مشاهده بیشتر
نقش بنیادین باربری و حمل‌ونقل جاده‌ای در رشد، شکوفایی و پیشرفت اقتصادی یک کشور حقیقتی انکارناپذیر است. حمل‌ونقل جاده‌ای طیف گسترده‌ای از موضوعاتی چون تولید، توزیع، خدمات و مصرف کالا را در یک کشور درگیر می‌سازد. همچنین نقشی اساسی در مجموعه فعالیت‌های اقتصادی آن کشور از جمله صادرات دارد؛ زیرا انتقال کالاها و محصولات از محل تولیدشان تا آب‌های آزاد عموما به وسیله خودروهای سنگین صورت می‌گیرد. علاوه بر این، بر خلاف خطوط ریلی که نیازمند زیرساخت‌های ریلی و صرف هزینه زیاد است، امکان توسعه حمل بار توسط حمل‌ونقل جاده‌ای در سراسر کشور وجود دارد. توسعه حمل‌ونقل جاده‌ای کشور مستلزم افزایش تولید خودروهای سنگین است و افزایش تولیدات این بخش به رونق در صنایع فلزی می‌انجامد.
در جوامع پیشرفته امروزی، توسعه حمل‌ونقل عمومی از اهمیت زیادی برخوردار است. تامین نیازهای اقتصادی و اجتماعی شهروندان، برطرف کردن مشکلات محیط‌زیست، حل مشکل ترافیک و جابه‌جایی و انتقال آسان و مقرون‌به‌صرفه مردم از جمله اهداف دولت‌ها با استفاده از توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی است. با تشویق مردم به استفاده از حمل‌ونقل عمومی، بسیاری از مشکلات از جمله آلودگی هوا، آلودگی صوتی و ترافیک تا حد زیادی بهبود خواهد یافت. ساخت اتوبوس، مینی‌بوس و ون از جمله ملزوماتی است که رشد ناوگان حمل‌ونقل عمومی در کشور را تسهیل می‌کند. از آنجا که شرایط برای ایجاد خطوط اتوبوس در ناوگان حمل‌ونقل شهری بسیار راحت‌تر از مترو است و نیاز به زیرساخت‌های بسیار کمتری دارد و نیز در همه شهرها و استان‌ها قابل‌اجراست، توسعه این بخش با صرف انرژی و هزینه کمتر، بازدهی سریع و آسان‌تری خواهد داشت. بنابراین لازم است که به رشد تولید در این بخش توجه ویژه‌ای شود.
بخش اعظم وزن یک خودرو را فلزات مصرفی در آن، به‌ویژه فولاد، تشکیل می‌دهد. اتاق، کابین، بدنه موتور و بسیاری از قطعات موتور از جنس فولاد و آلومینیوم ساخته می‌شوند. همچنین نمی‌توان از میزان مس مصرفی در انواع تجهیزات الکتریکی خودروها چشم‌پوشی کرد. با توجه به این مسئله، بدیهی است که رشد تولیدات خودرو، با توجه به حجم فلزات مصرفی و آمار بالای تولیدات، تقاضای قابل‌توجهی را برای فلزات مختلف ایجاد خواهد کرد.
ایران در تولید مواد اولیه و برخی از محصولات نیمه‌نهایی و نهایی مزایای بسیاری دارد. تولید سالانه بیش از ۲۵ میلیون تن فولاد خام، ۲۵۰ هزار تن کاتد مس و بیش از ۳۰۰ هزار تن شمش آلومینیوم مواردی هستند که ایران در آن‌ها مزیت جانبی دارد و اکنون باید بهره بسیار بیشتری از آن‌ها در صنایع پایین‌دست و پرمصرف خود مانند صنعت خودرو ببرد. عوامل داخلی و خارجی بسیاری مانع از پیشتازی و توسعه صنعت خودرو و صنایع وابسته مانند صنعت تولید قطعات شده‌اند. اگرچه از دهه گذشته تاکنون کشور در تولید بسیاری از قطعات پیشرفت کرده، تا خودکفایی کامل راه زیادی در پیش است.
