مشاهده بیشتر
دامنه فعالیت تاسیسات شبکههای گازرسانی بسیار گسترده است و شبکه توزیع در آخرین مرحله زنجیره تامین گاز قرار گرفته است. گاز طبیعی در بسیاری از سیستمهای شهری، صنایع کارخانهای و نیروگاهی به عنوان سوخت مصرفی مورد استفاده قرار میگیرد. بنابراین شبکههای توزیع نقش بسزایی در تامین انرژی بخشهای مختلف دارند. پس از انتقال، گاز از خطوط لوله انتقال به ایستگاههای تقلیل فشار میرسد و پس از رسیدن به فشار استاندارد، به شبکه توزیع منتقل میشود. در این میان، لولهها مجراهایی برای جابهجایی گاز محسوب میشوند که از دو بخش لولههای تغذیه و توزیع تشکیل شدهاند. لولههای شبکه، به سبب حساسیت بالای انتقال گاز، عموما از فولاد ساخته میشوند.
در کشورهای کمتر توسعهیافته که رویکرد صنعتی شدن را دنبال میکنند، تامین انرژی برای رشد تولیدات صنعتی و افزایش سطح رفاه عمومی جامعه بسیار مهم است. ایران، به سبب برخورداری از منابع مختلف انرژی مانند گاز طبیعی، میتواند نقشی بسزا در این بخش داشته باشد. در مرحله اول تامین انرژی، استخراج گاز بسیار اهمیت دارد. با این حال، انتقال انرژی از بخش پالایشگاهها به منزله پل ارتباطی میان پالایشگاه و محل مصرف انرژی است. گاز از طریق خطوط انتقال به محل توزیع میرسد. با توجه به اینکه عمده میدانهای گازی در جنوب کشور واقع شدهاند، توسعه خطوط لوله انتقال گاز نقش مهمی در انتقال این انرژی ایفا میکند. لولههای انتقال گاز در ابعاد بزرگ طراحی میشوند و اغلبشان از جنس فولادند. به همین دلیل، تامین لولههای مورد نیاز برای توسعه شبکه انتقال گاز از محل تولید داخل میتواند رونق قابل توجهی را در بازار داخلی فولاد کشور ایجاد کند.
توسعه زیرساختهای تامین انرژی و آب، گام نخست اجرای هر برنامه توسعهای محسوب میشود. این مسئله در مورد ایران، به عنوان کشوری که در مسیر توسعه صنعتی حرکت میکند، بسیار حائز اهمیت است. با این حال نگاهی اجمالی به شرایط فعلی تامین آب، برق و گاز در کشور از عدم توجه به سیاستگذاری مناسب برای توسعه این زیرساختها حکایت دارد. ایران به لحاظ برخورداری از ذخایر انرژیهای فسیلی در میان سه کشور بزرگ جهان قرار میگیرد. با این حال آمار تولید انرژی کشور به خصوص در حوزه برق، فاصله قابلملاحظهای با اسناد بالادستی و پتانسیلهای موجود دارد که دلیل این مسئله را باید در بیتوجهی به سرمایهگذاری در توسعه ظرفیتهای نیروگاهی جستجو کرد. تصویر «قوطی کبریت و کبریتهای سوخته» نمادی از شرایط کلی و فرصتهای از دسترفته در حوزه انرژی کشور است. زنجیرهای که میتوانست با تولید محصول استراتژیکی به نام برق، ضمن تامین نیاز داخل با حرکت در مسیر صادرات چراغ اقتصاد ایران را روشن کند. اما در سایه «بیخیالی» و بیتوجهی سیاستگذاران، بخش زیادی از پتانسیلها و فرصتهای این بخش سوزانده شده و استراتژی روشنی نیز برای استفاده از ذخایر باقیمانده وجود ندارد.
در سالهای اخیر، اهمیت گاز طبیعی به عنوان سوختی پاک افزایش یافته است. امروزه گاز طبیعی در اغلب کشورها منبعی تاثیرگذار و استراتژیک برای تامین انرژی محسوب میشود. ایران یکی از کشورهای برخوردار از منابع بزرگ گاز طبیعی در دنیا به شمار میآید و با توجه به این امر، توسعه ظرفیتهای استخراج و تولید گاز طبیعی میتواند از اهمیت بالایی در تامین پایدار انرژی کشور و نیز کمک به رشد صادرات برخوردار باشد. با توجه به حجم فلزات اساسی مصرفشده در تاسیسات و تجهیزات استخراج و پالایش گاز، توسعه ظرفیتهای این حوزه، در کنار پیشبرد اهداف تجاری، سیاسی و اقتصادی، محرک قدرتمندی برای بازار فلزات اساسی محسوب میشود.
