مشاهده بیشتر
در سالهای اخیر توسعه و دستاوردهای فنی و خدماتی صنایع هوایی، آن را به یکی از بزرگترین محرکهای پیشرفت در جامعه مدرن امروزی و شاخصی مهم در ارزیابی پتانسیلهای رشد اقتصادی تبدیل کرده است، طوری که از حملونقل هوایی به عنوان بازویی برای توسعه و پیوستن به اقتصاد جهانی یاد میشود که حرکت سریع میلیاردها دلار کالا را به بازارهای جهانی میسر میسازد. به رغم اهمیت جایگاه صنایع هوایی، براساس دادههای موجود در ایران تنها ۲ درصد از ارزش افزوده بخش حملونقل کشور به حوزه هوایی تعلق داشته و سهم ناوگان هوایی در جابهجایی مسافر ۱.۱ درصد برآورد میشود.
صنایع هوایی به هرگونه فعالیتی که دسترسی بشر را به محدوده جو زمین امکان پذیر میسازد، اطلاق میشود و به طور کلی صنعت هواپیماسازی، حملونقل و توسعه خطوط هوایی و احداث فرودگاهها را شامل میشود. در دنیای مدرن امروزی صنایع هوانوردی به عنوان یکی از محرکهای توسعه اقتصادی شناخته میشوند که با ارزش بازار ۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد دلاری معادل ۴.۱ درصد از اقتصاد جهانی را تشکیل میدهند و از بیش از ۸۷.۷ میلیون شغل در سراسر جهان پشتیبانی میکنند. گفتنی است بالغ بر یک سوم تجارت جهانی (از نظر ارزش) از طریق ناوگان هوایی صورت میپذیرد که این مسئله صنایع هوانوردی را به بخش کلیدی تجارت در سراسر جهان تبدیل کرده است.
در بازار در حال توسعه، رقابتی و پرچالش کمپانیهای هواپیماسازی، پیشرفتهای چشمگیری در حوزه فناوری و ارائه محصولات کارآمدتر رقم خورده، به طوری که از دهه ۱۹۶۰ بازده این صنعت با ضریب بیش از ۳۰ برابر افزایش یافته است. علاوه بر آن افزایش بهرهوری صنعت هواپیماسازی و ظهور ناوگانهای مدرن و بهینهتر با کاهش مدام در هزینههای حملونقل هوایی محرکی کلیدی در توسعه صنعت هوانوردی بوده و سفر هوایی که زمانی به عنوان کالای لوکس و متعلق به طبقه مرفه جامعه به حساب میآمد، امروز به بخشی از زندگی طبقه متوسط جامعه تبدیل کرده است.
صنعت حملونقل به واسطه نقش زیربناییای که به عهده دارد، یکی از اجزای مهم اقتصاد و تعیینکنندههای اصلی رشد اقتصادی به حساب میآید. این صنعت شامل چهار زیربخش جادهای، ریلی، دریایی و هوایی است که از میان آنها صنایع هوایی به دلیل حریم جداگانه حرکت، پایینتر بودن زمان سفر و ایمنی بالاتر در مقایسه با سایر روشها، از اهمیت ویژهای برخوردار است. صنایع هوایی موجبات افزایش حجم تجارت، تولید و اشتغال را با تسریع فرایند جابجایی افراد و کالا فراهم آورده است که این مسئله باعث میشود تا صنایع هوایی مورد توجه بسیاری از برنامهریزان اقتصادی و سرمایهگذاران قرار بگیرد که ماحصل این مسئله، روند روبهرشد این صنعت در سالهای اخیر است.
حملونقل هوایی و کاوشهای فضایی یکی از مهمترین دستاوردهای بشر در صد سال اخیر به شمار میآید که به واسطه محقق شدن بزرگترین آرزوی بشر، یعنی پرواز به دست آمده است. اختراع اولین هواپیما که مدت زمان طولانی میتوانست در هوا پرواز کند، سرآغاز شکلگیری صنعتی جدید در جهان بود. امروزه صنعت هوافضا که به دو بخش هوایی و فضایی تقسیم میشود، طراحی، ساخت، آزمایش، فروش و نگهداری انواع هواپیما، بالگرد، موشک، ماهواره، فضاپیما و قطعات و زیرساختهای آنها را شامل میشود. این صنعت در حیات کوتاهمدت خود تحولات مختلفی را تجربه کرده است و هماکنون نیز روند توسعه را پرشتاب طی میکند.
ایران، همانند اغلب کشورهای جهان، در سالهای اخیر با کاهش متوسط جمعیت خانوارها مواجه بوده است؛ پدیدهای که عوامل اصلی آن عبارتاند از تحولات اجتماعی و فرهنگی، شرایط اقتصادی، تمایل به استقلال و کاهش نرخ فرزندآوری. پدیده کاهش جمعیت خانوار میتواند تاثیری قابل توجه بر رشد بازار مصرف بسیاری از کالاها و محصولات، از جمله خودرو، لوازم خانگی و مسکن، داشته باشد که این امر تقاضای بالقوهای را برای مصرف فلزات ایجاد میکند. بر همین اساس و با توجه به نرخ تغییرات جمعیت خانوار در سالهای اخیر، میتوان سناریوهای مختلفی را برای پیشبینی تاثیر موضوع کوچک شدن خانوار بر بازار فلزات ترسیم کرد.