در گزارش پیشِ‌رو میزان مصرف فلزات ناشی از توسعه ظرفیت‌های واحدهای تولید بدنه و اتاق وسایل نقلیه مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. این بخش یکی از اجزای مهم صنعت بزرگ و گسترده خودروسازی محسوب می‌شود که رونق و توسعه آن می‌تواند این صنعت را هم از لحاظ کمیت و رشد تولیدات و هم از لحاظ کیفیت محصولات بهبود ببخشد. به‌علاوه، توسعه ظرفیت‌های واحدهای تولید بدنه و اتاق خودرو، همچون سایر واحدهای صنعتی، از جنبه‌های مختلف نظیر احداث ساختمان‌ها و تاسیسات بزرگ و همچنین نیاز به ساخت ماشین‌آلات متعدد و پیشرفته موجب مصرف فلزات خواهد شد.
از صنعت خودروسازی، به سبب گستردگی و پیوستگی زنجیره‌های ارزش آن، به عنوان محرکی برای رشد اقتصادی یاد می‌شود. با وجود این، امروز صنعت خودروسازی در ایران، به رغم سابقه بسیار طولانی، با چالش‌های متعدد و گوناگونی دست‌به‌گریبان است که موجب شده جایگاه آن در اقتصاد کشور کم‌رنگ‌تر از گذشته شود. پیشرفت نکردن تکنولوژی خودروها همسو با روند تحولات جهانی و متعاقب آن عدم امکان حضور در بازارهای بین‌المللی، وابستگی به واردات، آسیب‌پذیری در مقابل تحریم‌ها و نوسانات بازار ارز و سیاستگذاریهای بعضا نامطلوب در زمینه قیمت‌گذاری و عرضه محصولات از اصلی‌ترین چالش‌های صنعت خودروسازی برای نقش‌آفرینی در اقتصاد کشور به شمار می‌آیند.
صنعت خودروسازی یکی از بخش‌های مهم اقتصاد و تجارت جهانی محسوب می‌شود. نقش و جایگاه خودروها در صنعت و زندگی امروز بشر موجب شده است تا بسیاری از کشورها، با سرمایهگذاری در این عرصه به منظور ارتقای ظرفیت‌های تولید و بالا بردن سطح کیفی محصولات، به جایگاه مناسبی در صنعت خودرو دست یابند و از این طریق، ضمن تامین نیاز مصرفی، بر قدرت اقتصادی خود نیز بیفزایند. خودرو در سال ۲۰۱۹، بر اساس ارزش تجارت، چهارمین محصول تجاری در جهان بوده و افزون بر آن، اشتغال میلیون‌ها نفر در سراسر جهان وابسته به صنعت خودروسازی است.
قرار گرفتن یک خودرو در حالت دنده خلاص باعث می‌شود ارتباط موتور با چرخ‌ها قطع شده و فعالیت آن منجر به حرکت خودرو نشود. دنده خلاص تعبیری از شرایط فعلی صنعت خودروی ایران است؛ زیرا این صنعت به رغم قدمت قابل توجه و ظرفیت‌های ایجاد شده، قادر نیست همپای سایر خودروسازان بزرگ جهان در مسیر نوآوری، پیشرفت و ارائه محصولات جدیدتر حرکت کند. به نظر می‌رسد کلید افزایش سرعت این صنعت تغییر سیاستگذاریهای دولتی، سپردن سکان آن به بخش خصوصی و ایجاد بازاری رقابتی است. توسعه، رونق و قدرت گرفتن صنعت خودرو می‌تواند موجب رونق بیشتر صنایع مختلف کشور به خصوص صنعت فلزات اساسی شود؛ چرا که این صنعت یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان فلزات اساسی به خصوص فولاد به شمار می‌رود.