زیرساختهای انرژی، شریانهای حیاتی یک جامعه مدرن به شمار میروند و نقشی انکارناپذیر در فعالیتهای صنعتی، تجاری و ... دارند. برخورداری از زیرساختهای مناسب و کارآمد، علاوه بر ایجاد رفاه عمومی جامعه، موجب تامین انرژی صنایع مختلف و به گردش درآمدن چرخ صنعت کشور میشود. توسعه ظرفیت زیرساختهای آب، برق و گاز از سه جنبه تولید، انتقال و توزیع انرژی قابل بررسی است و هریک از این زیرساختها در هر مرحله تجهیزات و تاسیسات مورد نیاز خود را میطلبند که با توجه به نوع انرژی، متفاوتاند. با توجه به اینکه زیرساختهای انرژی باید از دوام و استقامت بالایی برخوردار باشند، توسعه ظرفیتهای این بخش در هریک از حوزههای انرژی به نوعی بر بازار فلزات کشور اثرگذار خواهد بود.
آخرین زنجیره صنعت برق، توزیع آن در میان مصرفکنندگان است. در ابتدا، شبکههای توزیع برق بخشی از نیروگاهها بودند، اما با توجه به پیچیدگیهای بهوجودآمده در شبکههای توزیع، تقاضای فراوان مصرف برق و پیشرفتهای حاصلشده در این صنعت، رفتهرفته این شبکهها به یک سیستم منظم و مجزا تبدیل شدند. امروزه در طراحی و اجرای شبکههای توزیع، سیستمهای مختلفی به کار گرفته میشود که عواملی مانند افزایش تعداد مشترکان، تکنولوژیهای جدید و نوع مصرف بر آن اثرگذار است و با توجه به این عوامل، شبکه توزیعِ مناسب انتخاب میشود. زمانی که برق به ترانسفورماتورهای کاهنده منتقل میشود، در شبکه توزیع قرار گرفته است. توسعه شبکههای توزیع نیرو و برقرسانی به مناطق دوردست، صنایع و ... بر مصرف فلزات اساسی در کشور اثرگذار است.
با پیشرفت جوامع، لزوم تامین پایدار انرژی الکتریکی در همه سطوح زندگی در محل زندگی و فعالیت افراد افزایش مییابد. خطوط انتقال نیرو پلهای ارتباطی میان نیروگاهها و شبکههای توزیع برق محسوب میشوند و برق تولیدشده از این طریق به دست مصرفکنندگان میرسد. انرژی الکتریکی از محل نیروگاهها به وسیله ترانسفورماتورها به ولتاژ بالا میرسد و سپس در خطوط کابلی فشار قوی برق جریان پیدا میکند. در تولید تجهیزات و کابلهای انتقال برق به میزان قابل توجهی از فلزات اساسی مختلف از جمله فولاد، آلومینیوم و مس استفاده میشود و به همین دلیل، توسعه زیرساختهای انتقال برق، از جنبه تاثیر آن بر مصرف فلزات، قابل بررسی است.
صنعت برق یکی از بنیادیترین زیرساختها در توسعه صنایع و افزایش سطح رفاه عمومی جامعه در کشورهای توسعهیافته و کمتر توسعهیافته به شمار میرود. توسعه این صنعت از چندین جنبه اهمیت دارد که مهمترین دلایل این اهمیت عبارتاند از رشد جمعیت، افزایش سطح رفاه عمومی و افزایش تعداد مشترکان برق در کشاورزی، صنعت و مصارف خانگی. صنعت برق نقش انکارناپذیری در رشد تولیدات صنعتی ایفا میکند و رونق اقتصادی کشور بسیار به تولید و تامین برق صنایع بستگی دارد. بنابراین نمیتوان از نقش زیرساختی برق در توسعه کشور چشمپوشی کرد. برق با استفاده از منابع تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر انرژی در نیروگاهها تولید میشود. با توجه به حجم بالای فلزات بهکاررفته در تجهیزات و ساختمان نیروگاههای برق، احداث این واحدها با مصرف گسترده فلزات همراه است.
