مشاهده بیشتر
حدود ۲۵۰ سال پیش، پس از اختراع ماشین بخار، بشر توانست به سرعت ماشینآلات صنعتی لازم برای تولید تجاری را توسعه و کمیت و کیفیت آن را افزایش دهد. طی دهههای گذشته، صنایع ماشینسازی و تولید تجهیزات صنعتی کشور توسعه یافته است، اما همچنان با کشورهای صنعتی فاصله زیادی دارد. برای تبدیل شدن به یکی از کشورهای پیشرو در این زمینه، راه درازی باید پیمود که همت آن فراهم است، اما موانع متعددی باعث شده تا این صنعت به رشد کافی برای تامین نیاز کشور نرسد. تصویر ماشین بخار روی جلد سمبلی از این صنعت است که بدون وجود بخار، یعنی قوانین حمایتکننده و مشوقهای ویژه، ارتباطات جهانی برای انتقال تکنولوژی، صادرات و......، نمیتواند به فعالیت خود ادامه دهد.
تا چندی پیش اصطلاح « جهانیسازی» غایت آرمانی بسیاری از اندیشمندان و سیاستگذاران محسوب میشد. توسعه فناوری و گسترش ارتباطات، این تفکر را به بشر القا میکرد که حرکت به سوی تبدیل جهان به دهکدهای منظم و پیوسته، زندگی و روابط انسانها را متحول خواهد کرد. برهمیناساس بهمرور وابستگی کشورها به یکدیگر برای تامین مایحتاج خود افزایش پیدا کرد. اما اکنون بحران کرونا این تفکر را به جامعه جهانی القا کرده است که نمیتوان همیشه برای تامین کالاهای اساسی و غیراساسی نیازمند دیگران بود. بههمیندلیل پیشبینی میشود از اینپس روند معکوسی از جهانیسازی در کشورها شکل بگیرد و جوامع به سمت خودکفایی و توجه به داخل حرکت کنند. ساعت معکوس نمادی از برعکسشدن تمام روندهایی است که جهان تا پیش از بحران کنونی برای رسیدن به آن گام برمیداشت.
بررسی دادههای تاریخی نشان میدهد انجام مطالعات آمایش سرزمین در کشور ما از قدمتی طولانی و قابل توجه برخوردار است، بهگونهای که پیشینه آن از بسیاری از کشورهای توسعهیافته کنونی نیز بیشتر است. با این حال خروجی این مطالعات، خصوصا در چند سال اخیر، هیچگاه نتوانسته است بر چالشهای نظیر توسعه نامتعادل نواحی و عدم توزیع متناسب جمعیت در کشور غلبه کند که دلیل اصلی این مسئله عدم توجه مقتضی به اجرای مناسب و لحاظ کردن مطالعات آمایش سرزمین در برنامهریزیها و سیاستهای توسعه است. چنانکه گویی این مطالعات پرقدمت در گوشهای مغفول مانده و خاک میخورد.