فاکتورهای جمعيتی، در هر جامعه کوچک و بزرگ، از بسياری از عوامل متفاوت تاثير میپذیرند و بر بسياری از آنها نيز تاثیر میگذارند. فاکتور تعداد متوسط افراد خانوار يا به عبارتی، بعد خانوار يکی از انواع متنوع شاخصهای جمعيتی است که در حال حاضر در بسياری از نقاط دنيا و همچنين کشورمان در حال کاهش است. تغييرات اين شاخص جمعيتی تاثیرات بسیاری را بر بسياری از بازارها و صنايع کشور خواهد داشت. کالاهای بادوام مصرفی در منازل یکی از مواردی هستند که مسئله کوچک شدن خانوارها و افزایش تعداد خانوادههای کشور در اثر آن میتواند تاثیر دوچندانی را بر بازار مصرف آنها داشته باشد که این امر فرصت مناسبی را برای بخش صنعت کشور در زمینه ارتقای تولی و تامین نیاز داخلی فراهم میسازد.
امروزه پديده کوچک شدن خانوارها يا به عبارتی کاهش جمعيت آنها بهخصوص در شهرهای بزرگ کشور بهوضوح مشاهده میشود. اين پدیده دو وضعیت متفاوت را در بر میگيرد: تمايل به داشتن تعداد فرزندان کمتر و همچنين شکلگيری خانوارهای يکنفره. هر دو عامل، با کمتر شدن تعداد افراد خانوار، باعث کاهش جمعيت خانوارها میشوند. فارغ از علل آن، اين مساله تاثیرات متعددی بر بسياری از حوزهها، از جمله صنايع گوناگون کشور و اوضاع اقتصادی آنها، خواهد داشت. بازار لوازم خانگی نيز يکی از حوزههای متاثر از اين پدیده است. در اين گزارش، نگاهی به تاثیرات کوچک شدن خانوارها بر اين بازار کشور شده است.
طی قرن اخیر، نقش صنعت خودرو در اقتصاد جهان بسیار پررنگ شده و میزانی قابل توجه از مجموع تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص داده است. هرچه نیازها و ترجیحات افراد تغییر میکند، میزان و نحوه استفاده و انتظارات آنها از خودروها نیز متفاوت میشود. از آنجاییکه خانوارها عامل تعیینکننده تقاضا در بازار خودرو هستند، تحولات ساختار خانواده میتواند تاثیر بهسزایی بر میزان و سمتوسوی تقاضای خودرو در جامعه داشته باشد. در چنین شرایطی، سیاستگذاری مناسب برای رونق صنعت خودروسازی و ارتقای توان این صنعت برای پاسخگویی به تقاضای یادشده میتواند رشد قابل توجهی را در مصرف فلزات در کشور ایجاد کند.
در سالهای اخیر، بحران آلودگی محیطزیست و محدودیت منابع انرژیهای فسیلی و تجدیدناپذیر از چالشهای مهم جوامع بشری بودهاند و سیستمها و وسایل حملونقل، به دلیل تقاضای بالای سوخت و تولید آلودگی زیاد، از جنبههای مختلف بسیار اهمیت داشتهاند. این امر موجب جذابیت تولید و استفاده از خودروهای الکتریکی شده است. اگرچه سابقه اختراع این خودروها به صد سال گذشته میرسد، در دهههای گذشته، پیشرفتها در زمینه تولید و عرضه خودروهای موتور احتراق داخلی موجب شد که تولید و عرضه و ارتقای خودروهای برقی به حاشیه برود. با این حال، در طول چند سال گذشته، رشد فناوری و پیشرفتها در تولید باتری و خودروهای الکتریکی باعث شده است که چشماندازهایی جدید در خصوص نقشآفرینی این خودروها در حملونقل جهان ترسیم شود.
صنعت خودروهای الکتریکی بخش عمدهای از تحولات خود را مرهون ساخت باتریهای با قابلیت نگهداری شارژ در مدت زمان طولانی و برد مناسب است. باتری، منبع اصلی تامین انرژی و در عین حال، گرانترین بخش خودروهای الکتریکی محسوب میشود. در میان انواع باتری خودروهای الکتریکی، باتریهای لیتیوم یونی به سبب چگالی انرژی بالا و سازگاری بیشتر با محیطزیست سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دادهاند. چین، با دارا بودن بیش از ۷۰ درصد از ظرفیت تولید، یکهتاز این عرصه به شمار میآید و پیشبینی میشود که در سالهای آتی نیز این کشور جایگاه خود را حفظ کند. پیشبینیها نشان میدهد که در سالهای بعد، ارزش بازار باتری خودروهای الکتریکی افزایش مییابد و این افزایش با کاهش قیمت باتری خودروهای الکتریکی همراه است.
با افزایش جمعیت جهان، میزان استفاده از انرژي و منابع طبيعي زمين نیز افزایش یافته که این مسئله رویکرد تکنولوژی را به سمت توسعه پایدار سوق داده است. خودروی الکتریکی به عنوان فناوریای نوین برای بهبود و اصلاح استفاده بهینه انرژی و کاهش گرمای کره زمین شناخته میشود. بنابراین، در سالهای اخیر، تجارت بینالمللی خودروهای برقی رشد بسیار قابل توجهی را تجربه کرده است. با توجه به چشماندازهای تعریفشده در خصوص استفاده از خودروهای الکتریکی، انتظار میرود که در آیندهای نزدیک، صنعت تولید وسایل نقلیه برقی در زمره مهمترین بخشهای اقتصاد جهان قرار گیرد.