مبادله و خرید و فروش کالاها از دیرباز از جمله فعالیتهای بشر برای تامین کالاهای مورد نیاز بوده است. در عصر جدید، این مبادلات و خرید و فروش محصولات شکل جدیدی به خود گرفتهاند. با نگاهی به سیر تحولات اماکن تجاری و بازرگانی، بهخوبی میتوان دریافت که رشد جمعیت و به دنبال آن افزایش تقاضا موجب شکلگیری نوع جدیدی از مراکز تجاری و بازرگانی شده است. امروزه عرضه و خرید کالاهای مورد نیاز یکی از جنبههای مراکز تجاری در نظر گرفته میشود و این اماکن از جنبههای دیگری مانند گردشگری، تفریح، تحولات اجتماعی و تغییر در سبک زندگی نیز بسیار مورد توجه هستند. احداث مراکز تجاری و بازرگانی، همانند سایر ساختمانها، باعث مصرف گسترده فلزات در کشور میشود.
احداث ساختمانهای مسکونی یکی از اساسیترین پایههای رشد و شکوفایی اقتصادی و افزایش سطح رفاه اجتماعی در جوامع امروزی به شمار میرود. ساخت منازل مسکونی بسیار متاثر از شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه است و با رکود و یا رونق اقتصادی کشور، ساخت مسکن میتواند کاهش و افزایش یابد. در حالی که در جهان این مسئله مهم بسیار مورد توجه قرار میگیرد، بررسی روند احداث ساختمانهای مسکونی کشور در چند دهه اخیر نشان میدهد که ساخت مسکن همواره با فرازونشیبهای فراوانی مواجه بوده و به نظر میرسد که لازم است چالشها و فرصتهای این صنعت بیشتر مورد توجه و موشکافی قرار گیرند. توسعه سرمایهگذاریها در پروژههای ساخت مسکن، به سبب ارتباط بسیار نزدیک آن با بخشهای مختلف صنعت، میتواند به حرکت چرخ اقتصاد کشور کمک شایانی کند. یکی از صنایع وابسته به ساخت مسکن صنعت فلزات اساسی است که توسعه این بخش مصرف فلزاتی نظیر فولاد، آلومینیوم و مس را به دنبال خواهد داشت.
صنعت ساختمانسازی در کشورهای درحالتوسعه صنعتی روبهرشد به شمار میرود و نقشی انکارناپذیر را در اقتصاد این کشورها ایفا میکند. این صنعت، فرصتهای مناسبی را برای ایجاد ارزش افزوده و تولید ثروت فراهم میآورَد. بهعلاوه، صنعت ساختمانسازی با صنایع پاییندستی و بالادستی مانند فلزات اساسی و کانیهای غیرفلزی ارتباط مستقیمی دارد و توسعه این صنعت، رشد و رونق سایر صنایع را به دنبال خواهد داشت. گفتنی است که صنعت ساختمان به طور مستقیم و غیرمستقیم فرصتهای شغلی فراوانی را ایجاد میکند. در ایران نیز صنعت ساختمانسازی سهم بالایی از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص داده است و پتانسیلهای فراوانی برای رشد آن در کشور وجود دارد. با این حال، این صنعت از چالشهایی مانند سنتی بودن رنج میبرد.
در گذشته، ساختمانها با سنگ، چوب، خشت و موادی از این قبیل ساخته میشدند، اما امروزه ساختمانسازی شکلی متفاوت به خود گرفته است و مواد و مصالح محکمتری در احداث ساختمانها به کار میروند. در ساخت یک بنا، استحکام و مقاومت ساختمان در برابر فشارهای واردشده بر آن بسیار اهمیت دارد. در صورتی که ساختمانها از استحکام کافی برخوردار نباشند، خسارات مالی و جانی فراوانی به بار میآورند. اهمیت پایداری ساختمانها موجب شده است تا فلزاتِ دارای مقاومت و دوام بالا مورد توجه سازندگان قرار گیرند. علاوه بر این، زیبایی ساختمانها و طراحیهای خلاقانه در نماهای داخلی موجب شده است تا مصرف فلزات در عرصه ساختمانسازی گسترش یابد. امروزه طیف وسیعی از فلزات مختلف مانند فولاد، آلومینیوم، مس و ... در صنعت ساختمانسازی کاربرد دارند؛ بنابراین توسعه این صنعت تقاضای قابل توجهی را برای فلزات مختلف ایجاد میکند.