مشاهده بیشتر
بشر از ابتدای حیات خود از ابزارها و وسایل مختلفی برای رفع نیازها و تسهیل زندگی خود استفاده میکرده است. این ابزارها به مرور زمان و با رشد سطح دانش و تکنولوژی، تکامل یافته و پیشرفت کردهاند، به طوری که امروز بازار لوازم خانگی جهان به بازاری بزرگ و رقابتی تبدیل شده است که تولیدکنندگان میکوشند با طراحی محصولات جدید و تطبیق آنها با آخرین تکنولوژیهای روز، مشتریان بیشتری را از سراسر جهان جذب کنند. در حال حاضر، صنعت لوازم خانگی از جمله بخشهای بزرگ اقتصاد جهان به شمار میآید که رشد تقاضا و رونق تولیدات آن میتواند طیف گستردهای از صنایع مرتبط را با خود به حرکت درآورد. صنعت لوازم خانگی ایران از جمله صنایع قدیمی کشور به شمار میآید. با این حال و به رغم وجود پتانسیلهای فراوان موجود در ایران، این صنعت هیچگاه نتوانسته است به جایگاهی شایسته در صادرات کشور دست یابد. با توجه به مصرف بالای فلزات در تولید لوازم خانگی، صنایع معدنی و فلزی از جمله صنایعی هستند که همگام با افزایش صادرات و رونق تولیدات لوازم خانگی رشد خواهند یافت.
نقش بنیادین باربری و حملونقل جادهای در رشد، شکوفایی و پیشرفت اقتصادی یک کشور حقیقتی انکارناپذیر است. حملونقل جادهای طیف گستردهای از موضوعاتی چون تولید، توزیع، خدمات و مصرف کالا را در یک کشور درگیر میسازد. همچنین نقشی اساسی در مجموعه فعالیتهای اقتصادی آن کشور از جمله صادرات دارد؛ زیرا انتقال کالاها و محصولات از محل تولیدشان تا آبهای آزاد عموما به وسیله خودروهای سنگین صورت میگیرد. علاوه بر این، بر خلاف خطوط ریلی که نیازمند زیرساختهای ریلی و صرف هزینه زیاد است، امکان توسعه حمل بار توسط حملونقل جادهای در سراسر کشور وجود دارد. توسعه حملونقل جادهای کشور مستلزم افزایش تولید خودروهای سنگین است و افزایش تولیدات این بخش به رونق در صنایع فلزی میانجامد.
زندگی مدرن امروزی نیاز به سرعت عمل و سهولت در انجام امور روزمره را بیشتر کرده است و هر روز ابزاری تازه برای تامین نیاز انسان و بهبود این شرایط طراحی و به کار گرفته میشود. انسان امروز از ابزارهای متنوع و پرتعدادی برای رسیدن به رفاه نسبی تلاش میکند. لوازم خانگی یکی از عواملی هستند که در تعیین سبک زندگی افراد نقش مهمی ایفا میکنند. روند صعودی فناوریها و تکنولوژی، در کنار تمایل بشر به تسریع و تسهیل شدن امور، باعث شده است که لوازم خانگی نسبت به گذشته گستردگی و کاربرد افزونتری پیدا کنند و کارهای خانه با سرعت و شتاب بیشتری انجام شوند. تجهیزات پخت و آمادهسازی غذا نیز از این قاعده مستثنا نبودهاند و از سالهای گذشته تاکنون ابزارهای متنوعی برای عملآوری غذا پدید آمدهاند. روشن است که آمادهسازی غذا با کمک لوازمی همچون چرخگوشت، همزن، فر، مایکروفر و ... نهتنها موجب صرفهجویی در زمان میشود، بلکه نتیجه مطلوبتری از لحاظ کیفیت نیز ارائه میدهد. در چند سال اخیر، تنوع زیادی در بخش ماشینهای عملآوری غذا به وجود آمده است و لوازم جدید و کاربردی زیادی ارائه شدهاند. از این رو، توسعه ظرفیتهای تولید این عرصه همواره یکی از موارد مهم قابلتوجه در توسعه صنعت لوازم خانگی به شمار میرود. توسعه ظرفیتهای این بخش، همچون سایر بخشهای صنعت، از چندین منظر میتواند بر بازار فلزات تاثیرگذار باشد.
