مشاهده بیشتر
ایران، همانند اغلب کشورهای جهان، در سالهای اخیر با کاهش متوسط جمعیت خانوارها مواجه بوده است؛ پدیدهای که عوامل اصلی آن عبارتاند از تحولات اجتماعی و فرهنگی، شرایط اقتصادی، تمایل به استقلال و کاهش نرخ فرزندآوری. پدیده کاهش جمعیت خانوار میتواند تاثیری قابل توجه بر رشد بازار مصرف بسیاری از کالاها و محصولات، از جمله خودرو، لوازم خانگی و مسکن، داشته باشد که این امر تقاضای بالقوهای را برای مصرف فلزات ایجاد میکند. بر همین اساس و با توجه به نرخ تغییرات جمعیت خانوار در سالهای اخیر، میتوان سناریوهای مختلفی را برای پیشبینی تاثیر موضوع کوچک شدن خانوار بر بازار فلزات ترسیم کرد.
رابطه میان جمعیت و میزان تقاضا برای مسکن دوطرفه است و هر گونه تحول در جمعیت، تقاضای مسکن را نیز تحت تاثیر قرار میدهد. تحولات اخیر جمعیت ایران، که با کاهش سرعت رشد جمعیت به دلیل کاهش نرخ باروری و سقوط نرخ جانشینی جمعیت به دلیل کاهش این نرخ همراه بوده، کاهش اندازه خانوارها را نیز به دلیل مسائل اجتماعی و فرهنگی، میل به استقلال، طلاق، مرگومیر و مهاجرت به همراه داشته و این امر موجب افزایش تعداد خانوارها در کشور شده است. بیشک، تحولات جمعیت خانوارهای کشور در میزان تقاضا برای مسکن تاثیرگذار است و این تغییر تقاضا برای مسکن، مصرف بالای فلزات را نیز به همراه دارد.
یکی از مباحث مهم در توسعه شهری، برخورداری از زیرساختهای شهری متناسب با جمعیت ساکن در شهر است. بررسی سرعت رشد شهرنشینی در کشور نشان میدهد که نرخ رشد این بخش مشابه کشورهای توسعهیافته است، اما زیرساختهای شهری متناسب با ظرفیت شهرها توسعه نیافتهاند و در بسیاری از حوزهها کمبود این زیرساختها به یک معضل بزرگ در شهرنشینی مبدل شده است. همچنین، با افزایش جمعیت کشور، لزوم توجه به ایجاد شهرهای برخوردار از امکانات و زیرساختهای شهری ضروری به نظر میرسد. با توجه به این دو مورد، توسعه زیرساختهای شهری محرکی برای بازار فلزات کشور محسوب میشود. بر اساس اهداف و برنامههای پیشبینیشده برای توسعه این زیرساختها، سناریوهای مختلفی را میتوان برای مصرف فلزات کشور در این بخش متصور بود.
جایگاههای سوخت، به عنوان تامینکنندگان سوخت وسایل نقلیه، یکی از مهمترین زیرساختها در شهرها به شمار میآیند. نحوه توزیع جایگاههای سوخت در شهرها و توزیع متوازن آنها یکی از مسائل مهم در طراحیها و برنامهریزیهای شهری است. روشن است که با رشد جمعیت شهرنشین و لزوم توسعه بافت شهری، جایگاههای سوخت جدیدی در نقاط مختلف کشور احداث خواهد شد. این جایگاهها در واقع سازههاییاند که تجهیزات و لوازم متعددی در آنها مورد استفاده قرار میگیرد. به همین سبب، توسعه جایگاه سوخت را میتوان از منظر تاثیر آن بر بازار فلزات کشور مطالعه کرد.
