مشاهده بیشتر
توسعه روزافزون صنعت و پیشرفت‌های تکنولوژی چشم‌اندازهای روشنی را پیشِ‌روی بازارهای جهانی فلزات ترسیم کرده است. از این رو، اغلب کشورها سعی دارند تا با رشد صنعت فلزات اساسی خود، جایگاهی مناسب را در آینده اقتصاد جهان به خود اختصاص دهند. در این فضای رقابتی، اهمیت استفاده از فناوری‌های نوین در ماشین‌آلات و تجهیزات مورد استفاده در این صنایع از اهمیت دوچندانی برخوردار شده است. در ایران نیز پتانسیل بسیار مناسبی برای توسعه صنعت فلزات اساسی وجود دارد و تولید و به‌کارگیری ماشین‌آلات و تجهیزات مناسب در این عرصه زمینه مناسبی را برای افزایش صادرات و تولید ناخالص داخلی پدید خواهد آورد.
در شرایطی که تحریم‌ها، صادرات نفت و به دنبال آن درآمد کشور را در تنگنا قرار داده‌اند، فرصت مناسبی برای دیگر صنایع فراهم شده است تا با افزایش تولیدات و ایجاد ارزش افزوده بیشتر در محصولات خود، جایگاهی مناسب در اقتصاد کسب کنند و از وابستگی کشور به نفت بکاهند. اما این صنایع نیز در مسیر توسعه خود با چالش‌های گوناگونی از جمله تامین ماشین‌آلات مواجه هستند. بررسی آمارها نشان می‌دهد که تشکیل سرمایه ثابت ناخالص ماشین‌آلات اکثر بخش‌های اقتصاد کشور در سال‌های اخیر کاهش یافته است که این مسئله چشم‌انداز نامناسبی را برای توسعه اقتصادی و صنعتی کشور در سال‌های آینده پدید می‌آورد؛ زیرا ماشین‌آلات یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های تولیدند و عدم سرمایهگذاری مناسب در این حوزه مانع رشد اقتصادی کشور خواهد شد.
صنعت نساجی، با قدمتی طولانی در کشور، حدود ۵ درصد سرمایه‌گذاری‌های بخش صنعت و ۱۳ درصد اشتغال واحدهای صنعتی را در اختیار دارد. گردش مالی صنعت پوشاک در ایران سالانه ١٤ میلیارد دلار برآورد شده و نیاز سالانه پوشاک کشور نیز ۵۲۰ هزار تن تخمین زده شده است. بنابراین تقاضا برای ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی این بخش همواره وجود داشته است و بدون شک افزایش نیز می‌یابد. این صنعت، با اشتغال‌زایی بالا، سرمایه‌بری کم و ارزش افزوده مناسب، می‌تواند نقش بسزایی در تولید و اشتغال داشته باشد و سهم بیشتری از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص دهد. افزایش تولید تجهیزات و ماشین‌آلات این حوزه در داخل کشور منجر به افزایش تقاضا و مصرف برای انواع فلزات خواهد شد. در گزارش حاضر، صنعت نساجی و در پی آن صنعت تولید ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی این حوزه، با هدف ارائه تصویری از وضعیت کلی گذشته، حال و آینده، بررسی شده است.
از دیرباز استفاده از ماشین‌آلات و ادوات ابتدایی یا سنتی در بخش کشاورزی رایج بوده است. این ماشین‌آلات و ادوات ابتدایی معایبی گوناگون داشتند و با گذر زمان و ظهور انقلاب صنعتی در اروپا، این صنعت به مرحله نوینی قدم نهاد. ادوات کشاورزی متناسب با اقتضای زمانی و به موازات بهره‌برداری از زمین و حاصل‌خیزی بستر کشت یا خاک، مورد استفاده قرار می‌گرفتند. بنابراین ماشین‌آلات پارامتری مهم در این صنعت برشمرده می‌شوند. امروزه افزایـش جمعیـت از یک طـرف و محدودیـت منابـع از طـرف دیگـر اسـتفاده از ماشـین و روش‌هـای مکانیـزه در تولیـد محصـولات کشـاورزی را اجتناب‌ناپذیـر می‌کند. گزارش حاضر به بررسی سهم کشاورزی و بخش تولید ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی مورد استفاده این صنعت از تولید ناخالص داخلی پرداخته است. بدیهی است که هرچه میزان تولید ماشین‌آلات و ادوات کشاورزی در کشور افزایش یابد، تقاضا برای فلزات مختلف نیز افزایش خواهد یافت. از طرف دیگر، هر قدر صادرات این نوع تجهیزات افزایش یابد، در واقع صادرات فلزات به شکل غیرمستقیم و با ارزش افزوده بالاتر نیز افزایش خواهد یافت.