صادرات یک میلیون دستگاه انواع خودروی سواری و ۳۰ هزار دستگاه خودروی تجاری در افق ۱۴۰۴ صرفا بخشی از چشماندازهای تدوینشده برای حوزه حملونقل کشور به شمار میآید. با این حال، نگاهی به حالوروز و شرایط فعلی صنعت خودرو نشان میدهد که نهتنها این صنعت روی ریل خود حرکت نمیکند، بلکه در سالهای اخیر با افت تولید و کاهش صادرات نیز مواجه بوده است. از صنعت خودرو، به سبب ارتباط گستردهای که با سایر صنایع از جمله صنعت فلزات اساسی دارد، به عنوان پیشران اقتصاد کشور یاد میشود و به حرکت درآمدن چرخ آن میتواند محرک قدرتمندی برای رونق اقتصادی کشور باشد.
صنعت خودروسازی در زمره صنایع سودآور و تعیینکننده در اقتصاد جهان به شمار میرود. با این حال، این صنعت در ایران نتوانسته است به جایگاه درخور و مناسبی در اقتصاد کشور دست یابد. سیاستهای داخلی و فشارهای خارجی و تحریمها امروز موجب شدهاند تا واحدهای فعال در حوزه خودرو با مشکلات و چالشهای پرتعدادی مواجه باشند، چالشهایی که تحقق اهداف پیشبینی شده در افق ۱۴۰۴ برای صنعت خودروسازی کشور را دشوار میسازند. در این گزارش، سناریوهای مختلف پیشِروی صنعت خودروسازی و تاثیر هریک از این سناریوها بر مصرف فلزات این صنعت مورد بحث و ارزیابی قرار گرفته است.
بخش اعظم وزن یک خودرو را فلزات مصرفی در آن، بهویژه فولاد، تشکیل میدهد. اتاق، کابین، بدنه موتور و بسیاری از قطعات موتور از جنس فولاد و آلومینیوم ساخته میشوند. همچنین نمیتوان از میزان مس مصرفی در انواع تجهیزات الکتریکی خودروها چشمپوشی کرد. با توجه به این مسئله، بدیهی است که رشد تولیدات خودرو، با توجه به حجم فلزات مصرفی و آمار بالای تولیدات، تقاضای قابلتوجهی را برای فلزات مختلف ایجاد خواهد کرد.
صنعت خودروسازی یکی از بخشهای مهم اقتصاد و تجارت جهانی محسوب میشود. نقش و جایگاه خودروها در صنعت و زندگی امروز بشر موجب شده است تا بسیاری از کشورها، با سرمایهگذاری در این عرصه به منظور ارتقای ظرفیتهای تولید و بالا بردن سطح کیفی محصولات، به جایگاه مناسبی در صنعت خودرو دست یابند و از این طریق، ضمن تامین نیاز مصرفی، بر قدرت اقتصادی خود نیز بیفزایند. خودرو در سال ۲۰۱۹، بر اساس ارزش تجارت، چهارمین محصول تجاری در جهان بوده و افزون بر آن، اشتغال میلیونها نفر در سراسر جهان وابسته به صنعت خودروسازی است.
با توجه به روند تولید و واردات خودرو و نیز آمار نامناسب اسقاط خودروها در کشور، هرساله به میزان قابلتوجهی به خودروهای موجود در کشور افزوده میشود. هر خودرو از قطعات مختلفی تشکیل شده است که اغلب آنها باید در دورههای زمانی مختلف تعویض شوند. از این رو، بدیهی است که هر سال به میزان قطعات یدکی مورد نیاز برای تعمیر خودروهای فعلی افزوده میشود. اغلب قطعات مورد استفاده در خودروها از جنس فلزات اساسی ساخته میشوند. بنابراین تولید داخلی قطعات خودرو و افزایش تقاضا برای آن در سالهای آینده بر مصرف فلزات در کشور بسیار اثرگذار خواهد بود.
