مشاهده بیشتر
توسعه ورزش از جایگاه ویژه‌ای در بهبود عملکرد نیروی انسانی و در نتیجه افزایش بهره‌وری اقتصادی در بخش‌های تولیدی و خدماتی برخوردار است. در این راستا سرمایهگذاری در زیرساخت‌های ورزشی به عنوان مهم‌ترین بخش در توسعه ورزش مورد توجه قرار می‌گیرد. در کشورهای توسعه‌یافته که امروزه ورزش در آن‌ها به یک صنعت درآمدزا و سودآور تبدیل شده است، بخش عمده‌ای از منابع مالی مورد نیاز جهت سرمایهگذاری در زیرساخت‌های ورزشی از سوی بخش خصوصی تامین می‌شود. این درحالی است که در ایران به عنوان کشوری در حال توسعه، بخش عمده این منابع را دولت تامین می‌کند که این مسئله به دلیل افزایش فشارهای اقتصادی در سال‌های اخیر، باعث بروز مشکلاتی در توسعه زیرساخت‌های ورزشی کشور شده است.
امروزه نقش ورزش در بهبود عملکرد نیروی انسانی در محیط کار و ارتقای نشاط و سلامت افراد جامعه و تاثیرات اقتصادی و اجتماعی آن بر کسی پوشیده نیست. به همین دلیل بسیاری از دولت‌ها برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای برای توسعه زیرساخت‌های ورزش و جلب مشارکت مردم در فعالیت‌های مختلف ورزشی کرده‌اند. زیرساخت‌های ورزشی به عنوان مهم‌ترین بخش در توسعه ورزش مورد توجه قرار می‌گیرد، به طوری که بدون برخورداری از زیرساخت‌های ورزشی موفقیت در توسعه ورزش دشوار خواهد بود. ایران به عنوان کشوری در حال توسعه دارای ۱۱ هزار و ۱۷۲ مکان ورزشی است. بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد این زیرساخت‌ها به صورت نامتوازن در سراسر کشور توزیع شده‌اند، به طوری که می‌توان استان‌های کشور را از نظر برخورداری از این زیرساخت‌ها در سه گروه برخوردار، کم‌برخوردار و محروم طبقه‌بندی کرد و نسبت شاخص تعداد اماکن ورزشی به ازای جمعیت برخوردارترین به محرومترین استان کشور به بیش از ۱۰ برابر می‌رسد.
انتخاب قطر به عنوان میزبان بیست و دومین جام جهانی در سال ۲۰۱۰ با مناقشات بسیاری در مورد زیرساخت‌های موجود، امنیت منطقه و دمای هوا در فصل برگزاری مسابقات همراه بود. کمبود زیرساخت‌های ورزشی و نبود استادیوم‌های با ظرفیت تعیین شده ۴۰ تا ۸۰ هزار نفری از سوی فیفا برای برگزاری مسابقات، تنها بخش کوچکی از مشکلات عدیده این کشور برای میزبانی از این تورنمنت به حساب می‌آمد. از طرفی سابقه میزبانی جام‌های قبلی نشان از ورود انبوهی از طرفداران فوتبال به کشور میزبان دارد که متوسط آن نیز از جمعیت قطر فراتر بود و این مسئله، برای کشوری با حداقل زیرساخت به معنای مسیر طولانی و هزینه‌های کمرشکن برای میزبانی از یک رویداد جهانی یک ماهه است که بخش اعظم جریان‌های درآمدی کوتاه‌مدت آن به جیب سازمان فراملیتی فیفا می‌رود.
برگزاری رویدادهای بزرگ ورزشی همچون المپیک و جام جهانی را علاوه بر محلی برای درخشش و رقابت مهم‌ترین ورزشکاران جهان، می‌توان از جنبه‌های دیگری نیز مورد بررسی قرار داد. تردیدی نیست که منابع و هزینه‌های بسیار زیادی برای آماده‌سازی هر یک از این رویدادها صرف می‌شوند که این مسئله تقاضای جدید و قابل توجهی را در بازار مواد خام و نیمه‌ساخته از جمله فلزات اساسی ایجاد می‌کند. این مواد دامنه کاربرد وسیعی را از ساخت بسیاری از تجهیزات ضروری مورد نیاز ورزشکاران تا ساخت بزرگ‌ترین و مدرن‌ترین استادیوم‌ها و زیرساخت‌های ورزشی در بر می‌گیرند. با این حال باید توجه داشت که مصرف این فلزات در رویدادهای ورزشی، تنها به کاربرد آن‌ها در زیرساخت‌های ورزشی محدود نمی‌شود، بلکه برای ایجاد ظرفیت‌های جدید اقامتی، تفریحی، رفاهی و زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل نیز به مقادیر بالایی از این فلزات نیاز است.