ایران ذخایر معدنی و فلزی متنوع، گسترده و عظیمی را در خود جای داده است که بهره‌برداری و تکمیل زنجیره‌های ارزش هریک از آن‌ها می‌تواند فرصت‌های بی‌شماری را در زمینه ایجاد ارزش افزوده و نقش‌آفرینی بخش معدن و صنایع معدنی و فلزی در اقتصاد کشور ایجاد کند. در حال حاضر مقوله اکتشافات، توسعه ذخایر معدنی و تامین مواد اولیه صنایع معدنی و فلزی، اصلی‌ترین چالش بهره‌برداری حداکثری از ظرفیت‌های کشور محسوب می‌شود. تصویر صندوقچه قدیمی دربسته نمادی از شرایط فعلی منابع معدنی کشور است که به رغم ارزش بسیار بالا، بهره‌برداری از ظرفیت‌های آن در شرایط فعلی میسّر نیست. منابعی که همچون زیرخاکی‌ِ کمیاب و ارزشمند در دل زمین قرار گرفته‌اند و دستیابی به آن‌ها نیازمند اقدامی جدی در راستای سرمایهگذاری و توسعه اکتشافات معدنی کشور است.
بخش معدن و صنایع معدنی و فلزی تامین‌کننده اصلی مواد اولیه و مصرفی در بخش‌های مختلف صنعت و اقتصاد جهان است و به همین سبب، از آن به عنوان صنعت مادر یاد می‌شود. با توجه به رشد جمعیت و افزایش تولیدات صنعتی در جهان، بخش معدن و صنایع معدنی و فلزی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار شده است. ایران کشوری برخوردار از ذخایر گسترده معدنی به شمار می‌آید و توسعه ظرفیت‌ها و رشد تولیدات محصولات معدنی و صنعتی می‌تواند این بخش را به پیشران اقتصاد کشور مبدل سازد و موجب رشد صادرات و ارزآوری به کشور شود.
مواد معدنی و فلزی مهم‌ترین ماده مصرفی در بخش‌های مختلف صنعت، ساخت‌وساز و نیز زندگی روزمره انسان محسوب می‌شوند. به همین دلیل، همزمان با رشد جمعیت و توسعه صنعتی جهان، تقاضا برای مصرف این محصولات افزایش یافته است. در چنین شرایطی، ایران که ذخایر ارزشمند معدنی بزرگی را در خود جای داده است، با تکمیل زنجیره‌های ارزش و تولید محصولات مختلف معدنی، می‌تواند به جایگاه مناسبی در بازارهای بین‌المللی دست یابد. بسیاری از کارشناسان معتقدند که شرایط فعلی بخش معدن و صنایع معدنی کشور فاصله قابل‌ملاحظه‌ای با ظرفیت‌های موجود دارد.
بسیاری از وسایل و ابزار مورد استفاده در زندگی و فعالیت انسان از فلز ساخته شده‌اند. نیاز بشر امروز به فلز و محصولات فلزی انکارناپذیر است و محصولات فلزی یکی از ملزومات صنعت و زندگی شمرده می‌شوند. فلزات، به دلیل ویژگی‌هایی از جمله استحکام بالا، شکل‌پذیری مناسب و مقاومت کششی و فشاری خوب، در ساخت بسیاری از ابزارها و وسایل کاربردی عمومی و صنعتی به کار می‌روند. به این دلیل که محصولات فلزی یکی از آخرین حلقه‌های زنجیره تولید فلزات هستند، می‌توانند ارزش افزوده بالایی ایجاد کنند. از این رو، توسعه سرمایه‌گذاری‌ها و تولید این محصولات، که بخش پایین‌دستی صنایع فلزات هستند، تاثیرات مثبتی از جنبه‌های مختلف بر اقتصاد کشور خواهد داشت؛ زیرا هم نیاز داخلی کشور تامین می‌شود و هم حداکثر ارزش افزوده لازم ایجاد می‌گردد.
