مشاهده بیشتر
از دو صنعت معدن و ساختمان به عنوان موتور محرک اقتصاد کشورها یاد می‌شود. این دو صنعت، با قدمتی طولانی، نقش بسزایی در توسعه زیرساختی و صنعتی هر کشور ایفا می‌کنند. با توجه به حجم وسیع فعالیت‌های این دو صنعت، ماشین‌آلات مورد استفاده در آن‌ها از ویژگی‌های خاصی برخوردار هستند و در زمره تجهیزات صنعتی پیشرفته جهان قرار می‌گیرند. در سال‌های اخیر، سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای در زمینه توسعه ظرفیت‌ها و تولید ماشین‌آلات ساختمانی و معدنی کشور انجام شده، اما کماکان بخش معدن و ساختمان کشور تا حد زیادی وابسته به استفاده از ماشین‌آلات خارجی است.
ماشین‌آلات و ادوات ابتدایی و ساده از دیرباز در بخش کشاورزی به منظور تسهیل امور مورد استفاده قرار گرفته‌اند. این ماشین‌آلات و تجهیزات با گذشت زمان تغییرات زیادی کردند و پیشرفت‌های چشمگیری در ساختار آن‌ها حاصل شد؛ همچنین پیش‌بینی‌ها حاکی از گسترش فناوری‌های پیچیده در آینده این ماشین‌هاست. پیشرفت در فناوری ماشین‌آلات کشاورزی یکی از مولفه‌هایی است که با تکیه بر آن می‌توان سرعت شکوفایی و توسعه زراعت و کشاورزی را با شتاب بیشتری همراه ساخت. امروزه افزایش جمعیت و اهمیت بیشتر امنیت غذایی و نیاز به تولید محصولات فراوان و ارزان باعث شده است تا ماشین‌آلات نقشی کلیدی در بخش کشاورزی ایفا کنند. اهمیت فناوری در افزایش تولید محصولات کشاورزی لزوم توسعه زیرساخت‌ها و تولید این ماشین‌آلات در کشور را بیش از پیش نمایان کرده است. با توجه به کاربرد گسترده فلزات در فرایند ساخت ماشین‌آلات کشاورزی، خودکفایی در تولید آن‌ها علاوه بر تاثیر زیادی که بر توسعه بخش کشاورزی دارد، موجب رونق چشمگیر در صنایع فلزی کشور نیز می‌شود.
صنعت ذوب و ریخته‌گری فلزات از جمله مهم‌ترین صنایع سنگین در اقتصاد دنیا برشمرده می‌شود. در این صنعت از روش‌های مختلفی برای استخراج فلزات از دل مواد معدنی و تولید محصولات نیمه‌ساخته فلزی استفاده می‌شود که هریک از این روش‌ها از مکانیسم منحصربه‌فردی برخوردار هستند و بسته به نحوه عملکرد، از ماشین‌آلات و تجهیزات مختلفی بهره می‌گیرند. صنعت متالورژی ایران در سال‌های اخیر روندی روبه‌رشد را تجربه کرده که این امر افزایش تقاضا برای ماشین‌آلات این صنعت را در پی داشته است. بدیهی است که توسعه ظرفیت‌های تولید ماشین‌آلات صنعت متالورژی و رشد آمار تولیدات این تجهیزات می‌تواند نقش مهمی در پیمودن مسیر توسعه این صنعت ایفا کند. همچنین، با توجه به حجم فلزات مصرف‌شده در توسعه ظرفیت‌ها و تولید ماشین‌آلات یادشده، می‌تواند تا حد زیادی موجب افزایش مصرف فلزات در کشور شود.
رشد صنعت ماشین‌آلات، به سبب نقش زیرساختی‌ای که در توسعه صنایع کشور دارد، همواره مورد توجه سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان قرار داشته است. با این حال، ناتوانی تولید برخی از ماشین‌آلات خاص و دسترسی نداشتن به تکنولوژی‌های به‌روز موجب شده است تا بخش عمده‌ای از ماشین‌آلات مورد استفاده در صنایع کشور خارجی باشند. البته بررسی روند چند سال اخیر حاکی از بهبود نسبی این شرایط است. با این حال، کماکان فاصله زیادی با حد مطلوب وجود دارد و ایران همچنان به جای یک صادرکننده قدرتمند، واردکننده ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی به حساب می‌آید.