ساختمانهای عمومی، با ارائه خدمات متنوع به منظور تامین نیازهای افراد جامعه و افزایش سطح رضایت و کیفیت زندگی، یکی از ملزومات شکلگیری جامعهای سالم و پویا به حساب میآیند. بنابراین سرمایهگذاری در احداث زیرساختهای مهم شهر نظیر ساختمانهای عمومی یکی از مولفههای مهم در ایجاد جوامع پایدار به شمار میرود. اگرچه اهمیت احداث ساختمانهای خدماتی، ورزشی و فرهنگی با توجه به مزایای آنها بر کسی پوشیده نیست، روند احداث ساختمانهای عمومی در شهرهای ایران و تخصیص دادن مساحت زیربنای پروانههای ساخت، چندان قابل توجه نیست و سرانههای اختصاصیافته به این عرصه بسیار کمتر از سطح استاندارد جهانی است.
آموزش و پرورش از ابتدا بخش جداییناپذیر زندگی افراد محسوب میشده است. امروزه مدارس و دانشگاهها محل اصلی آموزش و کسب تجربه افراد محسوب میشوند و به همین دلیل، توسعه بافت شهرها را بدون ایجاد و احداث مدارس و حتی دانشگاهها نمیتوان متصور بود. ارتقای سرانه فضای آموزشی کشور و بهبود و تجهیز آنها یکی از موارد مهمی است که در سالهای اخیر بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است و تاثیر قابل توجهی را بر ارتقای سطح آموزش جوانان کشور دارد. احداث و نوسازی مدارس و دانشگاهها، که ساختمانهایی بزرگ و با زیربنای قابل توجهاند، موجب مصرف میزان قابل توجهی از فلزات اساسی میشوند و به همین دلیل، توسعه آنها را میتوان از منظر تاثیرشان بر بازار فلزات نیز بررسی کرد.
مقوله سلامت بدون تردید یکی از مهمترین مسائل و چالشهای حیات بشر است. بنابراین توجه به این امر مهم یکی از دغدغههای جوامع بشری محسوب میشود. در سالهای اخیر، تحولات عظیمی در حوزه علوم پزشکی در خصوص راههای پیشگیری، نحوه درمان، استفاده از تجهیزات و داروهای نوین پدید آمده که ماحصل آنها ارتقای سطح سلامت افراد، مداوای بیماران و افزایش امید به زندگی در جوامع بوده است. در واقع احداث و تجهیز بیمارستانها، درمانگاهها و داروخانهها، به عنوان زیرساختهای اصلی بخش سلامت، اهمیت بالایی دارد و سرانه ظرفیتهای درمانگاهی و بیمارستانی یکی از ملاکها و معیارهای ارزیابی میزان توسعه شهرها به شمار میآید. در احداث ساختمانها و درمانگاهها، مانند هر ساختمان دیگر، فلزات نقش اساسی را ایفا میکنند و به همین سبب، توسعه سرمایهگذاریها در این عرصه موجب رشد مصرف فلزات خواهد شد.
توسعه شهرنشینی و صنعتی شدن شهرها چالشهای زیستمحیطی فراوانی را برای شهروندان پدید آورده است. از این رو، در عصر حاضر، اهمیت و تاثیر فضای سبز بر جنبههای مختلف زندگی انسان بر کسی پوشیده نیست. به همین دلیل، ایجاد و توسعه فضای سبز یکی از زیرساختهای مهم شهری به حساب میآید. با توجه به اینکه سلامت جسمی و روانی انسان یکی از دغدغههای جوامع بشری به شمار میآید و توسعه فضای سبز راهحلی موثر در این حوزه محسوب میشود، توسعه فضای سبز یکی از بخشهای مهم در اجرای برنامهریزیهای شهری است. این امر، علاوه بر افزایش سطح رفاه زندگی شهروندان، بر زیبایی سیمای شهر نیز تاثیر بسزایی دارد.