سابقه تاریخی رقابت بر سر میزبانی مناسبات ورزشی جهان به تولد مجدد المپیک مدرن ۱۸۹۶ یونان باز می‌گردد. اغلب کشورهای جهان در گام نخست این رقابت را با در سر پروراندن هدف ارتقای موقعیت خود در صحنه جهانی و کسب شهرت در بازارهای بین‌المللی آغاز می‌کنند. کشورهایی که موفق به میزبانی رویدادهای ورزشی جهانی چون المپیک و جام جهانی می‌شوند با سرمایه‌گذاری‌های کلان و صرف میلیاردها دلار، در این امید هستند که شاهد رونق اقتصاد خود از طریق گسترش بخش گردشگری و ثمردهی توسعه‌های زیرساختی خود باشند. برخی از این کشورها بازده سرمایهگذاری خود را می‌بینند و به شکوفایی اقتصادی دست می‌یابند، درحالی که برخی دیگر در پایان با انبوهی از بدهی‌های انباشته که پرداخت آن ممکن است تا دهه‌ها به طول بیانجامد، مواجه می‌شوند.
در چند دهه گذشته و به دنبال پیشرفت‌های چشمگیر ورزش حرفه‌ای و افزایش نیاز بشر به فعالیت‌های بدنی روزمره، موضوع سرمایهگذاری در توسعه زیرساخت‌های ورزشی اهمیت دوچندانی یافته است. تجربه نشان می‌دهد توسعه زیرساخت‌های ورزشی در کشورها، ارتباط مستقیمی با وضعیت اقتصادی کشورها دارد. کشورهایی که از شرایط اقتصادی مناسب‌تر و سطوح درآمدی بالاتری بهره می‌برند عموما سرمایه‌گذاری‌های بیشتری را نیز در توسعه زیرساخت‌های ورزشی خود انجام می‌دهند. کشورهای فرانسه (در میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا)، ایالات متحده آمریکا و چین را می‌توان نمونه‌هایی بارز از توجه ویژه به حوزه زیرساخت‌های ورزشی در جهان به شمار آورد.
رشد روز افزون و توسعه کمی و کیفی زیرساخت‌های ورزشی در سال‌های اخیر، از اهمیت فراوان و تقاضای بالای این زیرساخت‌های ارزشمند حکایت دارند. توسعه این زیرساخت‌ها دامنه گسترده‌ای از تاثیرات مثبت را، از بهبود سلامت جامعه و نقش آن در فاکتورهایی همچون امید به زندگی، تا تاثیر بر اقتصاد جامعه به واسطه ایجاد شغل، افزایش درآمدها و... در بر می‌گیرد. به همین دلیل زیرساخت‌های ورزشی به سمت توسعه کمی و کیفی، مدرن‌تر شدن و به‌روز‌رسانی خدمات خود در حال حرکت هستند و ادامه چنین روندی برای سال‌های آینده نیز قابل پیش‌بینی است. در واقع با توجه به پیشرفت‌های پرشتاب تکنولوژی، همگام شدن زیرساخت‌های ورزشی با فناوری‌های روز، با هدف خلق تجربه‌ای ارزشمند برای افراد ضرورت یافته است.
در سال‌های اخیر، همواره از موضوع برخورداری ایران از ذخایر انرژی فسیلی به عنوان مزیتی ویژه برای تامین انرژی پایدار کشور یاد شده است؛ با این حال، نگرانی‌های بسیاری نیز در خصوص منفی شدن تراز تولید و مصرف گاز به عنوان منبع اصلی تامین انرژی اولیه ایران و به دنبال آن در مخاطره قرار گرفتن تامین انرژی مطرح شده است، زیرا توسعه ظرفیت‌های تولید نفت و گاز، همگام با رشد تقاضا و مصرف، به سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی نیاز دارد که در شرایط فعلی اقتصادی کشور منطقی به نظر نمی‌رسد. در چشم‌انداز ۱۴۰۴، هدف‌گذاری انجام‌شده برای حوزه انرژی، تبدیل شدن ایران به دومین تولیدکننده بزرگ نفت، رسیدن به جایگاه دوم در بازار جهانی گاز و ارتقای ظرفیت نیروگاهی کشور به ۱۲۰ هزار مگاوات است که تحقق آن می‌تواند رشد قابل توجهی را در مصرف فلزات ایجاد کند.