تامین مایحتاج واحدهای صنعتی یکی از عوامل مهم و ثمربخش در پیشرفت اقتصادی و صنعتی محسوب می‌شود. تجهیزات و ماشین‌آلات صنعتی، به دلیل نقش مهمی که در افزایش کیفیت، سرعت تولید و بهره‌وری واحدهای صنعتی ایفا می‌کنند، علاوه بر تاثیراتی که بر صنعت می‌گذارند، یکی از بخش‌های موثر بر اقتصاد نیز به شمار می‌روند. به دلیل بالا رفتن تقاضا برای تجهیزات مورد استفاده در صنایع مختلف، تولید این محصولات به صنعتی سودآور تبدیل شده است و تولیدکنندگان سعی دارند تا با طراحی و تولید ماشین‌آلاتی پیشرفته‌تر، در بازارهای جهانی به شکل گسترده‌تری نقش‌آفرینی کنند.
امروزه ماشین‌آلات صنعتی نقش بسیار مهمی در صنایع مختلف ایفا می‌کنند و می‌توان اذعان داشت که در حال حاضر هیچ محصولی بدون استفاده از ماشین‌آلات باکیفیت و پیشرفته نمی‌تواند قابلیت تولید و رقابت داشته باشد. تاثیر حضور ماشین‌آلات صنعتی در بهبود هزینه و راندمان تولید باعث شده است که تقاضای زیادی برای آن‌ها در سال‌های اخیر ایجاد شود. با توجه به اینکه بخش عمده وزن ماشین‌آلات صنعتی به فلزات مصرفی آن‌ها تعلق دارد، افزایش تولید آن‌ها می‌تواند به افزایش مصرف فلزات بینجامد. همچنین توسعه این صنعت از لحاظ احداث ساختمان و تامین زیرساخت‌ها و تجهیزات نیز تقاضای قابل‌توجهی برای فلزات اساسی ایجاد خواهد کرد.
به عقیده بسیاری از کارشناسان، تامین پایدار غذا مهم‌ترین مولفه برای تداوم بقا و توسعه جوامع بشری محسوب می‌شود و این امر اهمیت صنعت غذا در اقتصاد جهان را افزایش داده است. به همین دلیل، در دهه‌های گذشته، به سبب گسترش جمعیت و کمبود منابع اولیه در بسیاری از کشورها، تجهیزات و ماشین‌آلاتی کارآمد با هدف بهینه‌سازی روش‌های تولید در صنایع غذایی پدید آمده‌اند. امروزه ماشین‌آلات پیشرفته ابزار اصلی تولید محصولات غذایی به شمار می‌روند و نقشی اساسی در افزایش بازدهی فرایند تولید و کیفیت محصولات غذایی ایفا می‌کنند. بدیهی است که با گسترش صنایع غذایی در جهان، تقاضا برای این ماشین‌آلات نیز روندی روبه‌رشد خواهد داشت و افزایش تولید و توسعه ظرفیت‌های تولید ماشین‌آلات صنایع غذایی از جنبه‌های گوناگون بر مصرف فلزات تاثیرگذار خواهد بود.
صنعت نساجی، از لحاظ اشتغال‌زایی، یکی از مهم‌ترین صنایع کشور محسوب می‌شود. این صنعت، که از قدمتی طولانی در ایران برخوردار است، به دلیل نیاز به سرمایهگذاری کمتر نسبت به سایر صنایع، نرخ بالای ارزش افزوده، پیوند با سایر بخش‌های اقتصاد و به‌کارگیری نیروهای انسانی قابل‌توجه، دارای ظرفیت‌های بالقوه‌ای برای پیشرفت و نقش‌آفرینی در اقتصاد کشور است. بنابراین توجه به این صنعت و تدوین راهکارهای علمی و عملی برای توسعه آن اهمیت و ضرورت ویژه‌ای در توسعه اقتصادی دارد. تولید داخلی ماشین‌آلات و تجهیزات نساجی از جمله عواملی است که می‌تواند نقش بسزایی در کاهش هزینه‌ها، افزایش راندمان و بهبود کیفیت محصولات این صنعت ایفا کند و به همین سبب، سرمایهگذاری در تولید این ماشین‌آلات از اهمیت بالایی برخوردار است.