میزان تولید سالانه فلزات گران‌بهای جهان تا سال ۲۰۲۰ برای طلا ۳ هزار و ۳۰۰ تن، نقره ۲۷ هزار تن، پالادیم ۱۲ هزار تن و پلاتین ۳ هزار و ۶۰۰ تن گزارش شده است. کشور چین با تولید سالانه ۴۲۰ تن طلا بزرگ‌ترین تولیدکننده در این عرصه برشمرده می‌شود. فلزات ارزشمند، همچون دیگر مواد معدنی در سطح جهان، تحت تاثیر خسارت‌های مهمان ناخوانده یعنی کرونا قرار گرفتند. صنعت طلا و دیگر فلزات گران‌بهای ایران نیز به دلیل ارتباط تنگاتنگ با بازارهای جهانی از تأثیرات این ویروس مصون نماندند. این گزارش رخدادهای جهانی و داخلی برخی فلزات گرانبها را مورد بحث و بررسی قرار داده و از نظرات فعالان این حوزه بهره گرفته است.
با شیوع ویروس کرونا از چین و گسترش آن به بسیاری از کشورهای جهان، موجی از ترس جوامع بشری را در بر گرفت و دولت‌ها و سازمان‌های بهداشتی را بر آن داشت تا با انجام اقدامات پیشگیرانه و محدودکننده، گسترش این ویروس را حداقل تا زمان کشف دارو یا واکسن به تعویق بیندازند. اما این نخستین باری نیست که یک بیماری، این‌چنین موجب به هم ریختن اوضاع جهان می‌شود. از آغاز حیات بشر تاکنون، در مواردی متعدد، بیماری‌های گوناگونی در سطح جهان گسترش یافته‌اند که به سبب نبود دانش کافی در حوزه پزشکی و درمان، تلفات بسیاری را حتی در مقیاس میلیون نفر به بار آورده‌اند. در گزارش پیشِ رو چند مورد از این بیماری‌ها مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌اند.
ویروس کرونا در طول چند ماه گذشته تبدیل به مهم‌ترین موضوع بحث در دنیا شده و جهان را دستخوش اتفاقات ناگوار بی‌شماری ساخته است. این بیماری صدها هزار نفر را به کام مرگ فرستاده، کسب‌وکارها را تعطیل و اقتصاد دنیا را در رکودی وحشتناک متوقف کرده است. تبعات اقتصادی این ویروس به حدی شدید است که شاید کمتر اتفاق یا جنگی در جهان را می‌توان با آن مقایسه کرد. اگرچه نامشخص بودن زمان پایان این بیماری انجام هرگونه تحلیل را دشوار می‌سازد، اما آنچه مشخص است رکود و بیکاری گسترده‌ای است که حتی پس از اتمام این بیماری، تمام کشورها را در بر خواهد گرفت.
گسترش و همه‌گیری ویروس کرونا اقتصاد جهان را یکباره دگرگون کرد و به رکودی عمیق فروبرد، رکودی که نمونه آن کمتر در تاریخ یافت می‌شود. اقتصاد ایران نیز، همچون سایر نقاط جهان، به‌ناگاه تحت تاثیر این ویروس قرار گرفت. البته به باور اقتصاددانان، داستان ایران حتی پیچیده‌تر از سایر کشورها خواهد بود؛ زیرا اقتصاد ایران در حال حاضر با فشارهای دوگانه تحریم و تبعات ویروس کرونا مواجه است و به همین دلیل، در صورتی که برنامه مناسبی برای کنترل این ویروس در دستور کار قرار نگیرد، ضربات شدیدی را از این اپیدمی دریافت خواهد کرد.