توسعه نیروگاه‌های خورشیدی را، با توجه به شرایط جغرافیایی و آب‌وهوایی کشور، باید فرصتی مطلوب برای حرکت به سمت انرژی‌های تجددید‌پذیر و کاهش هر چه بیشتر استفاده از منابع فسیلی قلمداد کرد. این امر به دلیل پتانسیل طبیعی بالای کشور در استفاده از انرژی خورشیدی از یک سو، و همچنین تغییر سیاست‌گذاری‌های دولت مبنی بر لزوم توسعه بهره‌برداری از انرژی‌های تجدیدد‌پذیر از سویی دیگر، می‌تواند کلیدی برای حل بسیاری از مشکلات اقتصادی ناشی از وابستگی به منابع فسیلی باشد. بنابراین لازم است که از پتانسیل‌های طبیعی موجود به بهترین شکل استفاده شود تا مسائل گوناگون و غیرمنتظره‌ای همچون تغییرات ناگهانی قیمت سوخت‌های فسیلی و یا اِعمال تحریم‌ها بر بخش نفت آسیب‌های چندانی را در آینده نزدیک متوجه کشور نکند. علاوه بر آن، توسعه نیروگاه‌های خورشیدی باعث مصرف حجم بالایی از فلزات به‌خصوص فولاد می‌شود که این امر نیز می‌تواند به خودی خود در رونق اقتصادی کشور اثر مثبت داشته باشد.
انرژی برق‌آبی تنها انرژی تجدید‌پذیری به شمار می‌رود که در کشور نگاهی جدی به آن شده است. اگرچه بهره‌برداری از این انرژی نیازمند منابع گسترده طبیعی است، تاثیر سیاست‌گذاری‌ها را در توسعه هر چه بیشتر این بخش نباید نادیده گرفت. با توجه به مشکلات پاسخگویی به تقاضای روزافزون برق در کشور به‌خصوص در فصل‌های گرم سال، می‌توان از این انرژی تجدید‌پذیر بهره برد که طبیعتا تاثیرات زیانبار انرژی‌های فسیلی را ندارد. در احداث و تجهیز این نیروگاه‌ها، فلزات به‌ویژه فولاد نقشی جدایی‌ناپذیر دارند و مطلوب است که از این امر به عنوان فرصتی برای بهبود شرایط اقتصادی و مصرف فلزات در داخل کشور به بهترین شکل استفاده کرد. در واقع، با توسعه یافتن این نیروگاه‌ها، نه‌تنها مشکلات توزیع برق و عدم پاسخگویی به تقاضا برطرف می‌شود، بلکه بازار مصرف مناسبی نیز برای فلزات در داخل کشور فراهم می‌آید.
در سال‌های اخیر، نیروگاه‌های حرارتی بار اصلی تامین برق کشور را بر دوش کشیده‌اند. با این حال، توسعه نیافتن ظرفیت‌های این نیروگاه‌ها همگام با روند رشد تقاضا موجب شده است که صنعت برق در زمان پیک مصرف قادر به تامین کامل نیاز کشور نباشد. گفتنی است که بخش عمده توسعه ظرفیت‌های نیروگاهی در کشور به احداث نیروگاه‌های سیکل ترکیبی اختصاص داشته است که دلیل این مسئله بهره‌وری بالاتر این نیروگاه‌ها از انواع بخاری و گازی است. به نظر می‌رسد که لازم است رویکرد جدیدی در خصوص افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در حوزه توسعه ظرفیت‌های برق کشور در دستور کار نهادهای بالادستی قرار گیرد تا صنعت برق، که ایران از مزیت‌های بسیاری برای توسعه آن برخوردار است، به شرایطی پایدار برسد.
ایران در زمره ثروتمندترین کشورهای جهان به لحاظ برخورداری از ذخایر انرژی‌های فسیلی قرار دارد و در دهه‌های اخیر، سوخت‌های فسیلی به‌خصوص نفت و گاز همواره نقش پررنگی را در تامین انرژی کشور داشته‌اند. با این حال، بررسی وضعیت حال حاضر ظرفیت‌های تولید این منابع انرژی، به‌ویژه در حوزه گاز، حاکی از روند نامطلوب سرمایه‌گذاری‌ها در این عرصه است، زیرا در حالی که اغلب کشورهای برخوردار از ذخایر گاز در مسیر رشد بازار و نقش‌آفرینی پررنگ‌تر در تامین نیاز جهان حرکت می‌کنند، امروز تولید گاز ایران به‌سختی پاسخگوی نیاز کشور است و به نظر می‌رسد لازم است رویکرد جدیدی در خصوص افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در این عرصه اتخاذ شود. با توجه به حجم بالای فلزات مصرفی در توسعه ظرفیت‌های صنعت نفت و گاز، این امر می‌تواند محرکی قدرتمند برای بازار فلزات کشور باشد.
