مشاهده بیشتر
فرایند ریخته‌گری امکان تولید بسیاری از انواع قطعات فولادی با ابعاد و وزن‌های مختلف و با انواع آلیاژها را ایجاد می‌کند. بسیاری از تجهیزات و قطعات مثل پمپ‌ها، کمپرسورها و توربین‌ها فقط به این روش قابل‌تولید هستند. از مزایای قطعات فولادی ساخته‌شده به این روش می‌توان به قابلیت انجام عملیات حرارتی، ماشین‌کاری و قابلیت جوشکاری با استحکام بالا اشاره کرد. با توجه به رشد ظرفیت‌های صنعت فولاد در سال‌های اخیر، به نظر می‌رسد که توسعه بخش ریخته‌گری فولاد گامی مهم و برجسته در مسیر تولید داخلی قطعات مورد نیاز، جلوگیری از واردات و خروج ارز از کشور و تکمیل زنجیره ارزش محصولات نهایی فولادی است.
صنعت فولاد یکی از بنیان‌های اقتصاد کشورها محسوب می‌شود. خواص منحصربهفرد فولاد و اهمیت ویژه آن در توسعه زیرساختی و صنایع متعدد، در کنار نقش انکارناشدنی آن در اقتصاد کشور، نشانگر اهمیت توسعه صنعت فولاد به عنوان فلزی بدون جایگزین است. به گمان بسیاری از کارشناسان، با توجه به وابستگی بخش‌های مهم اقتصادی مانند توسعه صنعتی و زیرساختی به مصرف فولاد، تقاضای جهانی این فلز در دهه‌های آینده رو به افزایش خواهد بود. رشد تقاضای فولاد در بلندمدت، اهمیت فرصت‌های سرمایهگذاری در توسعه این صنعت را آشکار می‌سازد.
نخستین گام برای توسعه صنعتی و رشد صادرات غیرنفتی، برنامه‌ریزی و شناسایی امکانات و منابع بالقوه است تا به این ترتیب بتوان هم زمینه مناسبی را برای اشتغال‌زایی ایجاد کرد و هم با تامین نیاز داخلی و تکمیل زنجیرههای ارزش، درآمدهای ارزی کشور را بهبود بخشید. ایران کشوری غنی از معادن مختلف غیرفلزی از جمله سیلیس، خاک نسوز و آهک محسوب می‌شود. از این رو، نمی‌توان نقش توسعه صنعت تولید محصولات معدنی غیرفلزی را، که عنصر اصلی توسعه زیرساخت‌ها و نواحی شهری محسوب می‌شود، در اقتصاد کشور نادیده گرفت. رشد تولیدات معدنی غیرفلزی، علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار، سبب استفاده بهینه از معادن کانسارهای غیرفلزی و تامین نیاز داخلی صنایع مختلف کشور از جمله بخش ساخت‌وساز می‌شود.
بخش معدن و صنایع معدنی از این پتانسیل برخوردار است که به پیشران اقتصاد هر کشور معدن‌خیز تبدیل شود. با توجه به چشم‌انداز رشد تقاضای فلزاتی از جمله طلا، آلومینیوم، کروم و منگنز، رشد سرمایه‌گذاری‌ها در استخراج و بهره‌برداری از این منابع طبیعی می‌تواند چشم‌انداز روشنی را برای رشد اقتصادی و رهایی کشور از وابستگی به صادرات نفت به تصویر بکشد؛ مسئله‌ای که امروز با چالش‌های بسیاری مواجه است و ضرورت دارد که سیاست‌گذاری مناسب‌تری در این عرصه صورت پذیرد.
از مس به عنوان فلز آینده یاد می‌شود. کاربردهای گسترده این فلز در صنایع الکتریکی، الکترونیکی و های‌تک موجب می‌شود که هر میزان دنیا به سمت توسعه تکنولوژی‌های نوین حرکت کند، مصرف مس نیز افزایش یابد. با توجه به این امر، توجه به اکتشاف و بهره‌برداری از ذخایر مس معدنی بسیار اهمیت دارد. ایران از لحاظ زمین‌شناسی روی کمربند مس قرار گرفته و این امر فرصت بی‌نظیری را برای سرمایهگذاری و بهره‌برداری از ذخایر این فلز ارزشمند پدید آورده است؛ مسئله‌ای که تحقق آن چشم‌انداز روشنی را برای رشد اقتصادی کشور ایجاد می‌کند.
سنگ‌آهن نخستین حلقه زنجیره تولید فولاد است. در سال‌های اخیر، توسعه ظرفیت‌های صنعت فولاد یکی از گفتمان‌های مهم و اساسی اقتصاد کشور بوده است، اما به نظر می‌رسد که سرمایهگذاری در عرصه معادن سنگ‌آهن آن‌چنان‌که باید و شاید مورد توجه قرار نگرفته است. چالش‌های فعلی فولادسازان در زمینه تامین مواد اولیه نیز از همین موضوع حکایت دارد. روشن است که تحقق چشم‌اندازهای صنعت فولاد بدون توسعه و رشد معادن سنگ‌آهن کشور ممکن نخواهد بود که لازمه این امر سیاست‌گذاری‌های مناسب در این بخش و اصلاح دستورالعمل‌های دولتی است.