تبعات شیوع کرونا در جهان به گونه‌ای افزایش یافته است که هیچ تحلیلگری قادر نیست وضع موجود را به طور دقیق مورد ارزیابی قرار دهد. کسی نمی‌داند امروز جامعه بشری در روزهای پایانی یک بحران قرار دارد و یا این شرایط هنوز نقطه شروع یک فاجعه است. به همین دلیل، نمی‌توان چشم‌انداز مشخصی را برای آینده ترسیم کرد. برخی معتقدند این بحران یک چالش گذرا برای دنیا به شمار می‌رود و برخی دیگر اعتقاد دارند باید با جهان کرونایی خو گرفت. در هر صورت، شیوع ویروس کرونا موجب شده است تا فعالیت کسب‌وکارها و واحدهای مختلف، از خرده‌فروشی‌ها تا کارخانهها و حتی تولیدکنندگان مواد اولیه همچون معادن و کشاورزی، تحت تاثیر قرار گیرند و تعطیل شوند. این تعطیلی‌ها بیکاری‌های فراوانی را به دنبال داشته و مشکلات اقتصادی فراوانی را برای کشورها پدید آورده است.
گسترش ویروس کرونا اقتصاد جهان را از بسیاری جنبه‌ها متاثر ساخته است. تعطیلی واحدهای صنعتی و کاهش قیمت و تقاضا برای مواد اولیه و منابع انرژی تنها بخشی از آثار اقتصادی شیوع کرونا هستند. صنعت فولاد نیز، به عنوان یکی از بخش‌های تعیین‌کننده در اقتصاد دنیا، به دنبال تعطیلی بسیاری از فعالیت‌های ساخت‌وساز و خودروسازی که اصلی‌ترین متقاضیان فولاد هستند، تا حد زیادی از شیوع این ویروس آسیب دیده است، به خصوص که محل شروع و گسترش این ویروس کشور چین بود که بزرگ‌ترین تولیدکننده و مصرف‌کننده فولاد جهان به شمار می‌رود.
در نخستین ماه‌های سال ۲۰۲۰ میلادی ویروس کرونا در جهان غوغایی برپا کرد که هیچ صنعتی از تاثیرات نامطلوب آن در امان نماند. بسیاری از صنایع فلزی، که نقش مهمی در بازارهای جهانی ایفا می‌کنند، تحت تاثیر این ویروس قرار گرفتند و مجبور به کاهش میزان تولید خود شدند و بسیاری از معادن و کارخانه‌های بزرگ تولیدکننده در جهان تعطیل شدند. صنایع فلزی ایران نیز همچون دیگر کشورها تحت تاثیر این ویروس مخرب قرار گرفته و با برنامه‌های راهبردی جهش تولید، در صدد جبران خسارت‌های حاصل از مهمان ناخوانده برآمده‌اند. گزارش حاضر به بررسی تأثیرات ناشی از ظهور کووید ۱۹ در صنعت آلومینیوم کشور و جهان پرداخته است.
با ظهور ویروس کرونا، بازار کالاهای اساسی با نوسان قیمتی بالایی روبه‌رو شدند که می‌تواند زمینه‌ساز رکود اقتصادی جهان شود. تحلیلگران ارشد بازارها معتقدند که بیشینه تاثیر ویروس کرونا بر بازارهای نفت و فلزات صنعتی است. صنعت فلز سرخ نیز متاثر از این ویروس بوده و با تغییرات شدید در قیمت، عرضه و تقاضا مواجه شده است. شهرت فلز سرخ به عنوان شاخص اقتصادی در جهان بدان معناست که چشم‌انداز آن همیشه مورد توجه قرار می‌گیرد؛ زیرا این فلز طیف گسترده‌ای از مصارف گوناگون را به خود اختصاص داده است. گزارش حاضر به بررسی تأثیرات ویروس کرونا در صنعت فلز سرخ ایران و جهان می‌پردازد.
