی در باتری‌ها بوده است. بر اساس پیش‌بینی‌ها، در پایان دهه، تقاضا برای سه فلز لیتیوم، نیکل و کبالت به‌شدت افزایش خواهد یافت و این بخش سهم بالایی از تقاضای این فلزات را به خود اختصاص خواهد داد.
در کلیه خودروها، وزن خودرو یکی از عوامل تاثیرگذار در میزان مصرف سوخت به شمار می‌آید. این مسئله در خودروهای الکتریکی، که با انرژی برق حرکت می‌کنند، از اهمیت بیشتری برخوردار است. به همین سبب، استفاده از آلومینیوم در ساخت بدنه این خودروها بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. مس نیز، با توجه به ساختار خودروهای الکتریکی، دیگر فلز پرمصرف در تولید این وسایل نقلیه است. با توجه به استقبال از خودروهای الکتریکی در سال‌های اخیر، پیش‌بینی می‌شود که تولید این خودروها در یک دهه آینده رو به افزایش باشد که این امر منجر به مصرف مقادیر زیادی مس و آلومینیوم در تولید خودروهای الکتریکی می‌شود. صاحب‌نظران بر این باورند که گسترش استفاده از این خودروها موجب تحولاتی جدید در بازار فلزات جهان خواهد شد.
صنعت خودروسازی جهان، طی دهه‌‌های اخیر، یکی از مهم‌ترین تحولات خود را تجربه کرده و ساخت خودروهای الکتریکی در چند سال اخیر دورنمای روشنی را برای توسعه صنعت خودروسازی جهان به تصویر کشیده است. برخی از کارشناسان معتقدند که با توجه به اهمیت مسائل زیست‌محیطی و توجه به کاهش آلودگی هوا، در سال‌های آتی، خودروهای الکتریکی می‌توانند به طور کامل جایگزین خودروهای احتراق داخلی شوند. با افزایش تقاضا برای خودروهای الکتریکی، مصرف فلزات رسانایی نظیر مس و آلومینیوم و برخی فلزات کمیاب مانند لیتیوم افزایش می‌یابد، زیرا با حذف سوخت فسیلی در خودروها، ارتباط میان اجزای داخلی خودرو فقط از طریق تامین و انتقال انرژی الکتریکی امکان‌پذیر است و در آینده نیز صنعت خودروسازی محرکی قدرتمند برای مصرف فلزات محسوب می‌شود.
در سال‌های اخیر، استفاده از تلفن‌های همراه بیش از پیش افزایش یافته، به طوری‌که بسیاری از فعالیت‌های تجاری، اجتماعی، آموزشی و ... از طریق این وسایل الکترونیکی امکان‌پذیر شده است. این امر به‌خوبی افزایش تقاضا برای گوشی‌های تلفن همراه را به تصویر می‌کشد. در ساخت تلفن همراه از مواد مختلفی استفاده می‌شود که فلزات مهم‌ترین آن‌ها به شمار می‌آیند. در بدنه و قطعات داخلی‌ای همچون مدارهای مجتمع، بلندگوها، حسگرها و باتری، انواع فلزات پایه و گرانبها مانند مس، آلومینیوم، طلا و نقره استفاده می‌شود. یکی از دلایل استفاده از فلزات در ساخت موبایل، پایداری و دوام آن‌ها در برابر خوردگی و ضربه است. اما ویژگی مهم‌تر فلزات برای کاربرد در تلفن‌های همراه خاصیت رسانندگی بالای آن‌ها به شمار می‌آید.
امروزه فلزات اساسی یکی از مهم‌ترین محصولات صنعتی دنیا محسوب می‌شوند و از سهم قابل‌توجهی در تجارت جهانی برخوردارند. با توجه به برخورداری ایران از ذخایر معدنی و فلزی ارزشمند و متنوع، سرمایهگذاری در توسعه واحدهای تولید فلزات اساسی امری ضروری به نظر می‌رسد؛ زیرا با توجه به ارزش افزوده بسیار بالای زنجیره تولید فلزات اساسی و چشم‌انداز رشد تقاضای جهانی این فلزات، توسعه صادرات آن می‌تواند گامی بلند در جهت ارزآوری، ایجاد اشتغال و در نهایت کاهش وابستگی اقتصاد کشور به نفت باشد؛ مسئله‌ای که به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر به‌خوبی مورد توجه قرار گرفته و روند روبه‌رشد صادرات فلزات اساسی گویای آن است.
از مس به عنوان فلز آینده یاد می‌شود. کاربردهای گسترده این فلز در صنایع الکتریکی، الکترونیکی و های‌تک موجب می‌شود که هر میزان دنیا به سمت توسعه تکنولوژی‌های نوین حرکت کند، مصرف مس نیز افزایش یابد. با توجه به این امر، توجه به اکتشاف و بهره‌برداری از ذخایر مس معدنی بسیار اهمیت دارد. ایران از لحاظ زمین‌شناسی روی کمربند مس قرار گرفته و این امر فرصت بی‌نظیری را برای سرمایهگذاری و بهره‌برداری از ذخایر این فلز ارزشمند پدید آورده است؛ مسئله‌ای که تحقق آن چشم‌انداز روشنی را برای رشد اقتصادی کشور ایجاد می‌کند.
فلزات محصولاتی هستند که بدون آن‌ها اقتصاد و صنعت نمی‌تواند وجود داشته باشد. فلزات غیرآهنی و آلیاژهای آن‌ها، با توجه به خصوصیات منحصربه‌فرد و کاربردشان در صنایع مختلف، در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. با افزایش فناوری و زمینه‌های کاربرد فلزات مذکور، در سال‌های پیش‌ِرو، تقاضای جهانی و قیمت آن‌ها روندی صعودی خواهد داشت و توسعه ظرفیت‌های تولید می‌تواند سبب بهبود اقتصاد و صنعت کشور شود. این مسئله، با توجه به ذخایر ارزشمند معدنی کشور، بسیار اهمیت دارد.
دو فلز سرب و روی از پرکاربردترین و باارزش‌ترین فلزات غیرآهنی شمرده می‌شوند و در زمره منابع معدنی اثرگذار بر اقتصاد جهانی هستند. با توجه به ذخایر بالقوه معدنی سرب و روی ایران و همچنین پیش‌بینی افزایش تقاضای جهانی این دو فلز ارزشمند به سبب کاربردهای وسیع، بررسی فرصت‌ها و ابعاد مختلف حرکت به سوی بهره‌برداری از ظرفیت‌ها بیش از پیش نمایان می‌شود. در چنین شرایطی، با پیاده‌سازی یک استراتژی مناسب به منظور استفاده از این فرصت‌ها، می‌توان با ایجاد ارزش افزوده به رشد اقتصاد کشور و افزایش تولید ناخالص داخلی کمک قابل‌توجهی کرد.
