مشاهده بیشتر
بشر از ابتدای حیات خود از ابزارها و وسایل مختلفی برای رفع نیازها و تسهیل زندگی خود استفاده میکرده است. این ابزارها به مرور زمان و با رشد سطح دانش و تکنولوژی، تکامل یافته و پیشرفت کردهاند، به طوری که امروز بازار لوازم خانگی جهان به بازاری بزرگ و رقابتی تبدیل شده است که تولیدکنندگان میکوشند با طراحی محصولات جدید و تطبیق آنها با آخرین تکنولوژیهای روز، مشتریان بیشتری را از سراسر جهان جذب کنند. در حال حاضر، صنعت لوازم خانگی از جمله بخشهای بزرگ اقتصاد جهان به شمار میآید که رشد تقاضا و رونق تولیدات آن میتواند طیف گستردهای از صنایع مرتبط را با خود به حرکت درآورد. صنعت لوازم خانگی ایران از جمله صنایع قدیمی کشور به شمار میآید. با این حال و به رغم وجود پتانسیلهای فراوان موجود در ایران، این صنعت هیچگاه نتوانسته است به جایگاهی شایسته در صادرات کشور دست یابد. با توجه به مصرف بالای فلزات در تولید لوازم خانگی، صنایع معدنی و فلزی از جمله صنایعی هستند که همگام با افزایش صادرات و رونق تولیدات لوازم خانگی رشد خواهند یافت.
صادرات یک میلیون دستگاه انواع خودروی سواری و ۳۰ هزار دستگاه خودروی تجاری در افق ۱۴۰۴ صرفا بخشی از چشماندازهای تدوینشده برای حوزه حملونقل کشور به شمار میآید. با این حال، نگاهی به حالوروز و شرایط فعلی صنعت خودرو نشان میدهد که نهتنها این صنعت روی ریل خود حرکت نمیکند، بلکه در سالهای اخیر با افت تولید و کاهش صادرات نیز مواجه بوده است. از صنعت خودرو، به سبب ارتباط گستردهای که با سایر صنایع از جمله صنعت فلزات اساسی دارد، به عنوان پیشران اقتصاد کشور یاد میشود و به حرکت درآمدن چرخ آن میتواند محرک قدرتمندی برای رونق اقتصادی کشور باشد.
صنایع غذایی یکی از محورهای اساسی توسعه کشورها به شمار میآید. نیاز انسان به غذا، به عنوان یکی از مهمترین ارکان ادامه حیات، باعث شده است که در همه شرایط و وضعیتهای اقتصادی جامعه، تقاضا برای محصولات غذایی وجود داشته باشد. جایگاه مهم امنیت غذایی سبب تبدیل صنعت غذا و نوشیدنی به یکی از اولویتهای اصلی سیاستها و برنامههای کلان کشورها شده است. شرایط اقلیمی و آبوهوایی مهمترین عامل تاثیرگذار بر توانایی کشور برای رشد صنایع غذایی شمرده میشود. ایران، به دلیل برخورداری از تنوع زیستمحیطی و آبوهوایی بالا، دارای پتانسیل خوبی در زمینه تولید محصولات غذایی است. سرمایهگذاری مناسب در این صنعت، بهویژه در تولید محصولاتی که در آنها دارای مزیت رقابتی است، با فراهم آوردن فرصتهای صادراتی، به بهبود اقتصاد کمک خواهد کرد.
امروزه فلزات اساسی یکی از مهمترین محصولات صنعتی دنیا محسوب میشوند و از سهم قابلتوجهی در تجارت جهانی برخوردارند. با توجه به برخورداری ایران از ذخایر معدنی و فلزی ارزشمند و متنوع، سرمایهگذاری در توسعه واحدهای تولید فلزات اساسی امری ضروری به نظر میرسد؛ زیرا با توجه به ارزش افزوده بسیار بالای زنجیره تولید فلزات اساسی و چشمانداز رشد تقاضای جهانی این فلزات، توسعه صادرات آن میتواند گامی بلند در جهت ارزآوری، ایجاد اشتغال و در نهایت کاهش وابستگی اقتصاد کشور به نفت باشد؛ مسئلهای که به نظر میرسد در سالهای اخیر بهخوبی مورد توجه قرار گرفته و روند روبهرشد صادرات فلزات اساسی گویای آن است.
