با تحلیل‌های‌ما، مطمئن تصمیم بگیرید...

علی‌رغم اهمیت و جایگاه سرمایه‌گذاری خارجی در توسعه اقتصادی، ایران در طول دو دهه گذشته چندان مورد توجه سرمایه‌گذاران خارجی نبوده است. در واقع در حالی که با توجه به پتانسیل‌های معدنی و نفتی اقتصادی ایران و همچنین دسترسی به بازارهای بزرگ و بکر، انتظار می‌رود ایران از فرصت‌های ارزشمندی در زمینه جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی برخوردار باشد، این موضوع در سال‌های اخیر روند مناسبی را طی نکرده است. این در حالی است که به منظور دستیابی به رشد اقتصادی سالانه ۸ درصد در برنامه هفتم توسعه، اقتصاد ایران سالانه حداقل به ۷۰ میلیارد دلار سرمایه خارجی نیاز دارد. اقتصاد ایران با چالش‌های متعددی دست‌وپنجه نرم می‌کند که زمینه شکل‌گیری چنین شکاف عمیقی میان ظرفیت‌های کشور در جذب سرمایه‌های خارجی با مقدار واقعی ورود سرمایه به ایران را فراهم آورده‌اند که از جمله مهمترین آن‌ها می‌توان به نااطمینانی‌های اقتصادی متاثر از تحریم‌ها و چالش‌های زیرساختی اشاره کرد.

گذار به اقتصاد هیدروژنی که تغییر بزرگی از سوخت‌های فسیلی به هیدروژن سبز به عنوان منبعی برای تامین انرژی پاک به شمار می‌آید، به سرمایه‌گذاری قابل توجهی در زیرساخت‌های تولید، ذخیره و توزیع هیدروژن نیاز دارد. از این رو کشورها با اتخاذ سیاست‌ها، استراتژی‌ها و مشوق‌های حمایتی برای ترویج فناوری‌های هیدروژنی قدم برداشته‌اند. این در حالی است که کشورها در مسیر انتقال به اقتصاد هیدروژنی با چالش‌هایی از جمله هزینه‌های بالای تولید و زیرساخت‌های محدود برای ذخیره‌سازی مواجه هستند. از این رو تحقق پتانسیل کامل اقتصاد هیدروژنی و غلبه بر این چالش‌ها مستلزم کاهش هزینه‌های برق تجدیدپذیر و افزایش تقاضا برای انرژی‌های پاک است.

فرایند ریخته‌گری امکان تولید بسیاری از انواع قطعات فولادی با ابعاد و وزن‌های مختلف و با انواع آلیاژها را ایجاد می‌کند. بسیاری از تجهیزات و قطعات مثل پمپ‌ها، کمپرسورها و توربین‌ها فقط به این روش قابل‌تولید هستند. از مزایای قطعات فولادی ساخته‌شده به این روش می‌توان به قابلیت انجام عملیات حرارتی، ماشین‌کاری و قابلیت جوشکاری با استحکام بالا اشاره کرد. با توجه به رشد ظرفیت‎های صنعت فولاد در سال‌های اخیر، به نظر می‌رسد که توسعه بخش ریخته‌گری فولاد گامی مهم و برجسته در مسیر تولید داخلی قطعات مورد نیاز، جلوگیری از واردات و خروج ارز از کشور و تکمیل زنجیره ارزش محصولات نهایی فولادی است.

توسعه و فعالیت صنایع هوافضا در ایران از قدمتی در حدود نیم قرن برخوردار است. در طول دو دهه گذشته، به دنبال معطوف‌شدن توجه‌ها و افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در صنایع هوافضا، عملکرد این صنایع رشد چشمگیری یافت که نتیجه آن،  ثبت دستاوردهایی مانند پرتاب ماهواره‌های متعدد به فضا و طراحی و ساخت انواع هواپیماهای بدون سرنشین بود. با این حال، صنایع هوافضا در چند سال اخیر، متاثر از تحریم‌ها و کاهش شدید سرمایه‌گذاری‌ها و بودجه این صنایع در اثر شرایط نامناسب اقتصاد کشور با رکود بزرگی مواجه شده‌اند. تصویر موشک کاغذی روی جلد، نمادی از شرایط صنایع هوافضای کشور است که از حرکت همگام با آخرین پیشرفت‌های جهان جا مانده و در اصطلاح گرفتار یک «چاله هوایی» شده که روند حرکت این صنایع را کند کرده است. تجربه نشان داده است توجه بیشتر به صنایع هوافضا، افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در این صنایع و تکیه بر توان متخصصان داخلی می‌تواند فرصت دوباره‌ای را برای برون‌رفت صنایع هوافضا از شرایط کنونی و درخشش دوباره در جهان فراهم آورد.

بخش عمده ذخایر نفتی در منطقه جنوب کشور قرار گرفته‌اند. این در حالی است که بسیاری از پالایشگاه‌های بزرگ کشور در نواحی مرکزی کشور نظیر تهران و اصفهان احداث شده‌اند که با توجه به این مسئله، مقوله انتقال نفت خام از محل استخراج به پالایشگاه امری کلیدی و تعیین‌کننده است. بخش بزرگی از انتقال نفت خام توسط خطوط لوله انجام می‌شود. این خطوط از قطر بالایی برخوردارند و از جنس فولاد زنگ‌نزن ساخته می‌شوند. هم‌اکنون ظرفیت‌های مناسبی برای تولید داخلی این نوع فولاد در کشور ایجاد شده است که توسعه این ظرفیت‌ها و رشد تولیدات این نوع ورق‌های فولادی می‌تواند موجب خودکفایی و جلوگیری ازخروج ارز از کشور شود؛ مسئله‌ای که نمی‌توان از تاثیرات گسترده آن بر بازار و صنعت فولاد چشم‌پوشی کرد.

سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) با تقویت و توسعه سرمایه‌گذاری‌های فرامرزی نقش مهمی در شکل‌دادن به اندازه اقتصادی و تولید ناخالص داخلی جهان ایفا کرده است، به طور مثال، شرکت‌های چند ملیتی با سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کشورهای دیگر به گسترش فعالیت‌های اقتصادی، ایجاد مشاغل و توسعه زیرساخت‌ها کمک می‌کنند. اگرچه بررسی‌ها نشان می‌دهد که نسبت سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به تولید ناخالص داخلی جهان از ۰.۵ درصد در سال ۱۹۸۰ به بیش از ۵.۲۸ درصد در سال ۲۰۰۷ افزایش یافته و نقش بسزایی در شکوفایی اقتصادی جهان ایفا کرده است، اما باید توجه داشت که این نسبت متاثر از شرایط اقتصادی جهان از جمله بحران مالی جهانی، تنش‌های تجاری و ژئوپلیتیکی و همچنین بحران همه‌گیری، مجددا روندی نزولی را در پیش گرفته و عدد ۱.۷۲ درصد را در سال ۲۰۲۲ به ثبت رسانده است.