مشاهده بیشتر
در گزارش پیشِ‌رو میزان مصرف فلزات ناشی از توسعه ظرفیت‌های واحدهای تولید بدنه و اتاق وسایل نقلیه مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. این بخش یکی از اجزای مهم صنعت بزرگ و گسترده خودروسازی محسوب می‌شود که رونق و توسعه آن می‌تواند این صنعت را هم از لحاظ کمیت و رشد تولیدات و هم از لحاظ کیفیت محصولات بهبود ببخشد. به‌علاوه، توسعه ظرفیت‌های واحدهای تولید بدنه و اتاق خودرو، همچون سایر واحدهای صنعتی، از جنبه‌های مختلف نظیر احداث ساختمان‌ها و تاسیسات بزرگ و همچنین نیاز به ساخت ماشین‌آلات متعدد و پیشرفته موجب مصرف فلزات خواهد شد.
از صنعت خودروسازی، به سبب گستردگی و پیوستگی زنجیره‌های ارزش آن، به عنوان محرکی برای رشد اقتصادی یاد می‌شود. با وجود این، امروز صنعت خودروسازی در ایران، به رغم سابقه بسیار طولانی، با چالش‌های متعدد و گوناگونی دست‌به‌گریبان است که موجب شده جایگاه آن در اقتصاد کشور کم‌رنگ‌تر از گذشته شود. پیشرفت نکردن تکنولوژی خودروها همسو با روند تحولات جهانی و متعاقب آن عدم امکان حضور در بازارهای بین‌المللی، وابستگی به واردات، آسیب‌پذیری در مقابل تحریم‌ها و نوسانات بازار ارز و سیاستگذاریهای بعضا نامطلوب در زمینه قیمت‌گذاری و عرضه محصولات از اصلی‌ترین چالش‌های صنعت خودروسازی برای نقش‌آفرینی در اقتصاد کشور به شمار می‌آیند.
صنعت خودروسازی یکی از بخش‌های مهم اقتصاد و تجارت جهانی محسوب می‌شود. نقش و جایگاه خودروها در صنعت و زندگی امروز بشر موجب شده است تا بسیاری از کشورها، با سرمایهگذاری در این عرصه به منظور ارتقای ظرفیت‌های تولید و بالا بردن سطح کیفی محصولات، به جایگاه مناسبی در صنعت خودرو دست یابند و از این طریق، ضمن تامین نیاز مصرفی، بر قدرت اقتصادی خود نیز بیفزایند. خودرو در سال ۲۰۱۹، بر اساس ارزش تجارت، چهارمین محصول تجاری در جهان بوده و افزون بر آن، اشتغال میلیون‌ها نفر در سراسر جهان وابسته به صنعت خودروسازی است.
قرار گرفتن یک خودرو در حالت دنده خلاص باعث می‌شود ارتباط موتور با چرخ‌ها قطع شده و فعالیت آن منجر به حرکت خودرو نشود. دنده خلاص تعبیری از شرایط فعلی صنعت خودروی ایران است؛ زیرا این صنعت به رغم قدمت قابل توجه و ظرفیت‌های ایجاد شده، قادر نیست همپای سایر خودروسازان بزرگ جهان در مسیر نوآوری، پیشرفت و ارائه محصولات جدیدتر حرکت کند. به نظر می‌رسد کلید افزایش سرعت این صنعت تغییر سیاستگذاریهای دولتی، سپردن سکان آن به بخش خصوصی و ایجاد بازاری رقابتی است. توسعه، رونق و قدرت گرفتن صنعت خودرو می‌تواند موجب رونق بیشتر صنایع مختلف کشور به خصوص صنعت فلزات اساسی شود؛ چرا که این صنعت یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان فلزات اساسی به خصوص فولاد به شمار می‌رود.
ایران ذخایر معدنی و فلزی متنوع، گسترده و عظیمی را در خود جای داده است که بهره‌برداری و تکمیل زنجیره‌های ارزش هریک از آن‌ها می‌تواند فرصت‌های بی‌شماری را در زمینه ایجاد ارزش افزوده و نقش‌آفرینی بخش معدن و صنایع معدنی و فلزی در اقتصاد کشور ایجاد کند. در حال حاضر مقوله اکتشافات، توسعه ذخایر معدنی و تامین مواد اولیه صنایع معدنی و فلزی، اصلی‌ترین چالش بهره‌برداری حداکثری از ظرفیت‌های کشور محسوب می‌شود. تصویر صندوقچه قدیمی دربسته نمادی از شرایط فعلی منابع معدنی کشور است که به رغم ارزش بسیار بالا، بهره‌برداری از ظرفیت‌های آن در شرایط فعلی میسّر نیست. منابعی که همچون زیرخاکی‌ِ کمیاب و ارزشمند در دل زمین قرار گرفته‌اند و دستیابی به آن‌ها نیازمند اقدامی جدی در راستای سرمایهگذاری و توسعه اکتشافات معدنی کشور است.
بخش معدن و صنایع معدنی و فلزی تامین‌کننده اصلی مواد اولیه و مصرفی در بخش‌های مختلف صنعت و اقتصاد جهان است و به همین سبب، از آن به عنوان صنعت مادر یاد می‌شود. با توجه به رشد جمعیت و افزایش تولیدات صنعتی در جهان، بخش معدن و صنایع معدنی و فلزی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار شده است. ایران کشوری برخوردار از ذخایر گسترده معدنی به شمار می‌آید و توسعه ظرفیت‌ها و رشد تولیدات محصولات معدنی و صنعتی می‌تواند این بخش را به پیشران اقتصاد کشور مبدل سازد و موجب رشد صادرات و ارزآوری به کشور شود.