توسعه و رشد صنعت ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی لازمه اساسی ارتقای سطح اقتصاد و صنعت کشور محسوب می‌شود. با توجه به تحریم‌هایی که از چندین سال قبل گریبان‌گیر اقتصاد کشور بوده و محدودیت‌هایی را در خریداری ماشین‌آلات و تجهیزات برای واحدهای صنعتی پدید آورده، این امر از اهمیت دوچندانی برخوردار است. توسعه و فعالیت صنعت ماشین‌آلات و تجهیزات موجب مصرف میزان قابل‌توجهی از فلزات اساسی در کشور خواهد شد. در گزارش حاضر، دورنمای صنعت ماشین‌آلات و تجهیزات بر اساس چشم‌اندازهای ترسیم‌شده برای توسعه صنعتی و نیز سهم تولیدات داخلی از تجهیزات مورد استفاده در صنایع کشور در سناریوهای مختلفی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
در حال حاضر صنعت تولید ماشین‌آلات و تجهیزات کشور به رغم قدمت قابل توجه، با چالش‌های بزرگی در زمینه دسترسی به تکنولوژی روز و تولید محصولات متناسب با نیاز صنایع رو به رو است که این امر موجب شده تا بخش بزرگی از ماشین‌آلات و تجهیزات مورد استفاده در صنایع کشور از کشورهای خارجی خریداری شوند. تصویر «تراکتور» روی جلد نمادی از شرایط کلی این صنعت است که به دلیل عدم نوآوری و به روزرسانی فناوری‌ها از پیشرفت‌های روز جهان عقب مانده و به صنعتی قدیمی و در اصطلاح «زنگ‌زده» تبدیل شده است. صنعت تولید ماشین‌آلات و تجهیزات مصرف‌کننده بزرگ فلزات محسوب می‌شود و رشد و رونق این صنعت در کنار سرعت بخشیدن به توسعه صنعتی کشور، موجب افزایش قابل توجه مصرف فلزات اساسی در کشور خواهد شد.
در سال‌های اخیر، به رغم چالش‌های موجود، صنعت لوازم خانگی کشور در مجموع روندی رو به رشد و صعود را طی کرده است و با توجه به شرایط اقتصادی فعلی ایران، به نظر می‌رسد که این روند در سال‌های آینده نیز ادامه‌دار خواهد بود. با این حال، در برنامه ۱۴۰۴ توسعه کشور اهداف بزرگی برای تولید، توسعه و صادرات این صنعت در سال‌های پیشِ‌رو پیش‌بینی شده است. صنعت لوازم خانگی یکی از مصرف‌کنندگان بزرگ فلزات اساسی به شمار می‌آید. در این گزارش، بر اساس میزان تحقق اهداف یادشده، سناریوهای مختلفی برای مصرف فلزات این صنعت در سال‌های آینده تعریف شده است.
مطالعه تاریخ نشان می‌دهد که انسان از ابتدا همواره تمایل به نظافت، سلامت و زیبایی داشته و با انواع وسایل ابتدایی به نظافت محیط اطرافش پرداخته است. با ورود برق به زندگی روزمره بشر و تحول صنایع مختلف، وسایل نظافتی و بهداشتی نیز شکل متفاوتی به خود گرفتند، به طوری که امروزه بخش عمده‌ای از تولیدات لوازم خانگی الکتریکی به تولید اقلام آرایشی، بهداشتی و نظافتی اختصاص دارد. با توجه به بهبود سطح کیفیت زندگی، تقاضا برای استفاده از این محصولات در سطح جهانی رو به افزایش است. بنابراین توجه به رشد تولید لوازم خانگی نظافتی، بهداشتی و آرایشی، علاوه بر نقش مثبت در اقتصاد، می‌تواند به عاملی در ارزآوری برای کشور بدل شود.