زغال‌سنگ را می‌توان یکی از تامین‌کنندگان اصلی منابع انرژی جهان دانست. عده‌ای از کارشناسان معتقدند که در حال حاضر، به دلیل فراوانی منابع نفت و گاز ایران، سرمایهگذاری در معادن زغال‌سنگ کشور به‌خوبی مورد توجه قرار نگرفته است. دسترسی نداشتن به تکنولوژی‌های روز و کیفیت نامناسب ذخایر زغال‌سنگ از دیگر چالش‌های اساسی این صنعت محسوب می‌شود. به نظر می‌رسد که با توسعه سرمایه‌گذاری‌ها و مکانیزاسیون این صنعت و کاهش چشمگیر خطرها و ریسک‌های احتمالی معادن زغال‌سنگ کشور، فرصت بسیار خوبی برای سرمایهگذاری در این حوزه به وجود خواهد آمد، سرمایهگذاری جدیدی که فرصت مناسبی را برای رونق صنعت زغال‌سنگ و ایجاد ارزش افزوده بیشتر در این صنعت ایجاد خواهد کرد.
فلزات محصولاتی هستند که بدون آن‌ها اقتصاد و صنعت نمی‌تواند وجود داشته باشد. فلزات غیرآهنی و آلیاژهای آن‌ها، با توجه به خصوصیات منحصربهفرد و کاربردشان در صنایع مختلف، در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. با افزایش فناوری و زمینه‌های کاربرد فلزات مذکور، در سال‌های پیش‌ِرو، تقاضای جهانی و قیمت آن‌ها روندی صعودی خواهد داشت و توسعه ظرفیت‌های تولید می‌تواند سبب بهبود اقتصاد و صنعت کشور شود. این مسئله، با توجه به ذخایر ارزشمند معدنی کشور، بسیار اهمیت دارد.
دو فلز سرب و روی از پرکاربردترین و باارزش‌ترین فلزات غیرآهنی شمرده می‌شوند و در زمره منابع معدنی اثرگذار بر اقتصاد جهانی هستند. با توجه به ذخایر بالقوه معدنی سرب و روی ایران و همچنین پیش‌بینی افزایش تقاضای جهانی این دو فلز ارزشمند به سبب کاربردهای وسیع، بررسی فرصت‌ها و ابعاد مختلف حرکت به سوی بهره‌برداری از ظرفیت‌ها بیش از پیش نمایان می‌شود. در چنین شرایطی، با پیاده‌سازی یک استراتژی مناسب به منظور استفاده از این فرصت‌ها، می‌توان با ایجاد ارزش افزوده به رشد اقتصاد کشور و افزایش تولید ناخالص داخلی کمک قابل‌توجهی کرد.
بخش عمده‌ای از محصولات ساخته‌شده فلزی غیرآهنی به روش ریخته‌گری تولید می‌شوند. از مزایای قطعات ساخته‌شده به روش ریخته‌گری می‌توان به قابلیت عملیات حرارتی، قابلیت ماشین‌کاری و جوش‌پذیری خوب با استحکام بالا اشاره کرد. قطعات ریخته‌گری‌شده حلقه‌های نهایی زنجیره ارزش تولید محصولات فلزی هستند. از آنجا که بسیاری از ابزارآلات و تجهیزات مورد استفاده در بخش‌های مختلف صنعت به این روش تولید می‌شوند، با سرمایهگذاری در حوزه توسعه ظرفیت‌های ریخته‌گری فلزات غیرآهنی، می‌توان نیاز صنایع داخلی به این قطعات را حد امکان تامین کرد که این مسئله کشور را از واردات این قطعات بی‌نیاز می‌سازد و از خروج ارز از کشور جلوگیری می‌کند.
با توجه به اینکه ایران در رده کشورهای برخوردار از منابع انرژی محسوب می‌شود، توسعه صنعت نفت و گاز همواره یکی از اولویت‌های مهم برنامه‌های توسعه کشور بوده است، برنامه‌هایی که با توجه به تغییر شرایط سیاسی و تحریم‌های شدید، تحقق آن‌ها با اما و اگرهایی مواجه شده و برخی از کارشناسان این عرصه معتقدند که لازم است مورد بازنگری قرار گیرند. در هر صورت، مطابق با شرایط فعلی صنعت نفت و گاز و دورنمای این صنعت، می‌توان سناریوهایی را برای توسعه این صنعت در نظر گرفت. بر اساس این سناریوها، می‌توان چشم‌اندازهایی برای مصرف فلزات در بخش‌های مختلف صنعت نفت و گاز کشور ترسیم کرد.
حفاری یکی از مهم‌ترین بخش‌های اکتشاف و تولید نفت و گاز به شمار می‌رود و تحقق اهداف توسعه صنعت نفت و گاز بدون برنامه‌ریزی اصولی و منسجم برای سازماندهی صنعت حفاری کشور امکان‌پذیر نیست. عملیات حفاری فرایندی پیچیده و دشوار است و به تجهیزات مختلفی نیاز دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به دکل حفاری اشاره کرد. علاوه بر دکل، در حفاری چاه‌ها به منظور پیشگیری از ریزش دیواره نیاز به لوله‌گذاری است. این لوله‌ها عموما از فولاد کربنی و فولاد زنگ‌نزن ساخته می‌شوند.