امروزه رشد صادرات برای کشورها به منزله کلیدی برای بازآفرینی اقتصاد است. ایجاد محل درآمدی پایدار و امن و به دنبال آن رسیدن به ثبات اقتصادی یکی از اهداف و چشماندازهای اصلی اغلب کشورها به شمار میآید. به همین دلیل، توسعه صادرات، به عنوان یکی از مولفههای اصلی و تاثیرگذار اقتصادی در راستای دستیابی به توسعه پایدار، کاهش بیکاری و عدالت اجتماعی، از جمله پارامترهایی است که مورد توجه سیاستگذاران اقتصادی در تمامی کشورها قرار گرفته است. رشد صادرات ایجاد تقاضای جدید برای صنعت کشور را به دنبال دارد و همین عامل منجر به شروع به کار ظرفیتهای خالی صنعتی و به حرکت درآمدن سریعتر چرخ اقتصاد میشود. لازمه این امر توجه به مزیتهای نسبی در تولیدات صنعتی و نیز همگامی با تکنولوژیهای روز در مسیر کاهش هزینههای تمامشده است.
در سالهای اخیر بخش عمده تجارت بینالمللی ایران به صادرات محصولات خام و نیمهساخته و در مقابل واردات محصولات نهایی و ساختهشده اختصاص داشته است. دسترسی نداشتن به دانش و فناوریهای روز و عدم برخورداری از قدرت رقابت در بازارهای بینالمللی، اصلیترین چالش حرکت کشور به سمت تولید و صادرات محصولات نهایی محسوب میشود. با توجه به مصرف بالای فلزات در تولید و بستهبندی اغلب محصولات صنعتی، رشد صادرات محصولات ساختهشده کشور موجب میشود تا میزان قابلملاحظهای از فلزات به صورت غیرمستقیم در قالب این محصولات از کشور صادر شود. تصویر نوار کاست روی جلد، نمادی از شرایط کنونی بخش صنعت است که به سبب عدم هماهنگی با دانش و تکنولوژی روز جهان، قادر به تکمیل حلقه آخر زنجیره ارزش محصولات و نواختن آهنگ رشد صادرات محصولات ساختهشده کشور نیست.
صنعت خودروسازی در زمره صنایع سودآور و تعیینکننده در اقتصاد جهان به شمار میرود. با این حال، این صنعت در ایران نتوانسته است به جایگاه درخور و مناسبی در اقتصاد کشور دست یابد. سیاستهای داخلی و فشارهای خارجی و تحریمها امروز موجب شدهاند تا واحدهای فعال در حوزه خودرو با مشکلات و چالشهای پرتعدادی مواجه باشند، چالشهایی که تحقق اهداف پیشبینی شده در افق ۱۴۰۴ برای صنعت خودروسازی کشور را دشوار میسازند. در این گزارش، سناریوهای مختلف پیشِروی صنعت خودروسازی و تاثیر هریک از این سناریوها بر مصرف فلزات این صنعت مورد بحث و ارزیابی قرار گرفته است.
با توجه به روند تولید و واردات خودرو و نیز آمار نامناسب اسقاط خودروها در کشور، هرساله به میزان قابلتوجهی به خودروهای موجود در کشور افزوده میشود. هر خودرو از قطعات مختلفی تشکیل شده است که اغلب آنها باید در دورههای زمانی مختلف تعویض شوند. از این رو، بدیهی است که هر سال به میزان قطعات یدکی مورد نیاز برای تعمیر خودروهای فعلی افزوده میشود. اغلب قطعات مورد استفاده در خودروها از جنس فلزات اساسی ساخته میشوند. بنابراین تولید داخلی قطعات خودرو و افزایش تقاضا برای آن در سالهای آینده بر مصرف فلزات در کشور بسیار اثرگذار خواهد بود.