در دهههای اخیر، شهرنشینی بهسرعت در حال رشد بوده و مشکلات بسیاری نظیر آلودگی محیطزیست و تراکم ترافیک را به طور فزایندهای افزایش داده است. به همین منظور، توجه و تمرکز بر سیستمهای حملونقل عمومی کارآمد افزایش یافته است. شبکه مترو، به عنوان یک سیستم حملونقل عمومی، نقشی حیاتی در حملونقل شهری دارد و توسعه آن از اهمیت ویژهای برخوردار است. با توجه به اینکه در توسعه خطوط ریلی، ایستگاهها و سایر تجهیزات و تاسیسات، حجم قابل توجهی از فلزات اساسی مصرف میشود، میتوان تاثیر توسعه خطوط ریلی مترو بر بازار فلزات اساسی کشور را مورد بررسی و ارزیابی قرار داد.
اتوبوسها و تاکسیها، به دلیل بازدهی بالا، مقرونبهصرفه بودن و داشتن ظرفیت بالا برای جابهجایی شهروندان، جزو جداییناپذیر سیستمهای حملونقل شهری محسوب میشوند. استفاده از این نوع وسایل اقدامی اثرگذار در کاهش ترافیک شهری به حساب میآید. از این رو، احداث پایانهها و ایستگاههای اتوبوس و تاکسی درونشهری، برای افزایش کارایی این مجموعه و ارائه خدمات بهینه به عموم مردم، امری ضروری تلقی میشود. با توجه به اینکه پایانهها و ایستگاههای اتوبوسها و تاکسیها بخشی از زیرساختهای حملونقل به حساب میآیند، توسعه آن میتواند عاملی برای توسعه شهری و کارآمدی وسایل نقلیه عمومی محسوب شود. با این حال، آمارها سرعت پایین احداث پایانهها و ایستگاههای تاکسی و اتوبوس را نشان میدهند.
از زمان شروع تمدنهای بشری تاکنون، زیرساختهای شهری عضو جداییناپذیر توسعه شهرها بودهاند و امروزه توسعهیافتگی شهرها بسیار به میزان برخورداری از زیرساختهای شهری بستگی دارد. پلهای شهری و هوایی و تقاطعهای غیرهمسطح، به عنوان ارتباطدهنده بین دو نقطه از شهر، بخشی از این زیرساختها به شمار میآیند. وجود این سازهها موجب تسهیل تردد خودروها و افراد در سطح شهر و نظم و ساماندهی ترافیک شهری میشوند. با توجه به رشد شهرنشینی و تراکم بالای جمعیت در شهرها، پلهای شهری و هوایی و تقاطعهای غیرهمسطح در توسعه اقتصاد شهری نیز نقش بسزایی ایفا میکنند و یکی از مباحث مهم در مهندسی شهرسازی به شمار میآیند. یکی از پارامترهای اساسی در ساخت پلهای شهری و هوایی و تقاطعهای غیرهمسطح برخورداری از دوام و پایداری است که موجب استفاده از فلزات در ساخت آنها میشود. بنابراین احداث این زیرساختها را میتوان از منظر فلزات مصرفشده در آنها مورد بررسی قرار داد.
امروزه خیابانها، معابر و بزرگراهها یکی از بخشهای اصلی بافتهای شهری را تشکیل میدهند. در واقع طراحی مناسب و استاندارد معابر شریانی یک شهر تاثیر زیادی بر عملکرد و بهرهوری شبکه حملونقل آن میگذارد. در احداث زیرساختهای مربوط به معابر و بزرگراهها تجهیزات و لوازم مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند. تابلوهای راهنمایی، گاردریلها، دوربینهای نظارت و چراغهای راهنمایی از جمله تجهیزاتی هستند که به منظور افزایش ایمنی، ارتقای بهرهوری حملونقل و نظارت بر رعایت قوانین، در کنار معابر شریانی شهرها نصب میشوند. با توجه به ساختار فلزی این تجهیزات و تعداد بالای آنها در شهرها، تاثیر توسعه بزرگراهها و معابر شریانی شهرها بر بازار فلزات کشور قابل بررسی است.