صنعت خودروسازی به دلیل آن که با طیف گستردهای از صنایع دیگر در تعامل است، به عنوان صنعتی پیشران و محرک اقتصادی محسوب میشود. از این رو، بسیاری از کشورها اقدام به توسعه صنعت خودروسازی (حتی با عمق داخلیسازی بسیار پایین) کردهاند تا بتوانند از مزیتها و فرصتهایی که این صنعت در اختیار اقتصاد میگذارد، حداکثر بهره را ببرند. تقریبا ۷ دههای از پایهگذاری صنعت خودروسازی در ایران میگذرد، با این حال وضعیت این صنعت در ایران چندان مطلوب نیست، به گونهای که صنعت خودروسازی کشور (به ویژه به لحاظ کیفی) دُچار عقبماندگی شده و زیان انباشته آن در سالهای اخیر به حدود ۱۶۰۰ هزار میلیارد ریال رسیده است. اعتقاد بر این است که طیفی از عوامل باعث بروز چنین شرایطی در صنعت خودروسازی کشور شده است و چنانچه برای گذر از چالشها و معضلات موجود در صنعت خودروسازی ایران اقدامی نشود، با توجه به جایگاهی که این صنعت (با احتساب تمامی فعالیتهای مرتبط در طول زنجیره تامین) از اقتصاد ایران دارد، بدون تردید در سالهای پیشرو صنعت خودروسازی به یکی از موانع اصلی رشد و توسعه اقتصادی کشور تبدیل خواهد شد.
صنعت خودروسازی جهانی از زمان ساخت اولین وسایل نقلیه موتوری تاکنون، دستخوش تحولات عظیمی شده است. برخی از سازندگان اصلی خودرو با سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه به تکامل و توسعه فرایندهای تولید خودرو در این دوره کمک کردهاند. به طور مثال، فناوریهای خودرو را تا حد زیادی بهبود بخشیدهاند و با ایجاد تاسیسات تولیدی بزرگ امکان صرفهجویی در مقیاس تولید را فراهم آوردهاند. در حال حاضر نیز برخی از بازیگران اصلی این صنعت از جمله تویوتاموتورز و جنرال موتورز با سرمایهگذاری مشترک در کشورهای خارجی پاسخگوی تقاضای فزاینده مصرفکنندگان در سراسر جهان هستند. آمارها حاکی از آن هستند که تولیدکنندگان بزرگی مانند تویوتا موتورز، فولکس واگن، هیوندای موتورز و جنرال موتورز، بازار جهانی خودرو را در اختیار دارند و همواره در تلاش هستند تا جایگاه خود را در عرصه جهانی تثبیت کنند.
صنعت خودروسازی بهعنوان یکی از صنایع استراتژیک جهان، از گذشته تاکنون تحولات بسیار زیادی را تجربه کرده است. از تحول در قسمتهای مختلف یک خودرو گرفته تا تغییرات موتور و پیشران آنها، همه به منظور رفاه و بهبود کیفیت زندگی انسانها انجام شدهاند. ایجاد تحولاتی در ساخت باتری اتومبیلها، منجر به تولید خودروهای برقی و هیبریدی شد که انقلابی بزرگ در این صنعت محسوب میشوند. تولید این خودروها نسبت به خودروهای بنزینی در طی دهه گذشته افزایش یافته و به دنبال رویکرد جهانی کاهش مصرف سوختهای فسیلی، روز به روز بر تولید آنها افزوده میشود. پیشبینیها از آیندهای با خودروهای برقی و هیبریدی بیشتر و کاهش فروش خودروهای بنزینی خبر میدهند. همچنین هیدروژن به عنوان یک سوخت پاک در جهان، گزینهای است که فراگیرشدن آن منوط به توسعه بیشتر و کاهش برخی هزینهها برای استفاده از این سوخت پاک در جهان خواهد بود.
ایران در تولید مواد اولیه و برخی از محصولات نیمهنهایی و نهایی مزایای بسیاری دارد. تولید سالانه بیش از ۲۵ میلیون تن فولاد خام، ۲۵۰ هزار تن کاتد مس و بیش از ۳۰۰ هزار تن شمش آلومینیوم مواردی هستند که ایران در آنها مزیت جانبی دارد و اکنون باید بهره بسیار بیشتری از آنها در صنایع پاییندست و پرمصرف خود مانند صنعت خودرو ببرد. عوامل داخلی و خارجی بسیاری مانع از پیشتازی و توسعه صنعت خودرو و صنایع وابسته مانند صنعت تولید قطعات شدهاند. اگرچه از دهه گذشته تاکنون کشور در تولید بسیاری از قطعات پیشرفت کرده، تا خودکفایی کامل راه زیادی در پیش است.