اگرچه اختراع خودروهای برقی تقریبا همزمان با اختراع خودروهای احتراق داخلی بوده است، با توجه به نرخ بسیار ارزان سوختهای فسیلی و ضعفهای موجود در خودروهای الکتریکی، در گذشته خودروهای احتراق داخلی مورد استقبال قرار گرفتند و به تولید انبوه رسیدند. با گذشت زمان، پیشرفتهای بسیاری در ساخت و تولید خودروهای الکتریکی صورت گرفت، اما هزینه بالای ساخت، بهخصوص در مورد باتری این خودروها، مانع از گسترش آنها شد. در سالهای اخیر و به دنبال تحولات تکنولوژیکی جهان، با افزایش سرمایهگذاری برخی شرکتهای معتبر در این صنعت و تولید باتریهایی بسیار ارزانتر از گذشته، رشد و تحول چشمگیری در تولید و عرضه خودروهای الکتریکی رخ داده؛ تحولی که امروز موجب شده است تا خودروهای الکتریکی قدرت رقابت با خودروهای دارای موتور احتراق داخلی و حتی مزیتهای پرشماری نسبت به آنها داشته باشند.
صنعت خودروسازی امروزه یکی از بخشهای بزرگ اقتصاد جهانی به شمار میآید که با رشد تکنولوژیهای مختلف، تحولات شگرف و بزرگی را تجربه کرده است. آغاز روند توسعه صنعت خودروسازی را میتوان همزمان با انقلاب صنعتی دانست. در ایران نیز اگرچه این صنعت از قدمتی قابلتوجه برخوردار است، شرایط ناپایدار اقتصادی و سیاسی کشور و نیز عدم سیاستگذاری و برنامهریزی دقیق و مدون موجب شده تا این صنعت فاصلهای چشمگیر با کشورهای همرده پیدا کند. توسعه صنعت خودروسازی از جنبههای مختلف بر بازار فلزات کشور اثرگذار خواهد بود. رشد تولید خودرو در کشور، با توجه به اینکه بخش اعظم وزن آن به فلزات مصرفی مربوط است، موجب افزایش مصرف فلز و تکمیل هرچه بیشتر زنجیرههای ارزش آن در کشور خواهد بود. تامین قطعات و نیز بدنه و اتاق برای تعمیر و نگهداری خودروهای موجود نیز دیگر جنبه اثرگذار صنعت خودرو بر بازار فلزات کشور خواهد بود. به این اعداد باید میزان فلز مصرفی در احداث واحدهای خودروسازی، قطعهسازی و تولید بدنه و نیز ساخت ماشینآلات مورد استفاده در این واحدها را نیز افزود.
صنعت خودروسازی، در بیشتر کشورهای توسعهیافته و درحالتوسعه فعال در این حوزه، لوکوموتیو بخش صنعت محسوب میشود و حتی یکی از شاخصهای توسعهیافتگی به شمار میآید. در ایران نیز رشد و توسعه صنعت خودروسازی همواره یکی از اهداف و چشماندازهای برنامههای کلان توسعه بوده است، صنعتی که اگرچه امروز با چالشهای پرشماری دستبهگریبان است، با سیاستگذاری مناسب و الگوبرداری از کشورهای موفق این حوزه نظیر ژاپن و کرهجنوبی، میتوان رونق را به آن بازگرداند و امیدوار بود که این صنعت چرخ اقتصاد کشور را به حرکت درآورد.
بدنه و اتاق خودرو یکی از اجزای اصلی هشتگانه اتومبیل محسوب میشود که اسکلت اصلی خودرو را تشکیل میدهد و سایر قطعات و تجهیزات بر روی آن قرار میگیرند. به همین دلیل، طراحی بدنه خودرو با پیچیدگیها و دشواریهای خاصی همراه است. بدنه خودروها معمولا از ورقهای فولادی گالوانیزه ساخته میشوند. بخش عمدهای از وزن یک خودرو به بدنه آن تعلق دارد. با توجه به این مسئله، رشد تولید بدنه خودروها تقاضای بسیار بالایی را برای فولاد ایجاد خواهد کرد. در گزارش پیشِرو، ارزش فولاد مصرفی در تولید اتاق و بدنه برای نوسازی خودروها و همچنین تولید تریلرها و کاروانها مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است.