مواد معدنی و فلزی مهم‌ترین ماده مصرفی در بخش‌های مختلف صنعت، ساخت‌وساز و نیز زندگی روزمره انسان محسوب می‌شوند. به همین دلیل، همزمان با رشد جمعیت و توسعه صنعتی جهان، تقاضا برای مصرف این محصولات افزایش یافته است. در چنین شرایطی، ایران که ذخایر ارزشمند معدنی بزرگی را در خود جای داده است، با تکمیل زنجیره‌های ارزش و تولید محصولات مختلف معدنی، می‌تواند به جایگاه مناسبی در بازارهای بین‌المللی دست یابد. بسیاری از کارشناسان معتقدند که شرایط فعلی بخش معدن و صنایع معدنی کشور فاصله قابل‌ملاحظه‌ای با ظرفیت‌های موجود دارد.
بسیاری از وسایل و ابزار مورد استفاده در زندگی و فعالیت انسان از فلز ساخته شده‌اند. نیاز بشر امروز به فلز و محصولات فلزی انکارناپذیر است و محصولات فلزی یکی از ملزومات صنعت و زندگی شمرده می‌شوند. فلزات، به دلیل ویژگی‌هایی از جمله استحکام بالا، شکل‌پذیری مناسب و مقاومت کششی و فشاری خوب، در ساخت بسیاری از ابزارها و وسایل کاربردی عمومی و صنعتی به کار می‌روند. به این دلیل که محصولات فلزی یکی از آخرین حلقه‌های زنجیره تولید فلزات هستند، می‌توانند ارزش افزوده بالایی ایجاد کنند. از این رو، توسعه سرمایه‌گذاری‌ها و تولید این محصولات، که بخش پایین‌دستی صنایع فلزات هستند، تاثیرات مثبتی از جنبه‌های مختلف بر اقتصاد کشور خواهد داشت؛ زیرا هم نیاز داخلی کشور تامین می‌شود و هم حداکثر ارزش افزوده لازم ایجاد می‌گردد.
فرایند ریخته‌گری امکان تولید بسیاری از انواع قطعات فولادی با ابعاد و وزن‌های مختلف و با انواع آلیاژها را ایجاد می‌کند. بسیاری از تجهیزات و قطعات مثل پمپ‌ها، کمپرسورها و توربین‌ها فقط به این روش قابل‌تولید هستند. از مزایای قطعات فولادی ساخته‌شده به این روش می‌توان به قابلیت انجام عملیات حرارتی، ماشین‌کاری و قابلیت جوشکاری با استحکام بالا اشاره کرد. با توجه به رشد ظرفیت‌های صنعت فولاد در سال‌های اخیر، به نظر می‌رسد که توسعه بخش ریخته‌گری فولاد گامی مهم و برجسته در مسیر تولید داخلی قطعات مورد نیاز، جلوگیری از واردات و خروج ارز از کشور و تکمیل زنجیره ارزش محصولات نهایی فولادی است.
صنعت فولاد یکی از بنیان‌های اقتصاد کشورها محسوب می‌شود. خواص منحصر‌به‌فرد فولاد و اهمیت ویژه آن در توسعه زیرساختی و صنایع متعدد، در کنار نقش انکارناشدنی آن در اقتصاد کشور، نشانگر اهمیت توسعه صنعت فولاد به عنوان فلزی بدون جایگزین است. به گمان بسیاری از کارشناسان، با توجه به وابستگی بخش‌های مهم اقتصادی مانند توسعه صنعتی و زیرساختی به مصرف فولاد، تقاضای جهانی این فلز در دهه‌های آینده رو به افزایش خواهد بود. رشد تقاضای فولاد در بلندمدت، اهمیت فرصت‌های سرمایهگذاری در توسعه این صنعت را آشکار می‌سازد.
نخستین گام برای توسعه صنعتی و رشد صادرات غیرنفتی، برنامه‌ریزی و شناسایی امکانات و منابع بالقوه است تا به این ترتیب بتوان هم زمینه مناسبی را برای اشتغال‌زایی ایجاد کرد و هم با تامین نیاز داخلی و تکمیل زنجیره‌های ارزش، درآمدهای ارزی کشور را بهبود بخشید. ایران کشوری غنی از معادن مختلف غیرفلزی از جمله سیلیس، خاک نسوز و آهک محسوب می‌شود. از این رو، نمی‌توان نقش توسعه صنعت تولید محصولات معدنی غیرفلزی را، که عنصر اصلی توسعه زیرساخت‌ها و نواحی شهری محسوب می‌شود، در اقتصاد کشور نادیده گرفت. رشد تولیدات معدنی غیرفلزی، علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار، سبب استفاده بهینه از معادن کانسارهای غیرفلزی و تامین نیاز داخلی صنایع مختلف کشور از جمله بخش ساخت‌وساز می‌شود.
بخش معدن و صنایع معدنی از این پتانسیل برخوردار است که به پیشران اقتصاد هر کشور معدن‌خیز تبدیل شود. با توجه به چشم‌انداز رشد تقاضای فلزاتی از جمله طلا، آلومینیوم، کروم و منگنز، رشد سرمایه‌گذاری‌ها در استخراج و بهره‌برداری از این منابع طبیعی می‌تواند چشم‌انداز روشنی را برای رشد اقتصادی و رهایی کشور از وابستگی به صادرات نفت به تصویر بکشد؛ مسئله‌ای که امروز با چالش‌های بسیاری مواجه است و ضرورت دارد که سیاست‌گذاری مناسب‌تری در این عرصه صورت پذیرد.
